۱۰۶٬۸۲۲
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی'
جز (جایگزینی متن - 'موسس' به 'مؤسس') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. شرح | | عنوان‌های دیگر =النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. شرح | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مؤسسه النشر | [[مؤسسه النشر الاسلامي التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه]] (محقق) | ||
[[طوسی، محمد بن حسن]] (نویسنده) | [[طوسی، محمد بن حسن]] (نویسنده) | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =3 | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =03601 | ||
| کتابخوان همراه نور =03601 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''النهایة و نكتها'''، نام ديگر كتاب: حل مشكلات النهایة و شرح نكت النهایة تألیف جعفر بن حسن بن يحيى بن حسن بن سعيد هذلى حلى، معروف به [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]]، محقق اوّل (م 676 ق). | '''النهایة و نكتها'''، نام ديگر كتاب: حل مشكلات النهایة و شرح نكت النهایة تألیف جعفر بن حسن بن يحيى بن حسن بن سعيد هذلى حلى، معروف به [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]]، محقق اوّل (م 676 ق). | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]5 نسخه را معرفى نموده است كه عبارتند از: | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]5 نسخه را معرفى نموده است كه عبارتند از: | ||
#نسخه‌اى كه به خط ماجد بن فلاح بن حسن شيبانى در سال 980ق نوشته شده است و كتاب‌هاى المسائل المصريات و المسائل البغدادية به آن ضميمه شده است و در تملك [[قزوینی، مهدی| | #نسخه‌اى كه به خط ماجد بن فلاح بن حسن شيبانى در سال 980ق نوشته شده است و كتاب‌هاى المسائل المصريات و المسائل البغدادية به آن ضميمه شده است و در تملك [[قزوینی، مهدی|سيد مهدى قزوينى]] بوده است. | ||
#نسخه‌اى به خط ملك محمد بن ميرزا على قمى كه در سال 1054ق نوشته شده و متعلّق به [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] صاحب «[[ذخيرة المعاد في شرح الإرشاد|ذخيرة المعاد]]» بوده است. | #نسخه‌اى به خط ملك محمد بن ميرزا على قمى كه در سال 1054ق نوشته شده و متعلّق به [[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] صاحب «[[ذخيرة المعاد في شرح الإرشاد|ذخيرة المعاد]]» بوده است. | ||
#نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى. | #نسخۀ كتابخانۀ آستان قدس رضوى. | ||
#نسخۀ متعلّق به آغا بن اسد اللّه بن حجت‌الاسلام اصفهانى. | #نسخۀ متعلّق به آغا بن اسد اللّه بن حجت‌الاسلام اصفهانى. | ||
#نسخۀ متعلّق به | #نسخۀ متعلّق به سيد محمد روضاتى. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]307/24 و 308). | ||
==نُسخ مورد اعتماد== | ==نُسخ مورد اعتماد== | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
اين كتاب اولین بار در سال 1276ق در ضمن جوامع الفقهيه به عنوان كتاب نهم از اين مجموعه چاپ شده است، كتاب موجود بوسيلۀ مؤسسۀ نشر اسلامى تابع جامعۀ مدرسين در قم تحقيق و تصحيح و انتشار يافته است. جلد اول آن در سال 1417ق چاپ شده و تاريخ چاپ جلد دوم و سوم آن در مقدمۀ ناشر ذكر نشده است. | اين كتاب اولین بار در سال 1276ق در ضمن جوامع الفقهيه به عنوان كتاب نهم از اين مجموعه چاپ شده است، كتاب موجود بوسيلۀ مؤسسۀ نشر اسلامى تابع جامعۀ مدرسين در قم تحقيق و تصحيح و انتشار يافته است. جلد اول آن در سال 1417ق چاپ شده و تاريخ چاپ جلد دوم و سوم آن در مقدمۀ ناشر ذكر نشده است. | ||
