۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[طریحی، محمد سعید]] ( | [[طریحی، محمد سعید]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 239 /ط4ت2 | | کد کنگره =BP 239 /ط4ت2 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ الشيعة في الهند'''، تأليف [[طریحی، محمد سعید|محمدسعيد الطريحى]]، مشتمل بر دو جلد از مجموعه كتبى است كه به نام «دائرةالمعارف هند»، به زبان عربى نگارش شده است. | '''تاريخ الشيعة في الهند'''، تأليف [[طریحی، محمد سعید|محمدسعيد الطريحى]]، مشتمل بر دو جلد از مجموعه كتبى است كه به نام «دائرةالمعارف هند»، به زبان عربى نگارش شده است. نویسنده در اين كتاب، حكومت‌هاى شيعى هند را به‌تفكيك معرفى مى‌كند و مطالب ارزنده‌اى از تاريخ تشيع در هند به دست مى‌دهد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مجلد اول كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و سه كتاب است. مجلد دوم، مشتمل بر دو كتاب و بخش مصادر است. هريك از كتب مذكور، با صفحه‌بندى مجزا ارائه شده است. | مجلد اول كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و سه كتاب است. مجلد دوم، مشتمل بر دو كتاب و بخش مصادر است. هريك از كتب مذكور، با صفحه‌بندى مجزا ارائه شده است. | ||
كتاب به عربى روان نگارش شده است. | كتاب به عربى روان نگارش شده است. نویسنده اشعار و قصايد فراوانى را در ضمن مطالب كتاب آورده كه ذكر بخش‌هايى از كتاب «كليات شاهى»، از آن جمله است.<ref>جلد اول، بخش دوم، صفحه 53 - 58</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
=== جلد اول === | === جلد اول === | ||
#مذهب تشيع در دوره مغولى (932 - 1274ق): اين بخش از كتاب با شرح حال تيمور لنگ و فتح خراسان در سال 916ق آغاز شده است. | #مذهب تشيع در دوره مغولى (932 - 1274ق): اين بخش از كتاب با شرح حال تيمور لنگ و فتح خراسان در سال 916ق آغاز شده است. نویسنده به ترتيب شرح حال حكام هند را از همايون شروع كرده و در ضمن مطالب، اطلاعات ارزنده‌اى را ارائه داده است؛ به‌عنوان مثال در صفحه 87، اعلام شيعه و نيز علماى شيعه در زمان اكبرشاه را جداگانه با ذكر تاريخ وفات معرفى مى‌كند. پس از آن امراى شيعه معروف در اين عصر را معرفى كرده است. تقى‌الدين شوشترى (ت 1020)، محمدعلى كشميرى (ت 1025) و عبدالباقى نهاوندى (ت 1046ق) از جمله علماى بزرگى هستند كه به هند مهاجرت كرده‌اند و نویسنده به معرفى آنها پرداخته است.<ref>جلد اول، بخش اول، ص98 - 99</ref>شرح چگونگى ساخت بناى «تاج محل» كه در طى 22 سال ساخته شده و نيز توصيف اين بنا از ديگر مطالب جالب كتاب است.<ref>همان، ص210 - 215</ref> | ||
#حكومت بهمنيه: نارضايتى‌هايى كه در دهه‌هاى پايانى حكومت محمد بن تغلق (حك، 725 - 752) به دلايل مختلف در ميان مردم و حاكمان ايالت‌ها شكل گرفت باعث شد كه اميران و سرداران وى در دكن عليه او دست به شورش بزنند. اين شورش منجر به استقلال دكن و تأسيس حكومت بهمنيان به‌عنوان اولين حكومت مستقل مسلمان در اين منطقه گرديد. بهمنيان داراى اصل و نسبى ایرانى بودند و با علما، دانشمندان، صوفيان و بازرگانان ایرانى روابط وسيع و صميمانه‌اى برقرار كردند. از 748 تا 932ق، هيجده تن از اين خاندان بر دكن حكومت كردند. به‌جز احمد شاه ولى، نهمين سلطان بهمنيان، ساير اين پادشاهان، سنيان حنفى‌مذهب بودند، ليكن در سراسر اين دوره به حمايت بى‌دريغ از سادات و شیعیان پرداختند و به همين دليل گروه فراوانى از شیعیان از اقشار مختلف براى برخوردارى از حمايت‌هاى مادى و معنوى از ایران و عراق و ديگر سرزمين‌ها راهى دكن و دربار بهمنيان گرديدند. در واقع پايه‌هاى تشيعى كه بعدها در اين منطقه بسيار رشد و نفوذ كرد و به‌صورت مذهب رسمى دكن درآمد، در اين دوره نهاده شد.<ref>معصومى، محسن، ص144 - 145</ref> | #حكومت بهمنيه: نارضايتى‌هايى كه در دهه‌هاى پايانى حكومت محمد بن تغلق (حك، 725 - 752) به دلايل مختلف در ميان مردم و حاكمان ايالت‌ها شكل گرفت باعث شد كه اميران و سرداران وى در دكن عليه او دست به شورش بزنند. اين شورش منجر به استقلال دكن و تأسيس حكومت بهمنيان به‌عنوان اولين حكومت مستقل مسلمان در اين منطقه گرديد. بهمنيان داراى اصل و نسبى ایرانى بودند و با علما، دانشمندان، صوفيان و بازرگانان ایرانى روابط وسيع و صميمانه‌اى برقرار كردند. از 748 تا 932ق، هيجده تن از اين خاندان بر دكن حكومت كردند. به‌جز احمد شاه ولى، نهمين سلطان بهمنيان، ساير اين پادشاهان، سنيان حنفى‌مذهب بودند، ليكن در سراسر اين دوره به حمايت بى‌دريغ از سادات و شیعیان پرداختند و به همين دليل گروه فراوانى از شیعیان از اقشار مختلف براى برخوردارى از حمايت‌هاى مادى و معنوى از ایران و عراق و ديگر سرزمين‌ها راهى دكن و دربار بهمنيان گرديدند. در واقع پايه‌هاى تشيعى كه بعدها در اين منطقه بسيار رشد و نفوذ كرد و به‌صورت مذهب رسمى دكن درآمد، در اين دوره نهاده شد.<ref>معصومى، محسن، ص144 - 145</ref> | ||
#:در صفحات 67 - 69 اين بخش از كتاب، شجره‌نامه خانواده بهمنيه به‌صورت درختى تنظيم شده است. پس از آن نيز در بخشى با عنوان «تصاوير و لوح‌هاى تاريخى»، نقشه‌هاى مناطق تحت حكومت بهمنيه، تصاويرى از صفحات قرآن‌ها، مقابر، مساجد و نوشته‌هاى عهد بهمنيه ارائه شده است. | #:در صفحات 67 - 69 اين بخش از كتاب، شجره‌نامه خانواده بهمنيه به‌صورت درختى تنظيم شده است. پس از آن نيز در بخشى با عنوان «تصاوير و لوح‌هاى تاريخى»، نقشه‌هاى مناطق تحت حكومت بهمنيه، تصاويرى از صفحات قرآن‌ها، مقابر، مساجد و نوشته‌هاى عهد بهمنيه ارائه شده است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
#ملوك حيدرآباد (تاريخ مملكت قطب‌شاهيه در هند) (918 - 1099ق): در اين بخش ابتدا سلاطين قطب‌شاه و سرگذشت آنها به ترتيب ذكر شده است. پس از آن اعلام و شخصيت‌هاى قطب‌شاهيه معرفى شده‌اند. در انتهاى اين بخش از كتاب اطلاعات مفيدى ذكر شده كه شرح ويژگى‌هاى محلات، مساجد و مدارس علميه و مقابر شیعیان از جمله آنهاست.<ref>جلد دوم، بخش اول، ص190 - 198</ref> | #ملوك حيدرآباد (تاريخ مملكت قطب‌شاهيه در هند) (918 - 1099ق): در اين بخش ابتدا سلاطين قطب‌شاه و سرگذشت آنها به ترتيب ذكر شده است. پس از آن اعلام و شخصيت‌هاى قطب‌شاهيه معرفى شده‌اند. در انتهاى اين بخش از كتاب اطلاعات مفيدى ذكر شده كه شرح ويژگى‌هاى محلات، مساجد و مدارس علميه و مقابر شیعیان از جمله آنهاست.<ref>جلد دوم، بخش اول، ص190 - 198</ref> | ||
#مملكت نظاميه و اسرار اسماعيليه در هند (1496 - 1636م): | #مملكت نظاميه و اسرار اسماعيليه در هند (1496 - 1636م): نویسنده در ابتداى اين بخش به اسامى حكومت‌هايى كه پس از اضمحلال حكومت بهمنيه تشكيل شدند، اشاره كرده و سه حكومت نظام‌شاهيه، عادل‌شاهيه و قطب‌شاهيه را شيعى دانسته است.<ref>جلد دوم، بخش دوم، ص7</ref>سپس به معرفى حاكمان نظام‌شاهيه پرداخته است. توصيف قلعه تاريخى دولت‌آباد در انتهاى اين بخش از كتاب قابل توجه است.<ref>همان، ص67 - 72</ref> | ||
#مصادر مطالعات هندى: در اين بخش، كتب و مقالاتى كه درباره تاريخ هند نگارش شده، معرفى شده است. نام كتاب يا عنوان مقاله، | #مصادر مطالعات هندى: در اين بخش، كتب و مقالاتى كه درباره تاريخ هند نگارش شده، معرفى شده است. نام كتاب يا عنوان مقاله، نویسنده، خطى يا چاپى بودن، اطلاعات ديگر و تعداد صفحات آن ذكر شده است. گاه نيز توضيحات ديگرى درباره اضافات آن كتاب آمده است.<ref>جلد دوم، بخش سوم، ص1 - 140</ref> | ||
در انتهاى اين جلد نيز در بخشى الحاقى، نشريات و مجلات كه در هند به زبان عربى منتشر شده با ذكر شماره‌هاى منتشره و اطلاعات آن به‌تفكيك ارائه شده است.<ref>جلد دوم، ص141 - 158</ref> | در انتهاى اين جلد نيز در بخشى الحاقى، نشريات و مجلات كه در هند به زبان عربى منتشر شده با ذكر شماره‌هاى منتشره و اطلاعات آن به‌تفكيك ارائه شده است.<ref>جلد دوم، ص141 - 158</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست هريك از بخش‌هاى كتاب در ابتدا يا انتهاى همان بخش آمده است. كتاب، مشتمل بر نقشه‌ها، تصاوير متعدد از عكس‌ها و نوشته‌هاى نسخ خطى است. | فهرست هريك از بخش‌هاى كتاب در ابتدا يا انتهاى همان بخش آمده است. كتاب، مشتمل بر نقشه‌ها، تصاوير متعدد از عكس‌ها و نوشته‌هاى نسخ خطى است. نویسنده برخى توضيحات و ارجاع به منابع را در پاورقى كتاب آورده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||