۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌د' به 'ی‌د'
جز (جایگزینی متن - 'غالبا' به 'غالباً ') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌د' به 'ی‌د') |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
در مقدمه نخست، به تعریف دانشنامه، انواع آن، سابقه دانشنامهنویسی در ایران و... پرداخته شده<ref>ر.ک: مقدمه اول، صفحه هفت - نه</ref> و در مقدمه دوم، ویژگیهای دانشنامه حاضر، از جمله ضوابط نوشتن مقالات، نشانهها و اختصارات و سازمان علمی دانشنامه، تشریح شده است.<ref>ر.ک: مقدمه دوم، همان، صفحه نه - بیستوهشت</ref>. | در مقدمه نخست، به تعریف دانشنامه، انواع آن، سابقه دانشنامهنویسی در ایران و... پرداخته شده<ref>ر.ک: مقدمه اول، صفحه هفت - نه</ref> و در مقدمه دوم، ویژگیهای دانشنامه حاضر، از جمله ضوابط نوشتن مقالات، نشانهها و اختصارات و سازمان علمی دانشنامه، تشریح شده است.<ref>ر.ک: مقدمه دوم، همان، صفحه نه - بیستوهشت</ref>. | ||
بیشتر مقالههای این دانشنامه را، گروه مقالات نیمه بلند تشکیل | بیشتر مقالههای این دانشنامه را، گروه مقالات نیمه بلند تشکیل می‌دهد که میانگین حجم آنها، حدود یک ستون است. مقالههای خیلی کوتاه، خاص اطلاعرسانی حداقل و سریع، درباره مواردی است که ذکر اطلاعاتی اندک در دانشنامههای همگانی برای آنها کفایت میکند. مقالههای خیلی بلند، در موضوعاتی است که طبیعت آنها ایجاب میکند حق مطلب با کلمات بیشتری ادا شود. جنبههایی از ارزشهای والای جامعه، شخصیتهای ممتاز عالم بشریت و مفاهیم اساسی یا جدیدی که طرح کردن آنها به تفصیل نیاز دارد، از جمله مطالبی است که در قالب مقالههای بلند معرفی شدهاند. بااینحال، تلاش شده است تا جای ممکن، اصل خلاصهگویی و پرهیز از ذکر عبارتها و کلمههای زائد مراعات گردد و اطلاعات مفید و لازم، با حداقل واژه و با ساختاری ساده و آسانیاب، ارائه شود<ref>ر.ک: همان، صفحه ده</ref>. | ||
مقالههای دانشنامهایران، بهصورت تألیف، تلخیص و ترجمه تدوین و از سه منبع اصلی تأمین میشود: | مقالههای دانشنامهایران، بهصورت تألیف، تلخیص و ترجمه تدوین و از سه منبع اصلی تأمین میشود: | ||
# اطلاعات مربوط به جهان علم و فن، دستاوردهای جهانی بشر و آنچه مربوط به عالم خارج از دنیای اسلام و ایران است، از دانشنامههای معتبر خارجی گرفته میشود، مانند آشت، آمریکانا، انکارتا، بریتانیکا، بروکهاوس، کلمبیا و لاروس، یا هر دانشنامه و مرجع معتبر دیگری که در موضوع مورد نظر، مقاله مناسبتری عرضه کند؛ مثلاًدر برخی از موارد، مقالات مربوط به ایران، از ایرانیکا ترجمه یا ترجمه و تلخیص شده است. بههرحال، در زمینههایی که تألیف مقاله ممکن یا لازم نباشد، مناسبتترین مقاله از معتبرترین دانشنامه به فارسی ترجمه شده و چنانچه تغییر یا تلخیصی در متن ترجمهشده لازم باشد، بیآنکه به ساختار مقاله خللی وارد گردد، اعمال شده است. گفتنی است که از میان دانشنامههای یادشده، تاکنون مقالههای بریتانیکا، انکارتا و کلمبیا، بهترتیب، غالباً بیش از بقیه، برای دانشنامه ترجمه شده است و مقالههای ترجمهشده، حدود سهپنجم کل مقالههای دانشنامه را تشکیل | # اطلاعات مربوط به جهان علم و فن، دستاوردهای جهانی بشر و آنچه مربوط به عالم خارج از دنیای اسلام و ایران است، از دانشنامههای معتبر خارجی گرفته میشود، مانند آشت، آمریکانا، انکارتا، بریتانیکا، بروکهاوس، کلمبیا و لاروس، یا هر دانشنامه و مرجع معتبر