۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ب' به 'ن‌ب') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در این بیت مرد جنگی استعاره‌ای برای خروس است. نمونههای دیگر این نوع استعاره‌ها در قصاید ٧٦، 119 و 155 تکرار شده است.<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | در این بیت مرد جنگی استعاره‌ای برای خروس است. نمونههای دیگر این نوع استعاره‌ها در قصاید ٧٦، 119 و 155 تکرار شده است.<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | ||
رنگ مذهبی داشتن از | رنگ مذهبی داشتن از ویژگی‌های استعاره در دیوان ناصرخسرو است. وی مبلغ دین و حجت اسماعیلیان در خراسان بود؛ بنابراین اندیشه‌های دینی و اسماعیلی در استعاره‌هایش تأثیر گذاشته است.<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | ||
گرایش به خرد و توصیف آن از برجسته‌ترین و مهمترین خصوصیات اشعار [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] است. البته ستایش خرد از خصوصیات برجسته شاعران قرون چهارم و پنجم است. شاعران دیگر دوران نیز به این مقوله پرداخته‌اند، ولی آنچه مهم است تفاوت [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] با دیگران در نوع نگرش به عقل می‌باشد. خردستایی او با مبانی فلسفه اعتقادی‌اش ارتباطی انفکاکناپذیر دارد. او هرجا که مقتضای کلام بوده از عقل سخن رانده است. نگاهی آماری به دیوان او و دیگر آثار وی نشان می‌دهد که مقوله عقل و خردگرایی از مهمترین مضامین فکری او بوده است. خردگرایی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] نوعی مقابله و مجادله با مذاهب رایج عصر خویش است. جایی که او چون و چرا را نتیجه عقل دانسته و خردمند را موظف به ره جستن از عقل در جهت برطرف کردن نیازهای روحی و روانی خویش می‌داند، خرد به‌عنوان عالی‌ترین مفهوم در جهت دستیابی به اسرار و رموز آفرینش تجلّی می‌کند که به‌همراهی دین و دانش سبب رسیدن به فوز عظیم است؛ زیرا علم، عامل بصیرت و روشنایی عقل و دین‌داری و تقوی هدف غایی عقل است. او شاید به تأسّی از حدیث شریف «أوّل ما خلق اللّه العقل»، عقل را یک عطیّه الهی بزرگ می‌داند و معتقد است در برابر این موهبت بزرگ الهی انجام واجبات دینی بر انسان واجب می‌شود. همچنین این هدیه الهی است که انسان را از موجودات دیگر افضل می‌سازد و چون پادزهری انسان را از زهر اژدهای این دنیا نجات می‌بخشد. | گرایش به خرد و توصیف آن از برجسته‌ترین و مهمترین خصوصیات اشعار [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] است. البته ستایش خرد از خصوصیات برجسته شاعران قرون چهارم و پنجم است. شاعران دیگر دوران نیز به این مقوله پرداخته‌اند، ولی آنچه مهم است تفاوت [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] با دیگران در نوع نگرش به عقل می‌باشد. خردستایی او با مبانی فلسفه اعتقادی‌اش ارتباطی انفکاکناپذیر دارد. او هرجا که مقتضای کلام بوده از عقل سخن رانده است. نگاهی آماری به دیوان او و دیگر آثار وی نشان می‌دهد که مقوله عقل و خردگرایی از مهمترین مضامین فکری او بوده است. خردگرایی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] نوعی مقابله و مجادله با مذاهب رایج عصر خویش است. جایی که او چون و چرا را نتیجه عقل دانسته و خردمند را موظف به ره جستن از عقل در جهت برطرف کردن نیازهای روحی و روانی خویش می‌داند، خرد به‌عنوان عالی‌ترین مفهوم در جهت دستیابی به اسرار و رموز آفرینش تجلّی می‌کند که به‌همراهی دین و دانش سبب رسیدن به فوز عظیم است؛ زیرا علم، عامل بصیرت و روشنایی عقل و دین‌داری و تقوی هدف غایی عقل است. او شاید به تأسّی از حدیث شریف «أوّل ما خلق اللّه العقل»، عقل را یک عطیّه الهی بزرگ می‌داند و معتقد است در برابر این موهبت بزرگ الهی انجام واجبات دینی بر انسان واجب می‌شود. همچنین این هدیه الهی است که انسان را از موجودات دیگر افضل می‌سازد و چون پادزهری انسان را از زهر اژدهای این دنیا نجات می‌بخشد. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
البته این احتمال را نیز می‌توان در نظر گرفت که گرد و غبار برخاسته از حمله‌ها، تاراجها، | البته این احتمال را نیز می‌توان در نظر گرفت که گرد و غبار برخاسته از حمله‌ها، تاراجها، قشری‌گری‌ها و خصومتهای تاریخی، همچنان‌که پاره‌ای از آثار دیگر او را محو کرده، برخی از مقاله‌های مکمل روشنایی‌نامه را از محققان و تاریخ‌نویسان نهان نگه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص600-598</ref>. | ||
در ابتدای سعادتنامه کتاب چنین می‌خوانیم: «سعادتنامه اگرچه به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] منسوب است، اما صحت این انتساب مردود گردیده؛ بااین‌حال چون در دواوین قدیم [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] آورده شده، در اینجا هم آمده است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص492</ref>. | در ابتدای سعادتنامه کتاب چنین می‌خوانیم: «سعادتنامه اگرچه به [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] منسوب است، اما صحت این انتساب مردود گردیده؛ بااین‌حال چون در دواوین قدیم [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] آورده شده، در اینجا هم آمده است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص492</ref>. | ||