۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
</div> | </div> | ||
'''میر ناصرالدین ابوالحسن''' '''خسرو بن امیر سیفالدین محمود دهلوی''' (651–725ق) مشهور به امیرخسرو دهلوی و ملقب به سعدی هندوستان از عارفان و شاعران نامدار | '''میر ناصرالدین ابوالحسن''' '''خسرو بن امیر سیفالدین محمود دهلوی''' (651–725ق) مشهور به امیرخسرو دهلوی و ملقب به سعدی هندوستان از عارفان و شاعران نامدار پارسی‌گوی هندوستان است. وی از نخستین کسانی به شمار میرود که به زبان هندی شعر سروده است. دهلوی در موسیقی نیز دست داشت. او در تصوف، از شاگردان نظامالدین اولیا بود. به ادعای خودش، بین چهارصد تا پانصد هزار بیت شعر گفته که حدود صد هزار بیت از آن به دست ما رسیده است. دهلوی در نثر نیز قلم رسا و روانی دارد. دهلوی از استادان مسلم سبک ناتورالیسم در شعر فارسی است. | ||
== تولد و وفات== | == تولد و وفات== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
نیز به او گفته است: ای ترک: من از وجود خود برنجم اما از تو نرنجم و | نیز به او گفته است: ای ترک: من از وجود خود برنجم اما از تو نرنجم و می‌گفت: اگر در شرع شریف جایز بود وصیت میکردم امیرخسرو را در قبر من دفن کنند تا هر دو در یک جا باشیم. در دم مرگ وی خسرو در دهلی نبود و با سلطان محمد به بنگاله رفته بود. نظامالدین اولیا گفت: امیرخسرو پس از من نخواهد زیست و چون از این جهان رفت پیکرش را در کنار من به خاک بسپارید که او صاحب اسرار من است و من بی او قدم به بهشت ننهم. | ||
چون خبر مرگ نظامالدین اولیا به امیرخسرو رسید دیوانهوار نعرهای زد و بیاختیار بهسوی دهلی روان شد و چون به سر خاکش رسید گفت: سبحان الله! آفتاب در زیر زمین و خسرو زنده؟ این گفت و بیهوش شد و تا شش ماه در گریه و زاری بود تا از جهان رفت. خسرو با نصیرالدین چراغ دهلی که او نیز از بزرگان مشایخ هند بوده معاشرت داشته است.<ref>همان، صفحه هشت</ref> | چون خبر مرگ نظامالدین اولیا به امیرخسرو رسید دیوانهوار نعرهای زد و بیاختیار بهسوی دهلی روان شد و چون به سر خاکش رسید گفت: سبحان الله! آفتاب در زیر زمین و خسرو زنده؟ این گفت و بیهوش شد و تا شش ماه در گریه و زاری بود تا از جهان رفت. خسرو با نصیرالدین چراغ دهلی که او نیز از بزرگان مشایخ هند بوده معاشرت داشته است.<ref>همان، صفحه هشت</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
شکی نیست که خسرو دهلوی را باید بزرگترین شاعر فارسی زبان هند دانست و این که او را سعدی هندوستان گفتهاند، بجاست. در نظم و نثر فارسی کاملا مسلط بوده و از استادان فن به شمار میرود. در اقسام مختلف شعر مانند قصیده و غزل و مثنوی مهارت کامل داشته است.<ref>همان</ref> | شکی نیست که خسرو دهلوی را باید بزرگترین شاعر فارسی زبان هند دانست و این که او را سعدی هندوستان گفتهاند، بجاست. در نظم و نثر فارسی کاملا مسلط بوده و از استادان فن به شمار میرود. در اقسام مختلف شعر مانند قصیده و غزل و مثنوی مهارت کامل داشته است.<ref>همان</ref> | ||
تلألؤ آموزههای حکمی و عرفانی در اشعار او کاملاً آشکار است. او این آموزهها را با بهرهگیری از آثار استادان نامدار ادب فارسی بهویژه سعدی، نظامی، سنایی و خاقانی در اوج فصاحت و شیوایی عرضه میدارد. امیرخسرو به نظم و نثر آثار فراوانی دارد. در غزل از پیروان سعدی بود، در قصیده از شاعران قرن ششم، خاصه سنایی و خاقانی تقلید میکرد و در مثنوی تابع نظامی گنجوی بود؛ وی یکی از پرکارترین شاعران | تلألؤ آموزههای حکمی و عرفانی در اشعار او کاملاً آشکار است. او این آموزهها را با بهرهگیری از آثار استادان نامدار ادب فارسی بهویژه سعدی، نظامی، سنایی و خاقانی در اوج فصاحت و شیوایی عرضه میدارد. امیرخسرو به نظم و نثر آثار فراوانی دارد. در غزل از پیروان سعدی بود، در قصیده از شاعران قرن ششم، خاصه سنایی و خاقانی تقلید میکرد و در مثنوی تابع نظامی گنجوی بود؛ وی یکی از پرکارترین شاعران پارسی‌گوی و در این باب حقاً کمنظیر است.<ref>ر.ک: پایگاه دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</ref> | ||
مهارتی که [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]] در تنظیم و ترتیب منظومههای خود بهکار برده بود، باعث شد که آثار او مورد تقلید شاعران بعد از وی قرار گیرد. اولین کسی که از وی تقلید کرد امیرخسرو دهلوی بود و بعد از شاعران دیگری نیز از نظامی تقلید کردهاند اما وی یکی از موفقترین مقلدان نظامی است. همچنین بعضی از قدما معتقد بودند که اولین نشانههای وقوعگویی در اشعار امیرخسرو پیدا میشود.<ref>ر.ک: همان</ref> | مهارتی که [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]] در تنظیم و ترتیب منظومههای خود بهکار برده بود، باعث شد که آثار او مورد تقلید شاعران بعد از وی قرار گیرد. اولین کسی که از وی تقلید کرد امیرخسرو دهلوی بود و بعد از شاعران دیگری نیز از نظامی تقلید کردهاند اما وی یکی از موفقترین مقلدان نظامی است. همچنین بعضی از قدما معتقد بودند که اولین نشانههای وقوعگویی در اشعار امیرخسرو پیدا میشود.<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
خسرو دهلوی از استادان مسلم سبک ناتورالیسم در شعر فارسی است و نزدیک صدهزار شعر از او باقی مانده است. او از نخستین کسانی است که به زبان هندی شعر سروده است. دهلوی در موسیقی نیز دست داشته و از موسیقیدانان زبردست زمان خود به شمار میرفته است.<ref>ر.ک: نفیسی، سعید، صفحه نه</ref> | خسرو دهلوی از استادان مسلم سبک ناتورالیسم در شعر فارسی است و نزدیک صدهزار شعر از او باقی مانده است. او از نخستین کسانی است که به زبان هندی شعر سروده است. دهلوی در موسیقی نیز دست داشته و از موسیقیدانان زبردست زمان خود به شمار میرفته است.<ref>ر.ک: نفیسی، سعید، صفحه نه</ref> | ||
سبک او بین عراقی و هندی است. با وجود اینکه امیرخسرو غالب اشعارش را با تقلید و اقتباس از شاعران بزرگ سروده است، باید پذیرفت که به یاری طبع روان و ذوق خدادادی و نیز بهسبب اینکه او در محیط جدیدی از ادب فارسی تربیت شده و لهجهای نو و ترکیباتی تازه و اندیشههایی خاص نصیبش شده بود، طبعاً تازگیهای بسیار در سخن وی مشاهده میشود و بسیاری از مضامین نو و ابیات منتخب در آثار او ملاحظه | سبک او بین عراقی و هندی است. با وجود اینکه امیرخسرو غالب اشعارش را با تقلید و اقتباس از شاعران بزرگ سروده است، باید پذیرفت که به یاری طبع روان و ذوق خدادادی و نیز بهسبب اینکه او در محیط جدیدی از ادب فارسی تربیت شده و لهجهای نو و ترکیباتی تازه و اندیشههایی خاص نصیبش شده بود، طبعاً تازگیهای بسیار در سخن وی مشاهده میشود و بسیاری از مضامین نو و ابیات منتخب در آثار او ملاحظه می‌گردد و مسلماً به همین سبب است که شاعران و نویسندگان بعد از او بارها به استادی یاد کردهاند.<ref>ر.ک: پایگاه دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</ref> بزرگترین شاعر هند را میتوان دهلوی دانست و اساسا از اینروست که وی را سعدی هندوستان لقب دادهاند.<ref>ر.ک: نفیسی، سعید، صفحه هفت</ref> | ||
== آثار == | == آثار == | ||