دیگری که در موضوع مورد نظر، مقاله مناسبتری عرضه کند؛ مثلاًدر برخی از موارد، مقالات مربوط به ایران، از ایرانیکا ترجمه یا ترجمه و تلخیص شده است. بههرحال، در زمینههایی که تألیف مقاله ممکن یا لازم نباشد، مناسبتترین مقاله از معتبرترین دانشنامه به فارسی ترجمه شده و چنانچه تغییر یا تلخیصی در متن ترجمهشده لازم باشد، بیآنکه به ساختار مقاله خللی وارد گردد، اعمال شده است. گفتنی است که از میان دانشنامههای یادشده، تاکنون مقالههای بریتانیکا، انکارتا و کلمبیا، بهترتیب، غالباً بیش از بقیه، برای دانشنامه ترجمه شده است و مقالههای ترجمهشده، حدود سهپنجم کل مقالههای دانشنامه را تشکیل می‌دهد. | ||
# اطلاعات مربوط به جهان اسلام، از دائرةالمعارف بزرگ اسلامی استخراج و متناسب با نیاز مراجعهکنندگان به دانشنامهای همگانی، تلخیص، بازنگری یا بازآرایی شده است. این دسته از مقالات، نزدیک به یکپنجم کل مقالههای دانشنامه را تشکیل | # اطلاعات مربوط به جهان اسلام، از دائرةالمعارف بزرگ اسلامی استخراج و متناسب با نیاز مراجعهکنندگان به دانشنامهای همگانی، تلخیص، بازنگری یا بازآرایی شده است. این دسته از مقالات، نزدیک به یکپنجم کل مقالههای دانشنامه را تشکیل می‌دهد. | ||
# مقالات مربوط به ایران پیش از اسلام بهطور کلی و مواردی درباره ایران دوره اسلامی که در دائرةالمعارف بزرگ، مقالهای مناسب برای درج در دانشنامه نداشته باشد، تألیف شده است. این دسته از مقالات هم قریب به یکپنجم کل مقالههای دانشنامه را تشکیل | # مقالات مربوط به ایران پیش از اسلام بهطور کلی و مواردی درباره ایران دوره اسلامی که در دائرةالمعارف بزرگ، مقالهای مناسب برای درج در دانشنامه نداشته باشد، تألیف شده است. این دسته از مقالات هم قریب به یکپنجم کل مقالههای دانشنامه را تشکیل می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
تنوع منابعی که از آنها برای دانشنامه، مقاله، انتخاب شده و حجم بسیار اطلاعاتی که طی سالها فعالیت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برای تدوین چند اثر دانشنامهای فراهم آمده، این زمینه را آماده ساخته است که دامنه کار دانشنامهایران، تا جایی که امکانات موجود اجازه | تنوع منابعی که از آنها برای دانشنامه، مقاله، انتخاب شده و حجم بسیار اطلاعاتی که طی سالها فعالیت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برای تدوین چند اثر دانشنامهای فراهم آمده، این زمینه را آماده ساخته است که دامنه کار دانشنامهایران، تا جایی که امکانات موجود اجازه می‌دهد، نسبتا گسترده باشد و هیچ موضوع دانشنامهای مهمی برای معرفی، از قلم نیفتد. ضمن آنکه ساختار تشکیلاتی این دانشنامه، به تأمین چنین هدفی کمک میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در نوشتن مقالات دانشنامه، تا حد امکان، از دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیروی شده است، اما ازآنجاکه بسیاری از مقالات در سالیان گذشته، مراحل مختلف تألیف، ترجمه و ویرایش را طی کرده، در مواردی اختلافهای ناچیزی به چشم میخورد<ref>ر.ک: همان، صفحه یازده</ref>. | در نوشتن مقالات دانشنامه، تا حد امکان، از دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیروی شده است، اما ازآنجاکه بسیاری از مقالات در سالیان گذشته، مراحل مختلف تألیف، ترجمه و ویرایش را طی کرده، در مواردی اختلافهای ناچیزی به چشم میخورد<ref>ر.ک: همان، صفحه یازده</ref>. | ||