۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
اولین جلسه درس به تاریخ شانزدهم شوال سال 1397ق برگزار شده است. در این جلسه ابتدا مراد از «افقه» مورد بررسی قرار گرفته است. در جلد هجدهم از باب نهم [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشیعه]] از ابواب صفات قاضی در حدیث هفدهم از داود بن فرقد از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده است: «انتم افقه الناس اذا عرفتم معانی کلامنا»، سپس ازآنجاکه علومی چون صرف و نحو و لغت و علم اصول و رجال و غیر آن در شایستگی اجتهاد دخالت دارند و لازمه شناخت حکم الهی اطلاع از این امور است، نویسنده «اعلم» را از دیدگاه امامیه کسی میداند که در این علوم قویتر از دیگران باشد. پس مهمترین بلکه ملاک قطعی داشتن ملکهای است که بهوسیله آن بتواند حقیقت مطالب شیعه و کنه آن را بفهمد و بتواند مشکلات و پیچیدگی موجود در بیشتر نوشتهها و تصانیف شیعه را حل کند؛ بنابراین ملاک در اجتهاد تنها کثرت اطلاع بر فروع یا استنباط بیشتر یا استاد بیشتر دیدن و وسائل استنباط و در معرض دید گذاشتن یا سرعت انتقال یا مهارت در استدلال بیشتر و دقت نظر نیست؛ بله بدون شک این امور فیالجمله در مهارت در درک مطالب علمای امامیه و نظرات پنهانشان دخیل است؛ لکن هرکدام بهتنهایی ملاک قطعی اجتهاد نیست؛ بلکه علمای امامیه اعلم را با ملکه اجتهاد معرفی کردهاند که با آن قادر بر استنباط احکام شرعی فرعی باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/2 ر.ک: متن کتاب، ص4-2]</ref>. | اولین جلسه درس به تاریخ شانزدهم شوال سال 1397ق برگزار شده است. در این جلسه ابتدا مراد از «افقه» مورد بررسی قرار گرفته است. در جلد هجدهم از باب نهم [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشیعه]] از ابواب صفات قاضی در حدیث هفدهم از داود بن فرقد از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده است: «انتم افقه الناس اذا عرفتم معانی کلامنا»، سپس ازآنجاکه علومی چون صرف و نحو و لغت و علم اصول و رجال و غیر آن در شایستگی اجتهاد دخالت دارند و لازمه شناخت حکم الهی اطلاع از این امور است، نویسنده «اعلم» را از دیدگاه امامیه کسی میداند که در این علوم قویتر از دیگران باشد. پس مهمترین بلکه ملاک قطعی داشتن ملکهای است که بهوسیله آن بتواند حقیقت مطالب شیعه و کنه آن را بفهمد و بتواند مشکلات و پیچیدگی موجود در بیشتر نوشتهها و تصانیف شیعه را حل کند؛ بنابراین ملاک در اجتهاد تنها کثرت اطلاع بر فروع یا استنباط بیشتر یا استاد بیشتر دیدن و وسائل استنباط و در معرض دید گذاشتن یا سرعت انتقال یا مهارت در استدلال بیشتر و دقت نظر نیست؛ بله بدون شک این امور فیالجمله در مهارت در درک مطالب علمای امامیه و نظرات پنهانشان دخیل است؛ لکن هرکدام بهتنهایی ملاک قطعی اجتهاد نیست؛ بلکه علمای امامیه اعلم را با ملکه اجتهاد معرفی کردهاند که با آن قادر بر استنباط احکام شرعی فرعی باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/2 ر.ک: متن کتاب، ص4-2]</ref>. | ||
نویسنده مقام دوم که عبارت از تعیین مصداق «اعلم» پس از علم به مفهوم آن است را امری جداً مشکل میداند و اینگونه استدلال میکند: «چگونه اهل خبره میتوانند به علوم همه فقها احاطه یابند؛ بهویژه اینکه فقها اهل گوشهنشینی هستند و از مردم و قیل و قال گریزاناند؛ همچنان که شیوه محققین و مدققین از ابتدا تاکنون اینگونه بوده است. بهویژه بعد از لحاظ اختلافی که در مفهوم آن وجود دارد و ملاک قطعی برای آن ندانستیم»<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>. سپس مجدداً به مواردی چون کثرت اطلاع بر فروع یا استنباط بیشتر و... اشاره کرده و ملاک اصلی اعلمیت نزد فقهای شیعه را «ملکه اجتهاد» میداند که چهبسا امور مذکور سبب ایجاد آن شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>. | نویسنده مقام دوم که عبارت از تعیین مصداق «اعلم» پس از علم به مفهوم آن است را امری جداً مشکل میداند و اینگونه استدلال میکند: «چگونه اهل خبره میتوانند به علوم همه فقها احاطه یابند؛ بهویژه اینکه فقها اهل گوشهنشینی هستند و از مردم و قیل و قال گریزاناند؛ همچنان که شیوه محققین و مدققین از ابتدا تاکنون اینگونه بوده است. بهویژه بعد از لحاظ اختلافی که در مفهوم آن وجود دارد و ملاک قطعی برای آن ندانستیم»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/5 ر.ک: همان، ص5]</ref>. سپس مجدداً به مواردی چون کثرت اطلاع بر فروع یا استنباط بیشتر و... اشاره کرده و ملاک اصلی اعلمیت نزد فقهای شیعه را «ملکه اجتهاد» میداند که چهبسا امور مذکور سبب ایجاد آن شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>. | ||
در مقام سوم، وجوب رجوع به اعلم و عدم جواز به دیگری مطرح شده است. این مقام معرکه آراء بین علمای امامیه است. بسیاری از علما تقلید از اعلم و جستجوی او را واجب میدانند تا جایی که [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] از عالم معروفی نظر مخالفی را ذکر نکرده و نظر محقق نیز همین است و شهید اول و ثانی نیز بر آن ادعای اجماع کردهاند. برخی از علما هم آن را واجب ندانسته و بین فاضل و مفضول تخییر قائل شده؛ لکن تقلید از اعلم را مستحسن دانستهاند... <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/8 ر.ک: همان، ص9-8]</ref>. | در مقام سوم، وجوب رجوع به اعلم و عدم جواز به دیگری مطرح شده است. این مقام معرکه آراء بین علمای امامیه است. بسیاری از علما تقلید از اعلم و جستجوی او را واجب میدانند تا جایی که [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] از عالم معروفی نظر مخالفی را ذکر نکرده و نظر محقق نیز همین است و شهید اول و ثانی نیز بر آن ادعای اجماع کردهاند. برخی از علما هم آن را واجب ندانسته و بین فاضل و مفضول تخییر قائل شده؛ لکن تقلید از اعلم را مستحسن دانستهاند... <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/8 ر.ک: همان، ص9-8]</ref>. | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
وی در ابتدای درس دیگری اخبار مذکور را مفید علم به افضلیت [[امام على(ع)|علی بن ابیطالب(ع)]] بر همه صحابه دانسته است؛ چراکه این روایات متواتر است و تواتر مفید علم است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/71 ر.ک: همان، ص71]</ref>. | وی در ابتدای درس دیگری اخبار مذکور را مفید علم به افضلیت [[امام على(ع)|علی بن ابیطالب(ع)]] بر همه صحابه دانسته است؛ چراکه این روایات متواتر است و تواتر مفید علم است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16052/1/71 ر.ک: همان، ص71]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش