تحفة أهل العرفان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تحفة أهل العرفان'''، اثر [[روزبهان ثانی، شرف الدین ابراهیم|شرف‎الدین ابراهیم بن صدرالدین روزبهان ثانی]] (قرن هشتم) قدیمی‎ترین کتاب در شرح زندگی روزبهان (متوفی 601ق) به شمار می‎رود که توسط نوه‎اش نگاشته شده است. این اثر یک‎جلدی به زبان فارسی در سال 695ق یعنی 94 سال پس از وفات روزبهان نوشته است. نویسنده در این اثر به بیان کرامات، احوال، اوصاف و زندگی روزبهان بقلی پرداخته و شرح برخی آیات، روایات و شطحیات سایر عرفا را نیز ذکر کرده است. برخی اشعار روزبهان نیز در این اثر آمده است.

در بخشی از مطالب کتاب که به ذکر کرامات شیخ روزبهان پرداخته، می‎خوانیم: «آورده‎اند که در همسایه رباط شیخ، عصاری می‎بود که او را جایی می‎گفتند و منکر شیخ بود؛ و شیخ این معنى از او مى‎دانست و به حسن اخلاق بسر مى‎برد. روزى از روزهاى زمستان شیخ با مریدان بر بام رباط نشسته بود. ناگاه خادم را برخواند، فرمود: برو جایى را بگوى روزبهان مى‎گوید: قدرى خره [ثفل روغن کنجد] و خرما بفرست تا درویشان ما بخورند و آن روز که تو را آویزند از بهر تو شفاعت کنند. خادم شیخ بیامد و آن پیغام همچنان بگزارد که شیخ فرموده بود. جاوید از سر خشم گفت: خره و خرما خواستن نیک اما آویختن بارى چرا؟ گفت: شیخ چنین فرمود، باآن‎همه که شنید قدرى خرما و خره بفرستاد. آن را به خدمت شیخ آوردند و اصحاب بکار بردند و بعد از شش ماه از او حرکتى صادر شد، پادشاه شهر حکم کرد تا او را بیاویزند، غلبه در محلت افتاد و گماشتگان و سرهنگان در آویختند و او را مى‎بردند، اهل محلت خبر به خدمت شیخ آوردند، شیخ فرمود: خرما و خره خورده‎اید، وعده وفا باید کرد، رقعه‌اى به خدمت پادشاه نوشت و شفاعت فرمود که او را به من بخش. پادشاه وى را به شیخ بخشید و او را باز خدمت شیخ فرستاد. به خدمت شیخ آمد و از جمله مخلصان شیخ گشت؛ و الله‎اعلم.» <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6491/1/63 متن کتاب، ص63-64]</ref>

این کتاب، پیش‎تر به کوشش محمدتقی دانش‎پژوه، تصحیح و توسط انجمن آثار ملی به شماره 60 به چاپ رسیده است. محقق کتاب، [[نوربخش، جواد|دکتر محمدجواد نوربخش]] درباره تصحیح مجدد این کتاب می‌نویسد: «در زمستان سرد سال گذشته اخوی طریقت آقای عباس رشیدی آشتیانی نسخه‎ای خطی از این کتاب را به فقیر اهداء فرمود و مرا گرم نمود، پس از مقایسه این نسخه به نسخه چاپی مذکور، تفاوت‎های فاحشی به نظر رسید و این بنده را ملزم کرد تا به تصحیح و چاپ نسخه جدید اقدام کنم».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6491/1/5 ر.ک: پیشگفتار کتاب، ص5]</ref>

با توجه به تاریخ تألیف کتاب، مى‎توان به‎احتمال‎زیاد حدس زد که کتاب مزبور به خط مؤلف بوده باشد؛ بنابراین چنین به نظر مى‎رسد نسخه موجوده قدیمى‎ترین نسخه‌اى است که فعلاً از کتاب «تحفة أهل العرفان» تاکنون به‎دست‎آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6491/1/5 همان، ص5-6]</ref>