ظفرنامه (شرف‌الدین علی یزدی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'كيفيت' به 'کیفیت')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
}}
}}
   
   
'''ظفرنامه'''، مشهورترين اثر شرف‌الدين على يزدى است كه به روزگار پيرى به دستور ابراهيم ميرزا در سال 828ق، در شيراز شروع به نوشتن آن كرد و طى چهار سال به نگارش مقاله اول آن - كه اختصاص به زندگى تيمور دارد - مشغول بود؛ ماده تاريخ اتمام كتابت آن هم «صنف فى شيراز» (831) است.
'''ظفرنامه'''، مشهورترين اثر [[یزدی، شرف‌الدین علی|شرف‌الدين على يزدى]] است كه به روزگار پيرى به دستور ابراهيم ميرزا در سال 828ق، در شيراز شروع به نوشتن آن كرد و طى چهار سال به نگارش مقاله اول آن - كه اختصاص به زندگى تيمور دارد - مشغول بود؛ ماده تاريخ اتمام كتابت آن هم «صنف فى شيراز» (831) است.


== ساختار ==
== ساختار ==
مؤلف طى چهار سال موفق به نگارش مقاله اول از كتابش شد. آن چه از فحواى متن كتاب برمى‌آيد، شرف‌الدين على يزدى، در صدد بوده طى سه مقاله، كتابى تاريخى درباره تيمور، پسرش شاهرخ و نوه‌اش ابراهيم ميرزا تأليف كند.
مؤلف طى چهار سال موفق به نگارش مقاله اول از كتابش شد. آن چه از فحواى متن كتاب برمى‌آيد، [[یزدی، شرف‌الدین علی|شرف‌الدين على يزدى]]، در صدد بوده طى سه مقاله، كتابى تاريخى درباره تيمور، پسرش شاهرخ و نوه‌اش ابراهيم ميرزا تأليف كند.


مؤلف مقدمه را طى هفت سال از 822 تا 828ق. و مقاله نخست را طى سال‌هاى 828 تا 831ق، به اتمام رسانده است و با توجه به فوت او كه در سال 858ق. ذكر شده است، او حداقل فرصتى بيست ساله براى اتمام مابقى مقالات داشته است.
مؤلف مقدمه را طى هفت سال از 822 تا 828ق. و مقاله نخست را طى سال‌هاى 828 تا 831ق، به اتمام رسانده است و با توجه به فوت او كه در سال 858ق. ذكر شده است، او حداقل فرصتى بيست ساله براى اتمام مابقى مقالات داشته است.
خط ۵۶: خط ۵۶:
مؤلف شيوه گردآورى اخبار و وقايع و نحوه نگارش آنان را بيان كرده است و در اين‌باره مى‌نويسد، به دستور تيمور مقرر شد تا نظام‌الدين شامى و صفى‌الدين ختلانى، مطالب را طورى بنويسند كه جنبه مداهنه و مبالغه پيدا نكند.
مؤلف شيوه گردآورى اخبار و وقايع و نحوه نگارش آنان را بيان كرده است و در اين‌باره مى‌نويسد، به دستور تيمور مقرر شد تا نظام‌الدين شامى و صفى‌الدين ختلانى، مطالب را طورى بنويسند كه جنبه مداهنه و مبالغه پيدا نكند.


اما مهم‌ترين كتاب مورد استفاده شرف‌الدين على يزدى، كتاب مورخ سلفش نظام‌الدين شامى است، طورى كه ظفرنامه مؤلف، صورتى است مشروح و مفصل از ظفرنامه نظام‌الدين شامى؛ شيوه اقتباس در همه جاى يكسان نيست، گاهى عبارات كلمات و حتى امثال و اشعار و آيات و احاديث را نقل به عبارت كرده و زمانى هم دخل و تصرف‌هاى فرعى در آن‌ها نموده است؛ مثلاًبه جاى برخى از واژه‌ها معادل يا مترادف‌شان را به كار برده و يا با حفظ معنى عبارات و کیفیت بيان وقايع با تغيير الفاظ و عبارات به گونه‌هاى ديگر قرينه‌سازى كرده است.
اما مهم‌ترين كتاب مورد استفاده [[یزدی، شرف‌الدین علی|شرف‌الدين على يزدى]]، كتاب مورخ سلفش نظام‌الدين شامى است، طورى كه ظفرنامه مؤلف، صورتى است مشروح و مفصل از ظفرنامه نظام‌الدين شامى؛ شيوه اقتباس در همه جاى يكسان نيست، گاهى عبارات كلمات و حتى امثال و اشعار و آيات و احاديث را نقل به عبارت كرده و زمانى هم دخل و تصرف‌هاى فرعى در آن‌ها نموده است؛ مثلاًبه جاى برخى از واژه‌ها معادل يا مترادف‌شان را به كار برده و يا با حفظ معنى عبارات و کیفیت بيان وقايع با تغيير الفاظ و عبارات به گونه‌هاى ديگر قرينه‌سازى كرده است.


