شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ب‎ه' به 'ب‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
جز (جایگزینی متن - 'ب‎ه' به 'ب‌ه')
خط ۳۴: خط ۳۴:
'''شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة'''، فرهنگ‎نامه اصطلاحات فلسفی دو کتاب ارزشمند «[[بداية الحكمة]]» و «[[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]]» [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] است. [[شیروانی، علی|علی شیروانی]] این موسوعه را در یک جلد فراهم آورده است.
'''شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة'''، فرهنگ‎نامه اصطلاحات فلسفی دو کتاب ارزشمند «[[بداية الحكمة]]» و «[[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]]» [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] است. [[شیروانی، علی|علی شیروانی]] این موسوعه را در یک جلد فراهم آورده است.
   
   
نویسنده، در مقدمه اثر، اهمیت آشنایی با اصطلاحات هر علم را این‎گونه تبیین می‌کند: «اصطلاحات هر علمى در واقع کلیدهایى است که اگر در اختیار دانش‏‌پژوه باشد، به‎خوبى می‌تواند درب‎هاى ناگشوده مضامین و معانى مورد نظر از نوشتارها و گفتارهاى مربوط به آن دانش خاص را بگشاید و حقایق مورد نظر نویسنده و گوینده را به‎روشنى دریابد. اصطلاحات یک علم به‎منزله فرمول‎هایى است که در عین کوتاهى و اختصار، مطالب فراوانى را در خود مى‏گنجاند؛ مثلاً با گفتن اینکه در اینجا حمل، اولى است و در آنجا حمل، شایع است و یا در اینجا واسطه در عروض است و در آنجا واسطه در ثبوت می‌باشد و یا ترکیب در اینجا اتحادى است و در آنجا انضمامى است و مانند آن، با به‎کار بردن چند کلمه کوتاه، مطالب بسیارى یک‎جا القا می‌شود و تنها کسى آن همه معنا را به‎وضوح درمی‌یابد که با این اصطلاحات به‎خوبى آشنا باشد»<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.  
نویسنده، در مقدمه اثر، اهمیت آشنایی با اصطلاحات هر علم را این‎گونه تبیین می‌کند: «اصطلاحات هر علمى در واقع کلیدهایى است که اگر در اختیار دانش‏‌پژوه باشد، به‎خوبى می‌تواند درب‌هاى ناگشوده مضامین و معانى مورد نظر از نوشتارها و گفتارهاى مربوط به آن دانش خاص را بگشاید و حقایق مورد نظر نویسنده و گوینده را به‎روشنى دریابد. اصطلاحات یک علم به‎منزله فرمول‎هایى است که در عین کوتاهى و اختصار، مطالب فراوانى را در خود مى‏گنجاند؛ مثلاً با گفتن اینکه در اینجا حمل، اولى است و در آنجا حمل، شایع است و یا در اینجا واسطه در عروض است و در آنجا واسطه در ثبوت می‌باشد و یا ترکیب در اینجا اتحادى است و در آنجا انضمامى است و مانند آن، با به‎کار بردن چند کلمه کوتاه، مطالب بسیارى یک‎جا القا می‌شود و تنها کسى آن همه معنا را به‎وضوح درمی‌یابد که با این اصطلاحات به‎خوبى آشنا باشد»<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.  


سپس به نکاتی در رابطه با این فرهنگ اشاره می‌کند:
سپس به نکاتی در رابطه با این فرهنگ اشاره می‌کند:
# مخاطب اصلى در این فرهنگ، آغازگران و نوآموزان فلسفه اسلامى، به‎ویژه حکمت متعالیه هستند.
# مخاطب اصلى در این فرهنگ، آغازگران و نوآموزان فلسفه اسلامى، به‎ویژه حکمت متعالیه هستند.
# در تنظیم این فرهنگ فلسفى عمدتاًً کتاب «[[بداية الحكمة]]» و «[[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]]» مدّ نظر بوده است و تقریباً تمام اصطلاحات فلسفى موجود در این دو کتاب شریف، شرح و توضیح داده شده است و علت این انتخاب آن است که هم‏اکنون، هم در حوزه‌‏هاى علمیه و هم دانشگاه‎ها عمدتاًً این دو کتاب، متن درسى فلسفه اسلامى است و ازاین‎روى سعى شده است در مواردى که [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى(ره)]] در معناى یک اصطلاح نظر خاصى دارد، آن نظر خاص منعکس شود.
# در تنظیم این فرهنگ فلسفى عمدتاًً کتاب «[[بداية الحكمة]]» و «[[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]]» مدّ نظر بوده است و تقریباً تمام اصطلاحات فلسفى موجود در این دو کتاب شریف، شرح و توضیح داده شده است و علت این انتخاب آن است که هم‏اکنون، هم در حوزه‌‏هاى علمیه و هم دانشگاه‎ها عمدتاًً این دو کتاب، متن درسى فلسفه اسلامى است و ازاین‎روى سعى شده است در مواردى که [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى(ره)]] در معناى یک اصطلاح نظر خاصى دارد، آن نظر خاص منعکس شود.
# این فرهنگ علاوه بر دانشجویان فلسفه، براى کلیه کسانى که در زمینه معارف اسلامى مطالعه مى‎کنند، سودمند است؛ چراکه کتاب‎هایى که در این زمینه نوشته شده، آکنده از اصطلاحات فلسفى است، که بدون آشنایى با آن نمی‌توان مقصود نویسنده را دریافت.
# این فرهنگ علاوه بر دانشجویان فلسفه، براى کلیه کسانى که در زمینه معارف اسلامى مطالعه مى‎کنند، سودمند است؛ چراکه کتاب‌هایى که در این زمینه نوشته شده، آکنده از اصطلاحات فلسفى است، که بدون آشنایى با آن نمی‌توان مقصود نویسنده را دریافت.
# در شرح اصطلاحات سعى شده است مطالب حتی‌الامکان ساده، روان و گویا عرضه شود و از به‎کار بردن اصطلاحات فنى و طرح مباحث پیچیده اجتناب شده است تا نقض غرض نشود، مگر در مواردى که گریزى از آن نبود.
# در شرح اصطلاحات سعى شده است مطالب حتی‌الامکان ساده، روان و گویا عرضه شود و از به‎کار بردن اصطلاحات فنى و طرح مباحث پیچیده اجتناب شده است تا نقض غرض نشود، مگر در مواردى که گریزى از آن نبود.
# علاوه بر اصطلاحات فلسفى، واژه‏‌هاى منطقى و غیر منطقى نیز که در کتاب‎هاى فلسفى فراوان به‎کار مى‏رود و در بدایه و نهایه نیز استعمال شده، تبیین شده است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.  
# علاوه بر اصطلاحات فلسفى، واژه‏‌هاى منطقى و غیر منطقى نیز که در کتاب‌هاى فلسفى فراوان به‎کار مى‏رود و در بدایه و نهایه نیز استعمال شده، تبیین شده است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.  


اصطلاحات به شیوه رایج به‎ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در رابطه با حرف الف، با لفظ «آن» شروع و به لفظ «این» ختم شده است. معانی برخی اصطلاحات فلسفی در مقابل عنوان در داخل کروشه ذکر شده است.
اصطلاحات به شیوه رایج به‎ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در رابطه با حرف الف، با لفظ «آن» شروع و به لفظ «این» ختم شده است. معانی برخی اصطلاحات فلسفی در مقابل عنوان در داخل کروشه ذکر شده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش