۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'می‌پ' به 'می‌پ'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
جز (جایگزینی متن - 'می‌پ' به 'می‌پ') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
بخش سوم کتاب در مورد تشخیص همدانی منسوب به شهر همدان و همدانی منسوب به قبیلهای در یمن است؛ همدان به فتح میم و همدان به سکون میم، اولی نام شهر و دومی نام قبیلهای است در یمن، در اغلب کتب تاریخ و رجال، منسوب به شهر و منسوب به قبیله هر دو همدانی نوشته شده و معلوم نیست آیا از شهر همدان یا از قبیله همدان است که حارث همدانی از فدائیان [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] از آن قبیله است. ازاینرو تشخیص منسوبان به شهر از منسوبان به قبیله کار آسانی نیست، بهخصوص برای کسانی که اطلاعات کافی در تاریخ و رجال ندارند<ref>ر.ک: همان، ص27-30</ref>. | بخش سوم کتاب در مورد تشخیص همدانی منسوب به شهر همدان و همدانی منسوب به قبیلهای در یمن است؛ همدان به فتح میم و همدان به سکون میم، اولی نام شهر و دومی نام قبیلهای است در یمن، در اغلب کتب تاریخ و رجال، منسوب به شهر و منسوب به قبیله هر دو همدانی نوشته شده و معلوم نیست آیا از شهر همدان یا از قبیله همدان است که حارث همدانی از فدائیان [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] از آن قبیله است. ازاینرو تشخیص منسوبان به شهر از منسوبان به قبیله کار آسانی نیست، بهخصوص برای کسانی که اطلاعات کافی در تاریخ و رجال ندارند<ref>ر.ک: همان، ص27-30</ref>. | ||
بخش چهارم کتاب در باب تاریخ تأسیس همدان است. همدان از جلمه شهرهایی است که بهواسطه هجومها و ویرانیها و نوسازیهای متعدد در طول تاریخ، شناسنامه دقیقی از آن در دست نیست. نگارنده در این بخش به شمارش نوشتارها و یافتههایی از کتب گذشتگان در مورد تأسیس این پیربلاد | بخش چهارم کتاب در باب تاریخ تأسیس همدان است. همدان از جلمه شهرهایی است که بهواسطه هجومها و ویرانیها و نوسازیهای متعدد در طول تاریخ، شناسنامه دقیقی از آن در دست نیست. نگارنده در این بخش به شمارش نوشتارها و یافتههایی از کتب گذشتگان در مورد تأسیس این پیربلاد می‌پردازد و بیان میدارد که آنچه مسلم است، این است که سابقه این شهر خیلی زیاد است و تاریخ پیدایش آن بسیار قدیمی است. مطابق نقل مورخان اسلامی، مدتی پس از طوفان نوح یکی از نوادگان آن حضرت به نام همدان بن فلوج بن سام بن نوح، این شهر را بنا کرد و به احترام وی نام این شهر همدان نامیده شد. | ||
بنا به نقلی، حضرت سلیمان نبی از محل همدان عبور کرد و با مشاهده پرآبی و خرمی این سرزمین متعجب گردید که چرا در این مکان آبادی بنا نگردیده است؛ به ایشان پاسخ دادند بهخاطر سرما و برف شدید زمستانی است و آن حضرت با تدبیری این مشکل را مرتفع کرده و دستور بنای این شهر را صادر کردند. | بنا به نقلی، حضرت سلیمان نبی از محل همدان عبور کرد و با مشاهده پرآبی و خرمی این سرزمین متعجب گردید که چرا در این مکان آبادی بنا نگردیده است؛ به ایشان پاسخ دادند بهخاطر سرما و برف شدید زمستانی است و آن حضرت با تدبیری این مشکل را مرتفع کرده و دستور بنای این شهر را صادر کردند. | ||
نگارنده در ادامه این بخش به بررسی سایر اقوال طرحشده در این موضوع و صحت و سقم آنها | نگارنده در ادامه این بخش به بررسی سایر اقوال طرحشده در این موضوع و صحت و سقم آنها می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص31-50</ref>. | ||
توابع همدان و توسعه آن در روزگاران قدیم و ادوار گذشته، موضوع بخش پنجم و ششم این نوشتار است. همدان در دورههای گذشته نهتنها خود از بلاد عظیم بوده، بلکه از نظر توابع نیز توسعه زیادی داشته است، که امروزه قسمتی از آن تابع شهرهای دیگر و یا دهاتهایی است که خود شهری مستقل شده است. نویسنده درباره توسعه همدان در ادوار گذشته، ابتدا به توسعه این شهر، در قرن دوم هجری و اقداماتهارونالرشید در این زمینه اشاره میکند و سپس وسعت همدان را در قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار میدهد؛ در آن زمان همدان از توابع و مضافات بسیاری برخوردار بوده و خود نیز توسعه کامل داشته است؛ بدین صورت که دارای پنج ناحیه مستقل و مشتمل بر دویستودوازده آبادی بوده است. نویسنده در نهایت به بررسی همدان در عصر حاضر پرداخته است، که به چهار بخش عمده تقسیم میشود: بخش سیمینهرود، بخش کبوترآهنگ، بخش اسدآباد و بخش رزن<ref>ر.ک: همان، ص55-64</ref>. | توابع همدان و توسعه آن در روزگاران قدیم و ادوار گذشته، موضوع بخش پنجم و ششم این نوشتار است. همدان در دورههای گذشته نهتنها خود از بلاد عظیم بوده، بلکه از نظر توابع نیز توسعه زیادی داشته است، که امروزه قسمتی از آن تابع شهرهای دیگر و یا دهاتهایی است که خود شهری مستقل شده است. نویسنده درباره توسعه همدان در ادوار گذشته، ابتدا به توسعه این شهر، در قرن دوم هجری و اقداماتهارونالرشید در این زمینه اشاره میکند و سپس وسعت همدان را در قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار میدهد؛ در آن زمان همدان از توابع و مضافات بسیاری برخوردار بوده و خود نیز توسعه کامل داشته است؛ بدین صورت که دارای پنج ناحیه مستقل و مشتمل بر دویستودوازده آبادی بوده است. نویسنده در نهایت به بررسی همدان در عصر حاضر پرداخته است، که به چهار بخش عمده تقسیم میشود: بخش سیمینهرود، بخش کبوترآهنگ، بخش اسدآباد و بخش رزن<ref>ر.ک: همان، ص55-64</ref>. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
بخش هفتم کتاب در مورد موقعیت سیاسی همدان در گذشته است. پس از تشکیل دولت ماد در هگمتانه (همدان کنونی) و پایتخت شدن آن، این شهر، از نظر سیاسی دچار دگرگونی شده، میدان نبرد سیاست قدرتمندان و جاهطلبان قرار گرفت و هیچگاه از رقابتها و کشمکشهای سیاسی و جنگ و ستیز فارغ نبوده است و از نظر آب و هوای تابستانی هم مشتریان فراوانی داشته است. | بخش هفتم کتاب در مورد موقعیت سیاسی همدان در گذشته است. پس از تشکیل دولت ماد در هگمتانه (همدان کنونی) و پایتخت شدن آن، این شهر، از نظر سیاسی دچار دگرگونی شده، میدان نبرد سیاست قدرتمندان و جاهطلبان قرار گرفت و هیچگاه از رقابتها و کشمکشهای سیاسی و جنگ و ستیز فارغ نبوده است و از نظر آب و هوای تابستانی هم مشتریان فراوانی داشته است. | ||
در طول این بخش، نگارنده به تشریح اوضاع و شمارش حاکمانی | در طول این بخش، نگارنده به تشریح اوضاع و شمارش حاکمانی می‌پردازد که شهر همدان، در ادوار تاریخی گوناگون، در دست آنها رد و بدل شده است.<ref>ر.ک: همان، ص65-76</ref>. | ||
بخش هشتم کتاب در مورد طلوع دین اسلام و مذهب تشیع در کهنشهر همدان است. همدان در سال 22 یا 23 هجری توسط سربازان اسلام فتح گردید و دین مقدس اسلام، تدریجا در آن، مانند سایر شهرهای فتحشده قدم نهاد و مردم هم بدان گرایش پیدا کردند. | بخش هشتم کتاب در مورد طلوع دین اسلام و مذهب تشیع در کهنشهر همدان است. همدان در سال 22 یا 23 هجری توسط سربازان اسلام فتح گردید و دین مقدس اسلام، تدریجا در آن، مانند سایر شهرهای فتحشده قدم نهاد و مردم هم بدان گرایش پیدا کردند. | ||
با وجود مخالفتهای حکام وقت نسبت به شیعیان، طرفداران این مذهب از زمان طلوع اسلام در شهر همدان وجود داشته و در پوشش تقیه به فعالیت دینی و مذهبی | با وجود مخالفتهای حکام وقت نسبت به شیعیان، طرفداران این مذهب از زمان طلوع اسلام در شهر همدان وجود داشته و در پوشش تقیه به فعالیت دینی و مذهبی می‌پرداختند. نگارنده بر این باور است که با مطالعه کتب تاریخ و تراجم میتوان به دست آورد که از قرن دوم هجری شخصیتهای بزرگ شیعه در همدان وجود داشتهاند. در ادامه این بخش اشاراتی به موضوع عبور [[امام رضا(ع)|امام هشتم(ع)]] از این شهر و شمارش نمایندگان ائمه معصومین(ع) در این شهر و ماجرای کمک مالی مردم همدان به مختار ثقفی، شده است.<ref>ر.ک: همان، ص77-90</ref>. | ||
بخش نهم کتاب در مورد اتفاقات مهم در شهر همدان در روزگار اسلام است. پس از استقرار اسلام در ایران و همدان، حاکمان منصوب از جانب خلفا چنان غرق در دنیاپرستی و جاهطلبی شدند که معنویات از یادشان رفت و مشغول خرید املاک و مزارع بیش از رسیدگی به مردم شدند. | بخش نهم کتاب در مورد اتفاقات مهم در شهر همدان در روزگار اسلام است. پس از استقرار اسلام در ایران و همدان، حاکمان منصوب از جانب خلفا چنان غرق در دنیاپرستی و جاهطلبی شدند که معنویات از یادشان رفت و مشغول خرید املاک و مزارع بیش از رسیدگی به مردم شدند. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
از جمله اتفاقات مهم در دوران اسلامی حمله مغول و چنگیزخان به شهرهای ایران و همدان و قیام مردم همدان علیه تاتار و فتوای جهاد فقیه همدان، تجاوز همسایگان به ایران، موقیعیت اقتصادی همدان و جنگهای مذهبی در همدان بود<ref>ر.ک: همان، ص91-108</ref>. | از جمله اتفاقات مهم در دوران اسلامی حمله مغول و چنگیزخان به شهرهای ایران و همدان و قیام مردم همدان علیه تاتار و فتوای جهاد فقیه همدان، تجاوز همسایگان به ایران، موقیعیت اقتصادی همدان و جنگهای مذهبی در همدان بود<ref>ر.ک: همان، ص91-108</ref>. | ||
حوادث تاریخی و آثار باستانی همدان موضوع بخش دهم این کتاب است که نگارنده با طرح بسیاری از این حوادث و آثار به تبیین و تحلیل آنها | حوادث تاریخی و آثار باستانی همدان موضوع بخش دهم این کتاب است که نگارنده با طرح بسیاری از این حوادث و آثار به تبیین و تحلیل آنها می‌پردازد؛ از جمله حادثه ویرانی همدان به دست بختالنصر است و از برجستهترین آثار باستانی همدان میتوان به مواردی چون قصر بهرام گور، مطبخ خسروپرویز، تپه مصلی، مناره سمدار، سنگ شیر، غار علیصدر و... اشاره کرد<ref>ر.ک: همان، ص109-140</ref>. | ||
بخش یازدهم کتاب در باب معرفی وزرا و شخصیتهای سیاسی همدان در قرون متمادی است و بخش دوازدهم به شمارش رشتههای مختلف دانش در همدان از جمله ادبیات و شعر، تاریخ، تفسیر، فلسفه، طب، مهندسی، فقه، حدیث و... اشاره دارد و در فصول بعدی بهترتیب به موضوعاتی چون کتابخانهها، حوزههای علمیه، مساجد و مزارات همدان پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص141-354</ref>. | بخش یازدهم کتاب در باب معرفی وزرا و شخصیتهای سیاسی همدان در قرون متمادی است و بخش دوازدهم به شمارش رشتههای مختلف دانش در همدان از جمله ادبیات و شعر، تاریخ، تفسیر، فلسفه، طب، مهندسی، فقه، حدیث و... اشاره دارد و در فصول بعدی بهترتیب به موضوعاتی چون کتابخانهها، حوزههای علمیه، مساجد و مزارات همدان پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص141-354</ref>. | ||