۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نح' به 'نح') |
جز (جایگزینی متن - 'نب' به 'نب') |
||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
از لحاظ مضمون میتوان روشنایینامه را به دو بخش تقسیم کرد: | از لحاظ مضمون میتوان روشنایینامه را به دو بخش تقسیم کرد: | ||
# بخش نخست، مشتمل بر چند مقاله است که در آن میتوان دیدگاههای فلسفی - مذهبی «ناصر» را دربارهی خدا، آفرینش جهان و انسان، جوهر و عرض و... مشاهده کرد. | # بخش نخست، مشتمل بر چند مقاله است که در آن میتوان دیدگاههای فلسفی - مذهبی «ناصر» را دربارهی خدا، آفرینش جهان و انسان، جوهر و عرض و... مشاهده کرد. جهانبینی ناصرخسرو اگرچه ایدهآلیستی است، بااینحال نگرش و بینش وی راکد و جامد نیست و از پویایی و تحرک قابل تحسینی (مناسب با شرایط مکانی و زمانی) برخوردار است. | ||
# بخش دوم، شامل چندین موضوع دربارهی پارهای از مسائل اجتماعی است. مقالههایی مانند: «گفتار اندر صفت خلوت»، «گفتار اندر نصیحت و موعظه»، «در مذمت دوستان ریایی»، «در مذمت غمازان»، «در نکوهش تقلید»، «گفتار اندر خاموشی و رازداری». بخش عمدهی این مقالهها که اندیشههای انسانی و اجتماعی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] را بازتاب میدهد، به قصد پند و اندرز به پیروان و بهطور کلی به مردم سروده شده است. در اینجا باید یادآور شد که موضوعهایی که در این بخش مطرح شده، هم ناقص است و هم پراکنده. اگر در همین جا روشنایینامه را با سعادتنامه قیاس کنیم، به نقص فاحشی که در روشنایینامه در زمینهی طرح عمدهترین مسائل اجتماعی - اخلاقی وجود دارد، پی خواهیم برد. وجود این نقص میتواند دلیلهایی گوناگون داشته باشد. شاید یکی این باشد که ناصرخسرو زمان بسیار کوتاهی برای نوشتن این کتاب صرف کرده است؛ چنانکه خود او میگوید: | # بخش دوم، شامل چندین موضوع دربارهی پارهای از مسائل اجتماعی است. مقالههایی مانند: «گفتار اندر صفت خلوت»، «گفتار اندر نصیحت و موعظه»، «در مذمت دوستان ریایی»، «در مذمت غمازان»، «در نکوهش تقلید»، «گفتار اندر خاموشی و رازداری». بخش عمدهی این مقالهها که اندیشههای انسانی و اجتماعی [[ناصر خسرو|ناصرخسرو]] را بازتاب میدهد، به قصد پند و اندرز به پیروان و بهطور کلی به مردم سروده شده است. در اینجا باید یادآور شد که موضوعهایی که در این بخش مطرح شده، هم ناقص است و هم پراکنده. اگر در همین جا روشنایینامه را با سعادتنامه قیاس کنیم، به نقص فاحشی که در روشنایینامه در زمینهی طرح عمدهترین مسائل اجتماعی - اخلاقی وجود دارد، پی خواهیم برد. وجود این نقص میتواند دلیلهایی گوناگون داشته باشد. شاید یکی این باشد که ناصرخسرو زمان بسیار کوتاهی برای نوشتن این کتاب صرف کرده است؛ چنانکه خود او میگوید: | ||
ویرایش