گروه تحقيق كتاب موجود آقايان شيخ على مؤمن قمى، شيخ على عندليب، شيخ محمد مهدى شب زنده‌دار، | گروه تحقيق كتاب موجود آقايان شيخ على مؤمن قمى، شيخ على عندليب، شيخ محمد مهدى شب زنده‌دار، سيد ابوالفضل بهاء‌الدينى، [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبايى]]، حاج كمال كاتب و رعد مجيد بهبهانى بوده‌اند. در تمام مراحل تحقيق، علامۀ بزرگوار [[مومن قمی، محمد|شيخ محمد مؤمن قمى]] اشراف داشته‌اند. | ||
زندگى‌نامۀ [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) به قلم [[آقا بزرگ تهرانى]] (م 1389 ق) كه در سال 1376 نوشته شده و همين‌طور زندگى‌نامۀ [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] بوسيلۀ شيخ محمد آصفى نيز در مقدمۀ كتاب آمده شده است. | زندگى‌نامۀ [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) به قلم [[آقا بزرگ تهرانى]] (م 1389 ق) كه در سال 1376 نوشته شده و همين‌طور زندگى‌نامۀ [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] بوسيلۀ شيخ محمد آصفى نيز در مقدمۀ كتاب آمده شده است. | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۶: | ||
#آزاد انديشى | #آزاد انديشى | ||
#:انقياد مؤلف در برابر ادلۀ شرعى در كنار آزاد انديشى وى كتاب «النهایة و نكتها» را از ساير كتب فقهى آن زمان ممتاز كرده است. وى با دقت كم نظيرى به بررسى اقوال و نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) پرداخته است براى روشن شدن اين مطلب به ذكر بعضى از عبارت‌هاى كتاب مى‌پردازيم. | #:انقياد مؤلف در برابر ادلۀ شرعى در كنار آزاد انديشى وى كتاب «النهایة و نكتها» را از ساير كتب فقهى آن زمان ممتاز كرده است. وى با دقت كم نظيرى به بررسى اقوال و نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) پرداخته است براى روشن شدن اين مطلب به ذكر بعضى از عبارت‌هاى كتاب مى‌پردازيم. | ||
#:در كتاب ديات: هذا شيء ذكره المفيد | #:در كتاب ديات: هذا شيء ذكره المفيد رحمه‌اللّه في كتاب المقنعة و الشيخ رحمه‌اللّه في النهایة، و لم أقف به على أصل، و نحن في مقام المطالبة للشيخين رحمها اللّه بدليل ذلك. (ج 65/3). | ||
#:ذهب شيخنا أبو جعفر في نهایته إلى أنّ فيها دية السن الأصليّة، و هذا المذهب قوي و به أخبار كثيرة معتمدة، أقول نحن لا ندري قوّته من أين عرفها و لا الأخبار الّتي أشار إليها أين وجدها، و لا الكثرة من أين حصلها و نحن مطالبوه بدعواه. (ج 436/3). | #:ذهب شيخنا أبو جعفر في نهایته إلى أنّ فيها دية السن الأصليّة، و هذا المذهب قوي و به أخبار كثيرة معتمدة، أقول نحن لا ندري قوّته من أين عرفها و لا الأخبار الّتي أشار إليها أين وجدها، و لا الكثرة من أين حصلها و نحن مطالبوه بدعواه. (ج 436/3). | ||
#:ذهب إلى ذلك شيخنا المفيد | #:ذهب إلى ذلك شيخنا المفيد رحمه‌اللّه في المقنعة و لم يذكر لنفسه مستندا فأحكيه. (ج 366/3). | ||
#فقه الحديث | #فقه الحديث | ||
#:نحوۀ بررسى دقيق متن روايات و بررسى تعارض آنان و تأمل و تدبر محققانه در روايات و باصطلاح «فقه الحديث»، در كتاب «نكت النهایة» بخوبى مشهود مى‌باشد كه به چند نمونه مختصرا اشاره مى‌شود. | #:نحوۀ بررسى دقيق متن روايات و بررسى تعارض آنان و تأمل و تدبر محققانه در روايات و باصطلاح «فقه الحديث»، در كتاب «نكت النهایة» بخوبى مشهود مى‌باشد كه به چند نمونه مختصرا اشاره مى‌شود. | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
#نكات رجالى | #نكات رجالى | ||
#:ذكر نكات رجالى و توجه به سلسله سند روايات، و نظريات رجالى مؤلف از خصوصيات باارزش و مهم اين كتاب مى‌باشد كه به چند نمونه اشاره مى‌شود. | #:ذكر نكات رجالى و توجه به سلسله سند روايات، و نظريات رجالى مؤلف از خصوصيات باارزش و مهم اين كتاب مى‌باشد كه به چند نمونه اشاره مى‌شود. | ||
#:در بحث احتكار: و الشيخ | #:در بحث احتكار: و الشيخ رحمه‌اللّه عوّل في تقدير مدّة الترخيص في الاحتكار و على رواية السكونیو هو عامي لا يعمل بما ينفرد به، و السكونیضعيف و محمد بن قيس يحتمل أن يكون أبا أحمد أسدي، و قال النجاشي في كتاب الرجال...، | ||
#:و الرواية طريقها ابن اسباط و هو فتحي، و الحسن بن محمد سماعة واقفي معاقد في الوقف و محمد بن زياد واقفي أيضا، محمد بن عيسى بن عبيد ضعيف ذكر ذلك الشيخ أبو جعفر | #:و الرواية طريقها ابن اسباط و هو فتحي، و الحسن بن محمد سماعة واقفي معاقد في الوقف و محمد بن زياد واقفي أيضا، محمد بن عيسى بن عبيد ضعيف ذكر ذلك الشيخ أبو جعفر رحمه‌اللّه في كتاب الرجال و عما فطحي، و أنا أتوقف فيما ينفرد به خصوصا إذ أورد منافيا للأصل. (ج 114/2، 148، 167، 177، 204). | ||
#احاطه به نظريات قدما | #احاطه به نظريات قدما | ||
#:سراسر كتاب در برگيرندۀ نظريات فقهاى عظام از قدماء و متأخرين زمان مؤلف و نظريات مختلف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتب مختلف او است كه نشان از احاطۀ مؤلف به نظريات آنان دارد كه به چند نمونه اشاره مى‌شود. | #:سراسر كتاب در برگيرندۀ نظريات فقهاى عظام از قدماء و متأخرين زمان مؤلف و نظريات مختلف [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتب مختلف او است كه نشان از احاطۀ مؤلف به نظريات آنان دارد كه به چند نمونه اشاره مى‌شود. | ||
#:لكن الشيخ | #:لكن الشيخ رحمه‌اللّه تبع في جميعها وضع الشيخ المفيد رحمه‌اللّه في المقنعة، فالشيخ يتبع الآثار، و قد سبقه الشيخ المفيد رحمه‌اللّه على هذه الأخبار في المقنعة، ذكر الشيخ في المبسوط، للشيخ في هذه قولان، و قد صرح في مسائل [[الخلاف]]، و هو اختيار [[ابن بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] و الشيخ المفيد رحمها اللّه. | ||
#:و قد حقق في ال[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]، ما ذكره الشيخ في النهایة قد رجع عنه في المبسوط، شيخ أبو جعفر | #:و قد حقق في ال[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]، ما ذكره الشيخ في النهایة قد رجع عنه في المبسوط، شيخ أبو جعفر رحمه‌اللّه في المسائل الحائرية، و إلى ما ذهب شيخنا أبو جعفر في النهایة ذهب السيد المرتضى رحمه‌اللّه في [[الانتصار]]، فالمفيد رحمه‌اللّه ذكر في الإرشاد و المقنعة قد خالف في ذلك سلاّر بن عبدالعزيز من فقهائنا. (ج 202/1، 206، 462، 284، 346، ج 97/3، 439). | ||
#:و از فقهاى نزدیک به عصر [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] به نظريات[[ | #:و از فقهاى نزدیک به عصر [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] به نظريات[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] (م 598 ق) و شيخ [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطب راوندى]] (م 573 ق) نيز اشاره دارد. (ج 436/3، 423). | ||
#تعبدبه اخبار اهل‌بيت عليهم‌السلام | #تعبدبه اخبار اهل‌بيت عليهم‌السلام | ||
#: مؤلف در تعبدبه اخبار اهل‌بيت عليهم‌السلام كم نظير بوده تا جايى كه در بحث ديۀ جنين مى‌نويسد، و استدل بإجماع الفرقة و أخبارهم و أنت تعرف أن التقديرات الشرعيّة لاستفاد بالأنظار العقليّة، و لا الاستخراجات الفكريّة، و إنما تستفاد بالنقل و التوقف. (ج 462/3). | #: مؤلف در تعبدبه اخبار اهل‌بيت عليهم‌السلام كم نظير بوده تا جايى كه در بحث ديۀ جنين مى‌نويسد، و استدل بإجماع الفرقة و أخبارهم و أنت تعرف أن التقديرات الشرعيّة لاستفاد بالأنظار العقليّة، و لا الاستخراجات الفكريّة، و إنما تستفاد بالنقل و التوقف. (ج 462/3). | ||