مزاياى ظفرنامه مؤلف، نسبت به كتاب شامى يكى در ضبط كامل اسامى است كه به خوبى مى‌توان خويشاوندى افراد را شناخت و مزيت ديگر آن، ذكر تاريخ روز و ماه و سال رويدادها است و مزيت سوم مشخص نمودن حدود اعلام جغرافيايى است.
مزاياى ظفرنامه مؤلف، نسبت به كتاب شامى يكى در ضبط كامل اسامى است كه به خوبى مى‌توان خويشاوندى افراد را شناخت و مزيت ديگر آن، ذكر تاريخ روز و ماه و سال رويدادها است و مزيت سوم مشخص نمودن حدود اعلام جغرافيايى است.
خط ۱۰۲: خط ۱۰۲:
اشاره مؤلف به نوشته‌هاى بخشيان اويغور و دبيران فرس است كه به دستور تيمور هر چه وقوع مى‌يافت، پس از تحقيق، درباره آن مطالب نوشته مى‌شد.
اشاره مؤلف به نوشته‌هاى بخشيان اويغور و دبيران فرس است كه به دستور تيمور هر چه وقوع مى‌يافت، پس از تحقيق، درباره آن مطالب نوشته مى‌شد.


نثر شرف‌الدين على يزدى، تقليدى است از كتاب جهانگشا، امّا به زيبايى و دلربايى اثر ماندگار عطاملك جوينى نيست. تاريخ ادبيات نويسان معاصر مؤلف را زنده‌كننده نثر فنى در قرن نهم معرفى كرده‌اند؛ ترجيع وصف بر خبر، اطناب، به كارگيرى واژه‌هاى عربى، تركى و مغولى، تضمين و اقتباس آيات، احاديث و روايات، استفاده از صنايع فنون بيانى و بديعى، به كارگيرى كنايات و امثله و بهره‌گيرى و تضمين اشعار فارسى و عربى از ويژگى نثر فنى ظفرنامه مؤلف است.
نثر [[یزدی، شرف‌الدین علی|شرف‌الدين على يزدى]]، تقليدى است از كتاب جهانگشا، امّا به زيبايى و دلربايى اثر ماندگار عطاملك جوينى نيست. تاريخ ادبيات نويسان معاصر مؤلف را زنده‌كننده نثر فنى در قرن نهم معرفى كرده‌اند؛ ترجيع وصف بر خبر، اطناب، به كارگيرى واژه‌هاى عربى، تركى و مغولى، تضمين و اقتباس آيات، احاديث و روايات، استفاده از صنايع فنون بيانى و بديعى، به كارگيرى كنايات و امثله و بهره‌گيرى و تضمين اشعار فارسى و عربى از ويژگى نثر فنى ظفرنامه مؤلف است.


نثر مؤلف تا مدت‌ها مورد تقليد منشيان و مترسلان، و سرمشق اهل فضل بوده است، كه نمونه‌اى از اين تقليد را مى‌توان در نامه آصف‌خان از بزرگان دربار تيموريان هند- معاصر اكبر گوركانى- به حكيم ركناى معروف، مشاهده كرد.
نثر مؤلف تا مدت‌ها مورد تقليد منشيان و مترسلان، و سرمشق اهل فضل بوده است، كه نمونه‌اى از اين تقليد را مى‌توان در نامه آصف‌خان از بزرگان دربار تيموريان هند- معاصر اكبر گوركانى- به حكيم ركناى معروف، مشاهده كرد.
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


متن و مقدمه كتاب
متن و مقدمه كتاب
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش