المنهل الروي في مختصر علوم الحديث النبوي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
'''المنهل الروي في مختصر الحديث النبوي'''، اثر [[ابن جماعه، محمد بن ابراهیم|بدرالدین محمد بن ابراهیم بن جماعه]] (متوفی 733ق)، مختصری است از کتاب «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث]]» تألیف [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن]]، معروف به [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] (متوفی 643ق)، که به زبان عربی و در قرن هشتم هجری نوشته شده است.
'''المنهل الروي في مختصر الحديث النبوي'''، اثر [[ابن جماعه، محمد بن ابراهیم|بدرالدین محمد بن ابراهیم بن جماعه]] (متوفی 733ق)، مختصری است از کتاب «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث]]» تألیف [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن]]، معروف به [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] (متوفی 643ق)، که به زبان عربی و در قرن هشتم هجری نوشته شده است.


کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]]، از جمله مهم‎ترین تألیفات قرن هفتم هجری در علوم حدیث می‎باشد. وی در این کتاب، علوم الحدیث را در 65 علم توسعه داده و به توضیح و تشریح آن پرداخته است. او تمام آثار دانشمندان قبل از خود را در اختیار داشته و با مطالعه آنها مطالب را با طبقه‎بندی تفکیکی و مشخص به‎صورت جداجدا با بحث منطقی در مورد هر مطلب آورده است. این اثر، پایه و اساس تألیفات بعد از خود قرار گرفته و جمعی از برجسته‎ترین رجال علم، به تلخیص و توضیح آن پرداخته و برخی نیز، آن را به نظم کشیده‎اند که اثر حاضر، از جمله تلخیصات این کتاب می‎باشد<ref>ر.ک: سجادی، رضیه سادات، ص128-‎134</ref>.
کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]]، از جمله مهم‎ترین تألیفات قرن هفتم هجری در علوم حدیث می‎باشد. وی در این کتاب، علوم الحدیث را در 65 علم توسعه داده و به توضیح و تشریح آن پرداخته است. او تمام آثار دانشمندان قبل از خود را در اختیار داشته و با مطالعه آنها مطالب را با طبقه‎بندی تفکیکی و مشخص به‎صورت جداجدا با بحث منطقی در مورد هر مطلب آورده است. این اثر، پایه و اساس تألیفات بعد از خود قرار گرفته و جمعی از برجسته‎ترین رجال علم، به تلخیص و توضیح آن پرداخته و برخی نیز، آن را به نظم کشیده‎اند که اثر حاضر، از جمله تلخیصات این کتاب می‎باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/170/128 ر.ک: سجادی، رضیه سادات، ص128-‎134]</ref>.


نظمی که ابن جماعه در کتاب خود انتخاب کرده، متفاوت با تنظیمات کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] می‎باشد. آنچه باعث اهمیت این کتاب می‎شود، آن است که این اثر، تلخیص صرف کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] نیست، بلکه مطالبی نیز به آن، افزوده شده است. این اثر که با تحقیق محی‎الدین عبدالرحمن رمضان به چاپ رسیده است، با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب آن، در چهار طرف و هر طرف در چند قسم، تنظیم شده است:
نظمی که ابن جماعه در کتاب خود انتخاب کرده، متفاوت با تنظیمات کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] می‎باشد. آنچه باعث اهمیت این کتاب می‎شود، آن است که این اثر، تلخیص صرف کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] نیست، بلکه مطالبی نیز به آن، افزوده شده است. این اثر که با تحقیق محی‎الدین عبدالرحمن رمضان به چاپ رسیده است، با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب آن، در چهار طرف و هر طرف در چند قسم، تنظیم شده است:
در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی‎نامه مفصلی از نویسنده، اهمیت کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‎گرفته در آن، توضیح داده شده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-24</ref>.
در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی‎نامه مفصلی از نویسنده، اهمیت کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‎گرفته در آن، توضیح داده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29368/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5-24]</ref>.


در مقدمه مؤلف، ضمن اشاره به اهمیت علم حدیث، به تعریف سند، اسناد، حدیث، خبر و فروعات آن، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29-32</ref>.
در مقدمه مؤلف، ضمن اشاره به اهمیت علم حدیث، به تعریف سند، اسناد، حدیث، خبر و فروعات آن، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29368/1/29 ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29-32]</ref>.


همان طور که بیان گردید، ابن جماعه، مطالب کتاب ابن صلاح را بر طبق نظر خویش و بر اساس سه طرف زیر، تنظیم کرده است:
همان طور که بیان گردید، ابن جماعه، مطالب کتاب ابن صلاح را بر طبق نظر خویش و بر اساس سه طرف زیر، تنظیم کرده است:
خط ۳۸: خط ۳۸:
# ضعیف.
# ضعیف.


نویسنده انواع متن را سی گونه دانسته به شرح زیر: مسند، متصل، مرفوع، موقوف، فروع، مقطوع، مرسل، منقطع، معضل، معنعن، معلق، شاذ، منکر، افراد، معلل، مضطرب، مدرج، مقلوب، موضوع، مشهور، غریب و عزیز، مصحف، مسلسل، زیادة الثقه، اعتبار و متابعات و شواهد، مختلف الحدیث، ناسخ و منسوخ و غریب اللفظ<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33-62</ref>.
نویسنده انواع متن را سی گونه دانسته به شرح زیر: مسند، متصل، مرفوع، موقوف، فروع، مقطوع، مرسل، منقطع، معضل، معنعن، معلق، شاذ، منکر، افراد، معلل، مضطرب، مدرج، مقلوب، موضوع، مشهور، غریب و عزیز، مصحف، مسلسل، زیادة الثقه، اعتبار و متابعات و شواهد، مختلف الحدیث، ناسخ و منسوخ و غریب اللفظ<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29368/1/33 ر.ک: متن کتاب، ص33-62]</ref>.


طرف دوم: اسناد و متعلقات آن. این طرف، شامل یازده نوع از علوم الحدیث به ترتیب زیر، می‎باشد:
طرف دوم: اسناد و متعلقات آن. این طرف، شامل یازده نوع از علوم الحدیث به ترتیب زیر، می‎باشد:
خط ۵۱: خط ۵۱:
# کسی که فقط یک راوی از او روایت کرده است؛
# کسی که فقط یک راوی از او روایت کرده است؛
# روایت اکابر از اصاغر؛
# روایت اکابر از اصاغر؛
# عنعنه در سند<ref>ر.ک: همان، ص63-78</ref>.
# عنعنه در سند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29368/1/63 ر.ک: همان، ص63-78]</ref>.


طرف سوم: سخن در تحمل حدیث و طرق نقل و ضبط و روایت حدیث و آداب آن.
طرف سوم: سخن در تحمل حدیث و طرق نقل و ضبط و روایت حدیث و آداب آن.
خط ۶۰: خط ۶۰:
# روایت حدیث؛
# روایت حدیث؛
# آداب راوی؛
# آداب راوی؛
# آداب طالب حدیث<ref>ر.ک: همان، ص79-110</ref>.
# آداب طالب حدیث<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29368/1/79 ر.ک: همان، ص79-110]</ref>.


طرف چهارم: سخن در اسامی رجال و طبقات علما. بر این اساس، بیست‎ویک نوع از علوم حدیث طبقه‎بندی شده است:
طرف چهارم: سخن در اسامی رجال و طبقات علما. بر این اساس، بیست‎ویک نوع از علوم حدیث طبقه‎بندی شده است:
خط ۸۳: خط ۸۳:
# وطن روات؛
# وطن روات؛
# برادران؛
# برادران؛
# تواریخ و وفیات<ref>ر.ک: همان، ص111-140</ref>.
# تواریخ و وفیات<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29368/1/111 ر.ک: همان، ص111-140]</ref>.


از جمله اقداماتی که محقق درباره کتاب انجام داده، افزودن فهارس فنی به آن به‎منظور تسهیل در دسترسی به مطالب می‎باشد. این فهارس که در انتهای کتاب قرار گرفته‎اند، عبارتند از: فهرست مطالب؛ اعلام؛ اقوام و جماعات و اماکن مذکور در متن، به‎همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده و محقق.
از جمله اقداماتی که محقق درباره کتاب انجام داده، افزودن فهارس فنی به آن به‎منظور تسهیل در دسترسی به مطالب می‎باشد. این فهارس که در انتهای کتاب قرار گرفته‎اند، عبارتند از: فهرست مطالب؛ اعلام؛ اقوام و جماعات و اماکن مذکور در متن، به‎همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده و محقق.
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:


[[رده: 25 آبان الی 24 آذر]]
[[رده: 25 آبان الی 24 آذر]]
[[رده: خرداد(98)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش