طرفة الأصحاب في معرفة الأنساب: تفاوت میان نسخه‌ها

[[اشرف الرسولی، عمر بن یوسف]] (نويسنده)

اين كتاب از مقدمه مفصل دكتر [[منجد، صلاح‎‌الدین|صلاح‌الدين منجد]](34 صفحه) و مقدمه مختصر مصحح (يك صفحه) و مقدمه كوتاه نويسنده (نصف صفحه) و متن اصلى (صد صفحه) و فهارس (70 صفحه) تشكيل شده است. دكتر [[منجد، صلاح‎‌الدین|صلاح‌الدين منجد]] در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ ربيع‌الأول 1369ق، به درخواست «المجمع العلمي العربي» نوشته، ارزش نسب‌شناسى در نزد عرب در دوران جاهليت و اسلام را توضيح داده و به معرفى نويسنده و كتابش پرداخته و از جمله چنين آورده است: اما كتاب «طرفة الأصحاب»، مختصرى در علم الانساب است و شايد اين كتاب از جامع‌ترين آثارى است كه در دسترس ماست و در آن اصول انساب عرب و نسب پيامبر(ص) و صحابه و نسب خلفاى اموى و عباسى و بنى رسول و نسب اشراف در يمن آمده است. در اين كتاب، بخشى هست كه در آن اصالت آشكار است و آن از ابتكارات خود ملك اشرف است و آن بخش، به نسب بنى رسول(ص) و اولاد و احفادشان تا زمان خودش و به نسب اشراف يمن مخصوص است و آن بخش مهمى است كه كمتر در كتاب ديگرى يافت مى‌شود.

و بخش ديگرى متعلق به اصول انساب عرب و صحابه و خلفا است كه آن را از منابع ديگرى اقتباس كرده كه نامشان را ذكر كرده است و آن عبارت است از: 1. تاريخ ابن واضح؛ 2. [[الكامل في التاريخ]] [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]]؛ 3. كتاب العقد؛ 4. الإكليل همذانى؛ 5. كتاب اللباب اشعرى؛ 6. كتاب نشوان بن سعيد الحميرى؛ 7. خلاصة السير محب طبرى؛ 8. [[صفة الصفوة]] [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن الجوزى]]؛ 9. بلغة الظرفاء في تاريخ الخلفاء؛ 10. جواهر التيجان، نوشته همين ملك اشرف نويسنده اثر حاضر و...

دكتر منجد افزوده است: نويسنده گاه مطالبى را كه نقل مى‌كند، خلاصه مى‌سازد و گاه بدون تلخيص، نص مطالب را مى‌آورد. [[منجد، صلاح‎‌الدین|صلاح‌الدين منجد]]سپس تلاش «[[سترستین، کارل ویلهم|كارل ويلهلم سترستين]]» را در تصحيح اثر حاضر ستوده است<ref>ر.ک: مقدمه كتاب، ص5-38</ref>

#نويسنده در مقدمه مختصرش كه مكان و تاريخ نگارشش را مشخص نكرده، يادآور شده است: اين، مختصرى در علم انساب است كه حفظش بر خردورزان آسان است و اصول انساب عرب را در بر دارد... و نسب پيامبر مصطفى(ص) و اصحاب نيكش به آن افزوده شده و توضيح داده‌ايم كه از نظر سبب و نسب كدام به او نزدیک ‌تر بوده و بعد از آن، خلفاى بنى‌اميه و بنى‌عباس، سپس بنى رسول ملوك يمن را آورديم و آنگاه هر كسى كه مشهور شده به خدمت به آنان از اكابر و اشراف در دوران ما و عرب‌ها..<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>

#:درباره اين تعبير نويسنده: «ابراهيم خليل بن آزر»، گفتنى است كه برخى با توجه به ظاهر آيات، آزر بت‌پرست را پدر واقعى ابراهيم دانسته‌اند؛ درحالى‌كه برخى ديگر معتقدند پدر ابراهيم، تاروخ است و نسب‌شناسان بر اين مطلب اجماع دارند. آنان براى اثبات اين ادعا به دلايل ذيل استناد كرده‌اند: