۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - '.' به '.') |
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
# استخراج احادیث و آثار و حکم بر آن‌ها به اقتضای قواعد علم مصطلح الحدیث. | # استخراج احادیث و آثار و حکم بر آن‌ها به اقتضای قواعد علم مصطلح الحدیث. | ||
# تفسیر و ترجمه برخی از کلمات نامأنوس. | # تفسیر و ترجمه برخی از کلمات نامأنوس. | ||
# تعلیقه و توضیح برخی جاهای نص کتاب. <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/14 ر.ک: همان، ص15-14]</ref>. | # تعلیقه و توضیح برخی جاهای نص کتاب.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/14 ر.ک: همان، ص15-14]</ref>. | ||
طبری در این رساله برخی مباحث کلامی را به‌اختصار مطرح کرده است؛ به‌عنوان‌مثال در دومین قول کتاب با موضوع رؤیت خداوند می‌نویسد: «قول صواب در این‌که روز قیامت مؤمنین پروردگارشان را مشاهده کنند و اعتقاد ما که اهل سنت و جماعت در آن از ما پیروی می‌کنند این است که بر طبق اخبار مؤید آن از رسول‌الله(ص)، در روز قیامت خداوند را مشاهده می‌کنند»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/27 ر.ک: متن کتاب، ص27]</ref>. موضوع رؤیت حق‌تعالی در دیدگاه‌های تفسیری و کلامی شیعه، معتزله و اشاعره در دو نقطه متضاد با یکدیگر قرار دارد. شیعه و معتزله به امتناع رؤیت معتقدند و اعتقاد خود را بر ادله عقلی و نقلی استوار می‌سازند. اشاعره بر امکان رؤیت حق‌تعالی در دنیا و وقوع قطعی آن در آخرت باور دارند و آن را محصول ظاهر آیات و نصوص متواتر و عقیده سلف قلمداد می‌کنند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/91081/77 ر.ک: قندهاری، محمدهادی؛ فائزه، درمان؛ ص77]</ref>. | طبری در این رساله برخی مباحث کلامی را به‌اختصار مطرح کرده است؛ به‌عنوان‌مثال در دومین قول کتاب با موضوع رؤیت خداوند می‌نویسد: «قول صواب در این‌که روز قیامت مؤمنین پروردگارشان را مشاهده کنند و اعتقاد ما که اهل سنت و جماعت در آن از ما پیروی می‌کنند این است که بر طبق اخبار مؤید آن از رسول‌الله(ص)، در روز قیامت خداوند را مشاهده می‌کنند»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/27 ر.ک: متن کتاب، ص27]</ref>. موضوع رؤیت حق‌تعالی در دیدگاه‌های تفسیری و کلامی شیعه، معتزله و اشاعره در دو نقطه متضاد با یکدیگر قرار دارد. شیعه و معتزله به امتناع رؤیت معتقدند و اعتقاد خود را بر ادله عقلی و نقلی استوار می‌سازند. اشاعره بر امکان رؤیت حق‌تعالی در دنیا و وقوع قطعی آن در آخرت باور دارند و آن را محصول ظاهر آیات و نصوص متواتر و عقیده سلف قلمداد می‌کنند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/91081/77 ر.ک: قندهاری، محمدهادی؛ فائزه، درمان؛ ص77]</ref>. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
از مسائل مهم کلامی و فلسفی افعال اختیاری انسان است. معتزله به انگیزه نفی بدی‌ها از خداوند، منکر صدور فعل عبد از خدا شده‌اند و منشأ افعال اختیاری را عبد می‌دانند؛ اما متکلمین اشاعره با اذعان به توحید افعالی، بر این باورند که همه افعال بندگان، مخلوق خداوند است و انسان تنها کسب کننده فعلی است که خداوند آن را به دست انسان ایجاد می‌کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74224/43 ر.ک: محسنی، کاظم و دیگران؛ ص43]</ref>. تقریباً در اکثر منابعی که رأی اشاعره را در این زمینه بررسی نموده‌اند، با عباراتی چون «مخلوقیت افعال انسان از سوی خدای متعال و کسب فعل از جانب بشر» مواجه می‌شویم. از دیدگاه اشاعره که فعل اختیاری انسان، مخلوق خدای سبحان است، تفاوت ندارد که آن فعل پسندیده باشد یا ناپسند. همه افعال اختیاری انسان اعم از کفر و ایمان و طاعت و عصیان، مخلوق خداست و آنچه به انسان تعلق دارد، کسب است و منظور از کسب، تعلق قدرت و اراده عبد به فعل مقدور است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/52 ر.ک: همان، ص52]</ref>. طبری نیز در خصوص افعال بندگان معتقد است که افعال عباد و حسنات و سیئاتشان همگی به خداوند تعالی باز می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/29 ر.ک: متن کتاب، ص29]</ref>. | از مسائل مهم کلامی و فلسفی افعال اختیاری انسان است. معتزله به انگیزه نفی بدی‌ها از خداوند، منکر صدور فعل عبد از خدا شده‌اند و منشأ افعال اختیاری را عبد می‌دانند؛ اما متکلمین اشاعره با اذعان به توحید افعالی، بر این باورند که همه افعال بندگان، مخلوق خداوند است و انسان تنها کسب کننده فعلی است که خداوند آن را به دست انسان ایجاد می‌کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74224/43 ر.ک: محسنی، کاظم و دیگران؛ ص43]</ref>. تقریباً در اکثر منابعی که رأی اشاعره را در این زمینه بررسی نموده‌اند، با عباراتی چون «مخلوقیت افعال انسان از سوی خدای متعال و کسب فعل از جانب بشر» مواجه می‌شویم. از دیدگاه اشاعره که فعل اختیاری انسان، مخلوق خدای سبحان است، تفاوت ندارد که آن فعل پسندیده باشد یا ناپسند. همه افعال اختیاری انسان اعم از کفر و ایمان و طاعت و عصیان، مخلوق خداست و آنچه به انسان تعلق دارد، کسب است و منظور از کسب، تعلق قدرت و اراده عبد به فعل مقدور است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/52 ر.ک: همان، ص52]</ref>. طبری نیز در خصوص افعال بندگان معتقد است که افعال عباد و حسنات و سیئاتشان همگی به خداوند تعالی باز می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38715/1/29 ر.ک: متن کتاب، ص29]</ref>. | ||
آخرین قول از کتاب به رابطه اسم و مسمی اختصاص یافته است. مذهب اهل سنت و جماعت آن است که اسم و مسمی هر دو یکجاست و اسم عین مسمی است؛ و معتزله و جهمیه می‌گویند: اسم غیر مسمی است و اسم و تسمیه به نزد ایشان یک معنی است؛ و نزد اشعری، اسماء بر سه قسم است: بعضی عین مسمی و بعضی غیر مسمی و بعضی لاهو و لاغیره <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74142/95 ر.ک: افشاری نیا، یوسف و دیگران، ص95]</ref>. نویسنده این بحث را از بی‌خردی‌های واقع شده‌ای می‌داند که پیروی از آن هیچ اثری ندارد و سخن هیچ‌یک از پیشوایان هم نیست که شنیده شود؛ پس تعمق در آن زشت و سکوت درباره آن نیکوست<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74142/39 ر.ک: متن کتاب، ص39]</ref>. | آخرین قول از کتاب به رابطه اسم و مسمی اختصاص یافته است. مذهب اهل سنت و جماعت آن است که اسم و مسمی هر دو یکجاست و اسم عین مسمی است؛ و معتزله و جهمیه می‌گویند: اسم غیر مسمی است و اسم و تسمیه به نزد ایشان یک معنی است؛ و نزد اشعری، اسماء بر سه قسم است: بعضی عین مسمی و بعضی غیر مسمی و بعضی لاهو و لاغیره<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74142/95 ر.ک: افشاری نیا، یوسف و دیگران، ص95]</ref>. نویسنده این بحث را از بی‌خردی‌های واقع شده‌ای می‌داند که پیروی از آن هیچ اثری ندارد و سخن هیچ‌یک از پیشوایان هم نیست که شنیده شود؛ پس تعمق در آن زشت و سکوت درباره آن نیکوست<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/74142/39 ر.ک: متن کتاب، ص39]</ref>. | ||