۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حج‌گزاری ایرانیان به روایت اسناد عثمانی و قاجاری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۱۰
، ۲۲ اوت ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ی‌ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ش' به 'ی‌ش') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
مقدمه اسرا دوغان، به اهمیت اثر و توضیحی درباره اسناد دو دولت قاجار و عثمانی و نیز توضیح علائم اختصاری این اسناد اختصاص یافته است. | مقدمه اسرا دوغان، به اهمیت اثر و توضیحی درباره اسناد دو دولت قاجار و عثمانی و نیز توضیح علائم اختصاری این اسناد اختصاص یافته است. | ||
فصل اول این اثر درباره حج‌گزاری ایرانیان به روایت اسناد عثمانی است که در آن، دویستوچهل سند ارائه شده است و بخش دوم آن حج‌گزاری ایرانیان به روایت اسناد قاجاری است که شامل هفتادونه سند | فصل اول این اثر درباره حج‌گزاری ایرانیان به روایت اسناد عثمانی است که در آن، دویستوچهل سند ارائه شده است و بخش دوم آن حج‌گزاری ایرانیان به روایت اسناد قاجاری است که شامل هفتادونه سند می‌شود. | ||
در مقایسه اسناد این دو دولت، اسناد عثمانی در اینترنت در وبسایت آرشیو عثمانی قرار گرفته است و بسیاری از حقایق را روشن کرده است که در اسناد و مدارک ایران دیده | در مقایسه اسناد این دو دولت، اسناد عثمانی در اینترنت در وبسایت آرشیو عثمانی قرار گرفته است و بسیاری از حقایق را روشن کرده است که در اسناد و مدارک ایران دیده نمی‌شود<ref>ر.ک: ذاکری، مصطفی، ص72-73</ref>. | ||
در این اسناد، با مشکلات ایرانیان در مسیر حج که برخی از آنها عبارت است از گرفتن مالیات از وسایل سفر، مانند اسبها و... کنترل تذکره و مشکلات ناشی از آن در ارزروم، حلب، شام، اسکندریه، بغداد و کرمانشاه، کشتیهای انگلیسی و مشکلات ایجادشده از طرف آنها برای حجاج ایرانی، تلاش عثمانیها در باز شدن راه جبل و برطرف شدن فتوای علما در اینباره، تأخیر کاروان حج بهخاطر حملهدارها، سه شهبندر (کارپرداز) عثمانی در بوشهر، آشنا | در این اسناد، با مشکلات ایرانیان در مسیر حج که برخی از آنها عبارت است از گرفتن مالیات از وسایل سفر، مانند اسبها و... کنترل تذکره و مشکلات ناشی از آن در ارزروم، حلب، شام، اسکندریه، بغداد و کرمانشاه، کشتیهای انگلیسی و مشکلات ایجادشده از طرف آنها برای حجاج ایرانی، تلاش عثمانیها در باز شدن راه جبل و برطرف شدن فتوای علما در اینباره، تأخیر کاروان حج بهخاطر حملهدارها، سه شهبندر (کارپرداز) عثمانی در بوشهر، آشنا می‌شویم<ref>دوغان، اسرا، ص66-67</ref>. | ||
سفر معنوی حج که موضوع این کتاب است، در زمان جنگهای داخلی و جنگهای میان ایران و عثمانی برای ایرانیان بسیار دشوار و گاهی غیر ممکن | سفر معنوی حج که موضوع این کتاب است، در زمان جنگهای داخلی و جنگهای میان ایران و عثمانی برای ایرانیان بسیار دشوار و گاهی غیر ممکن می‌شده است و علاوه بر آن در طول راه هم مشکلات فراوانی بر سر راهشان قرار می‌گرفت که این اسناد آینهای برای بیان و نمایش آنهاست؛ مشکلاتی از قبیل راهزنی، قتل و غارت، مرگومیر و گرفتن جواز عبور از دولت عثمانی و پرداخت انواع مالیات و عوارض عبور به مأموران دولتی عثمانی و پیدا کردن وسایل سفر چون اسب و استر و یا کشتی و بیمار شدن زائران در بین راه و حمله عشایر عرب به کاروانهای زوار و امثال آنها. این مطالب، در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. علاوه بر آن مسائل سیاسی دوره قاجار، اختلاف وهابیان و عثمانیان و تأثیر آن بر حج ایرانیان، مسئله رؤیت هلال، تقیه، روضهخوانی، سختیهای راه حج، مسیرها و آمار حجاج، در آن به چشم میخورد<ref>ر.ک: ذاکری، مصطفی، ص72-73</ref>. | ||
در این میان، در ضمن مطالب اسناد، گاهی با نمونههای اجتماعی بسیار جالبی نیز مواجه | در این میان، در ضمن مطالب اسناد، گاهی با نمونههای اجتماعی بسیار جالبی نیز مواجه می‌شویم که مهربانی و صمیمت عثمانیها در رابطه با حج‌گزاری ایرانیان را به ما نشان میدهد<ref>دوغان، اسرا، ص66</ref>. | ||
برای نمونه، اسنادی درباره پیدا شدن اسب باقر ندمی از حجاج ایرانی، تسلیم اموال متروکه حاج حسین ایرانی به خانوادهاش، توجه عثمانی به نزاع میان حجاج ایران و داغستان، قانع کردن مادر شاهزاده ایرانی عباسمیرزا که در بازگشت از سفر حج، قصد رفتن به اروپا از طریق مصر را داشت، به انصراف از تصمیم خود، ممنوعیت حج از سوی ایرانیان برای فقرا و دراویش و کمک و تقدیر ایرانیان به ساخت راه آهن عثمانی بسیار جالبتوجه هستند<ref>همان</ref>. | برای نمونه، اسنادی درباره پیدا شدن اسب باقر ندمی از حجاج ایرانی، تسلیم اموال متروکه حاج حسین ایرانی به خانوادهاش، توجه عثمانی به نزاع میان حجاج ایران و داغستان، قانع کردن مادر شاهزاده ایرانی عباسمیرزا که در بازگشت از سفر حج، قصد رفتن به اروپا از طریق مصر را داشت، به انصراف از تصمیم خود، ممنوعیت حج از سوی ایرانیان برای فقرا و دراویش و کمک و تقدیر ایرانیان به ساخت راه آهن عثمانی بسیار جالبتوجه هستند<ref>همان</ref>. | ||