قاآنی، حبیب‌الله بن محمدعلی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ا' به 'ی‌ا')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ')
خط ۵۲: خط ۵۲:
در سال 1253 که محمدشاه برای فتح غوریان و قندهار عازم آن دیار گشت، وی ملتزم رکاب بود، ولی در میانه راه، به علت بیماری، با اجازه شاه، به تهران بازگشت. پس از مراجعت شاه، قصیده مفصلی سرود که در آن از دلیری و پیروزی ایرانیان و حسن رفتار محمدشاه با اسیران افغانی و اظهار تنفر از کارشکنی سفیر انگلیس و اشغال سواحل جنوبی ایران به‎وسیله کشتی‎های جنگی انگلستان، سخن رانده بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/6 همان]</ref>.
در سال 1253 که محمدشاه برای فتح غوریان و قندهار عازم آن دیار گشت، وی ملتزم رکاب بود، ولی در میانه راه، به علت بیماری، با اجازه شاه، به تهران بازگشت. پس از مراجعت شاه، قصیده مفصلی سرود که در آن از دلیری و پیروزی ایرانیان و حسن رفتار محمدشاه با اسیران افغانی و اظهار تنفر از کارشکنی سفیر انگلیس و اشغال سواحل جنوبی ایران به‎وسیله کشتی‎های جنگی انگلستان، سخن رانده بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/6 همان]</ref>.


قاآنی علاوه بر احاطه کامل به زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی و ترکی را به حد کمال می‎دانسته و نیز نخستین شاعر فارسی‎زبان است که با زبان فرانسه و انگلیسی آشنایی داشته است. میرزا طاهر دیباچه‎نگار، درباره او نگاشته است که «اندک زمانی در این زبان [فرانسه] به‎طوری تسلط یافت که هنگام تکلم اگر به تغییر صورت و لباس رفع شبهه و التباس نمی‎شد، کسی واقف از آن نمی‎گشت که گوینده، پارسی است یا پاریسی». یکی از نشانه‎های فرانسه دانستن قاآنی، ترجمه کتابی به این زبان در امر فلاحت است که امیرکبیر (متوفی 1268ق) به او محول کرد. داستان از این قرار بوده که امیرکبیر پس از رسیدن به صدارت، مواجب شاعر را از فهرست کارکنان دولتی حذف می‎کند و می‎گوید دولت به شاعر نیاز ندارد. شاهزاده اعتضادالسلطنه که در آن زمان، حامی وی بوده، در نزد امیر از قاآنی وساطت کرده و از او درخواست نمود که بار دیگر امر مواجب او را برقرار سازد. امیر می‎پرسد قاآنی غیر از شاعری چه هنر دیگری دارد و چون به عرض می‌رسد که او زبان فرانسه می‎داند، امیر کتابی را در امر فلاحت برای ترجمه به قاآنی سپرد و شاعر هر هفته جزوه‎ای از آن را از فرانسه به فارسی ترجمه می‎کرد و توسط اعتضادالسلطنه پیش امیر می‌فرستاد و در ازای آن، مزدی در حدود پنج تومان آن‎وقت می‎گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/6 همان، ص6- 7]</ref>.
قاآنی علاوه بر احاطه کامل به زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی و ترکی را به حد کمال می‎دانسته و نیز نخستین شاعر فارسی‎زبان است که با زبان فرانسه و انگلیسی آشنایی داشته است. میرزا طاهر دیباچه‎نگار، درباره او نگاشته است که «اندک زمانی در این زبان [فرانسه] به‎طوری تسلط یافت که هنگام تکلم اگر به تغییر صورت و لباس رفع شبهه و التباس نمی‎شد، کسی واقف از آن نمی‌گشت که گوینده، پارسی است یا پاریسی». یکی از نشانه‎های فرانسه دانستن قاآنی، ترجمه کتابی به این زبان در امر فلاحت است که امیرکبیر (متوفی 1268ق) به او محول کرد. داستان از این قرار بوده که امیرکبیر پس از رسیدن به صدارت، مواجب شاعر را از فهرست کارکنان دولتی حذف می‎کند و می‌گوید دولت به شاعر نیاز ندارد. شاهزاده اعتضادالسلطنه که در آن زمان، حامی وی بوده، در نزد امیر از قاآنی وساطت کرده و از او درخواست نمود که بار دیگر امر مواجب او را برقرار سازد. امیر می‎پرسد قاآنی غیر از شاعری چه هنر دیگری دارد و چون به عرض می‌رسد که او زبان فرانسه می‎داند، امیر کتابی را در امر فلاحت برای ترجمه به قاآنی سپرد و شاعر هر هفته جزوه‎ای از آن را از فرانسه به فارسی ترجمه می‎کرد و توسط اعتضادالسلطنه پیش امیر می‌فرستاد و در ازای آن، مزدی در حدود پنج تومان آن‎وقت می‌گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/6 همان، ص6- 7]</ref>.


قاآنی در مدت سه سالی که از 1259 تا 1262ق در شیراز اقامت و فراغتی داشته، به گفته خود، سه چهار ماهی «به تعلیم زبان انگلیسی اشتغال نموده» و در این زبان نیز تا اندازه‎ای پیشرفت کرده بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/7 همان، ص7]</ref>.
قاآنی در مدت سه سالی که از 1259 تا 1262ق در شیراز اقامت و فراغتی داشته، به گفته خود، سه چهار ماهی «به تعلیم زبان انگلیسی اشتغال نموده» و در این زبان نیز تا اندازه‎ای پیشرفت کرده بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/7 همان، ص7]</ref>.


شاعر در سال 1262ق با مرگ حامی خود حسنعلی میرزا شجاع‎السلطنه، با حالی پریشان به تهران باز می‎گردد. ولی پس از چندی با آشنایی با علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه به مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه معرفی می‎شود. وی سپس به دربار ناصرالدین شاه معرفی می‎شود. وی سپس به دربار ناصرالدین شاه که از زمان ولایتعهدی خود او را می‎شناخت راه یافت و شاعر رسمی دربار گشت. ازآن‎پس یکسره با خانواده خود در تهران رحل اقامت افکند. در تهران به تربیت فرزندش محمدحسن که مانند خود وی، طبع شعر داشت و بعدها تخلص سامانی یافت همت گماشت و او را به‎طور فشرده، تحت تعلیم قرار داد، طوری که وی را افزون بر آموزش زبان فرانسه، «به خواندن اقسام ریاضی‌اش مشغول ساخته مسائل کلیه آن فنون را از هندسه و هیأت و نجوم و حساب، پیوسته به او القا می‎کرد و به دقیقه‎ای از دقایق آن‎ها، ابقا نمی‎نمود»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/7 همان]</ref>.
شاعر در سال 1262ق با مرگ حامی خود حسنعلی میرزا شجاع‎السلطنه، با حالی پریشان به تهران باز می‌گردد. ولی پس از چندی با آشنایی با علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه به مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه معرفی می‎شود. وی سپس به دربار ناصرالدین شاه معرفی می‎شود. وی سپس به دربار ناصرالدین شاه که از زمان ولایتعهدی خود او را می‎شناخت راه یافت و شاعر رسمی دربار گشت. ازآن‎پس یکسره با خانواده خود در تهران رحل اقامت افکند. در تهران به تربیت فرزندش محمدحسن که مانند خود وی، طبع شعر داشت و بعدها تخلص سامانی یافت همت گماشت و او را به‎طور فشرده، تحت تعلیم قرار داد، طوری که وی را افزون بر آموزش زبان فرانسه، «به خواندن اقسام ریاضی‌اش مشغول ساخته مسائل کلیه آن فنون را از هندسه و هیأت و نجوم و حساب، پیوسته به او القا می‎کرد و به دقیقه‎ای از دقایق آن‎ها، ابقا نمی‎نمود»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17868/1/7 همان]</ref>.


==وفات==
==وفات==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش