ویکی‌نور

تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي (تعريب): تفاوت میان نسخه‌ها

مقاله بحث

تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي (تعريب) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۴۲

۶۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
 
(۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR11956J1.jpg|بندانگشتی|تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي‏ (تعریب)]]
| تصویر =NUR11956J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي‏ (تعریب)
|+ |
| پدیدآوران =  
|-
[[شواربی، ابراهیم امین]] (تعريب)
! نام کتاب!! data-type='bookName'|تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي‏ (تعریب)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[شواربی، ابراهیم امین]] (تعريب)


[[براون، ادوارد گرانویل]] (نويسنده)
[[براون، ادوارد گرانویل]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏‎‏PIR‎‏ ‎‏3374‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏4‎‏ت‎‏2‎‏ ‎‏1382
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
ادبیات ایرانی - تاریخ و نقد
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏‎‏PIR‎‏ ‎‏3374‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏4‎‏ت‎‏2‎‏ ‎‏1382
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|ادبیات ایرانی - تاریخ و نقد


ادبیات فارسی - تاریخ و نقد
ادبیات فارسی - تاریخ و نقد
|-
| ناشر =
|ناشر  
مکتبة الثقافة‌الدينية
|data-type='publisher'|مکتبة الثقافة الدينية
| مکان نشر =قاهره - مصر
|-
| سال نشر = 1424 ق  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|قاهره - مصر
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1424 هـ.ق  
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11956AUTOMATIONCODE
|}
</div>


 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11956AUTOMATIONCODE
==معرفى اجمالى ==
| چاپ =1
 
| شابک =977-341-126-5
 
| تعداد جلد =1
"تاريخ الادب فى ايران من الفردوسى الى السعدى" كتابى است به زبان عربى دربارۀ ادبيات فارسى، شرح احوال، آثار شاعران و نويسندگان ايرانى از زمان فردوسى تا سعدى شيرازى، كه از متن انگليسى آن، كه توسط ادوارد گرانويل براون ، خاورشناس انگليسى نوشته شده، برگردان شده است.
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11956
| کتابخوان همراه نور =11956
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي''' كتابى است به زبان عربى دربارۀ ادبيات فارسی، شرح احوال، آثار شاعران و نويسندگان ایرانى از زمان فردوسى تا سعدى شيرازى، كه از متن انگليسى آن، كه توسط [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد گرانويل براون]]، خاورشناس انگليسى نوشته شده، برگردان شده است.


==ساختار==
==ساختار==
كتاب؛ مشتمل بر گفتارى از مترجم، آقاى [[شواربی، ابراهیم امین|دكتر ابراهیم الشواربى]]، مقدمه‌اى از مؤلف و نه فصل به شرح ذيل و يك خاتمه است:


 
# تمهيد و ترديد.
كتاب؛ مشتمل بر گفتارى از مترجم، آقاى دكتر ابراهيم الشواربى، مقدمه‌اى از مولف و نه فصل به شرح ذيل و يك خاتمه است:
# عصرالدوله الغزنويه.
 
# العصر السلجوقى الاول.
1: تمهيد و ترديد.
# الادب في العصر السلجوقى الاول.
 
# عصر السلطان سنجر و اخوته.
2: عصرالدوله الغزنويه.
# الشعراء الاربعه النابهون.
 
# ممكله خوارزم.
3: العصر السلجوقى الاول.
# كتاب العصر المغولى الاول.
 
# شعراء العصر المغولى الاول.
4: الادب فى العصر السلجوقى الاول.
 
5: عصر السلطان سنجر و اخوته.
 
6:الشعراء الاربعه النابهون.
 
7:ممكله خوارزم.
 
8:كتاب العصر المغولى الاول.
 
9:شعراء العصر المغولى الاول.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
تاريخ ادبى ایران در چهار مجلد از 1281 تا 1303ش / 1902 تا 1924 در انگلستان منتشر شد. پيش از تأليف و انتشار اين اثر، كتاب‌هاى ديگرى به زبان‌هاى اروپايى درباره تاريخ ادبيات فارسی نوشته شده بود؛ ولى هيچ يك از لحاظ وسعت دامنه تحقيق و تنوع موضوعات و جامعيت با آن برابر نيست.


[[براون، ادوارد گرانویل|براون]] براى گردآورى مطالب و مواد كار خود از بيشتر آثار چاپ شده و تحقيقات دانشمندان غربى و ایرانى - كه تا آن زمان در دسترس وى بوده - بهره گرفته، بسيارى از نسخه‌هاى خطى و منابع و مدارک شناخته شده در كتابخانه‌هاى انگلستان و ساير كشورهاى اروپايى را زيرنظر داشته و از صاحب‌نظران و محققان تاريخ و ادب و فرهنگ ایرانى نيز يارى جسته است. وى نخستين كسى است كه تاريخ ادبيات فارسی را از آغاز ظهور آن تا اوايل سده چهاردهم، به شيوه‌اى تحليلى و انتقادى بررسى كرده و سير و تحول تاريخى آن را به صورت جريانى گسترده و به هم پيوسته و بر اساس طرحى منسجم و جامع عرضه كرده است. مؤلف، به گفته خودش، كوشيده كه تاريخ مردم ایران و چگونگى حيات فرهنگى آنان را، بدانسان كه در ادبياتشان جلوه‌گر است، عرضه كند. از اين‌رو به آثار فارسی شاعران و نويسندگان غيرایرانى كه در خارج از ایران نوشته شده است، كمتر توجه داشته، و در عوض شرح احوال و افكار و آثار ایرانیانى را كه به عربى نوشته‌اند، به تناسب دامنه كار خود با تفصيل بيشتر باز گفته است. به همين سبب نام كتاب را، به جاى «تاريخ ادبيات فارسی»، تاريخ ادبى ایران گذاشته است.


"تاريخ ادبى ايران" در چهار مجلد از 1281 تا 1303ش / 1902 تا 1924 در انگلستان منتشر شد. پيش از تأليف و انتشار اين اثر، كتاب‌هاى ديگرى به زبان‌هاى اروپايى درباره تاريخ ادبيات فارسى نوشته شده بود؛ ولى هيچ يك از لحاظ وسعت دامنه تحقيق و تنوع موضوعات و جامعيت با آن برابر نيست.
نسخه حاضر، در برنامه كه جلد دوم اين مجموعه است، در 1906م. با عنوان "تاريخ ادبى ایران: از فردوسى تا سعدى" انتشار يافت. مؤلف در فصل اول اين جلد، درباره اصول نقد شعر و اشكال و انواع نظم فارسی بحث كرده است. فصل دوم با آغاز حكومت غزنويان و شرح اوضاع سياسى و اجتماعى ایران در سده پنجم شروع مى‌شود و با ذكر احوال و آثار شاعران و نثرنويسان آن دوره ادامه مى‌يابد. مطالب مربوط به فردوسى، اسدى، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلى سينا]]، و نكاتى كه درباره آثار آنان گفته شده، حاكى از وسعت اطلاع و دقت نظر مؤلف است. ليكن برخى از مندرجات اين بخش، چون انتساب كتاب ترجمان البلاغه به فرخى سيستانى، ذكر منظومه يوسف و زليخا به نام فردوسى، و سخن از دو اسدى پسر و پدر كه مبتنى بر اطلاعات مؤلف در زمان تأليف است، امروز مردود به شمار مى‌رود. فصل سوم تا پايان فصل ششم به تاريخ عصر سلجوقى و رويدادهاى مهم آن و شرح احوال و آثار شاعران و نويسندگان آن عصر اختصاص دارد. از فصل هفتم تاريخ عصر مغول آغاز مى‌شود و با شرح خونريزى‌هاى چنگيز و هولاكو، انقراض خلافت عباسيان، و قلع و قمع فداييان اسماعيلى و در فصول پايانى با شرح اوضاع علمى و ادبى اين عصر و گزارشى از احوال و آثار شاعران بزرگ اين دوران ([[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوى]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدى]]) ادامه مى‌يابد.
 
براون براى گردآورى مطالب و مواد كار خود از بيشتر آثار چاپ شده و تحقيقات دانشمندان غربى و ايرانى - كه تا آن زمان در دسترس وى بوده - بهره گرفته، بسيارى از نسخه‌هاى خطى و منابع و مدارك شناخته شده در كتابخانه‌هاى انگلستان و ساير كشورهاى اروپايى را زيرنظر داشته و از صاحبنظران و محققان تاريخ و ادب و فرهنگ ايرانى نيز يارى جسته است . وى نخستين كسى است كه تاريخ ادبيات فارسى را از آغاز ظهور آن تا اوايل سده چهاردهم، به شيوه‌اى تحليلى و انتقادى بررسى كرده و سير و تحول تاريخى آن را به صورت جريانى گسترده و به هم پيوسته و بر اساس طرحى منسجم و جامع عرضه كرده است. مؤلف، به گفته خودش، كوشيده كه تاريخ مردم ايران و چگونگى حيات فرهنگى آنان را، بدانسان كه در ادبياتشان جلوه‌گر است، عرضه كند. از اينرو به آثار فارسى شاعران و نويسندگان غيرايرانى كه در خارج از ايران نوشته شده است، كمتر توجه داشته، و در عوض شرح احوال و افكار و آثار ايرانيانى را كه به عربى نوشته‌اند، به تناسب دامنه كار خود با تفصيل بيشتر باز گفته است. به همين سبب نام كتاب را، به جاى «تاريخ ادبيات فارسى »، تاريخ ادبى ايران گذاشته است.
 
نسخه حاضر، در برنامه كه جلد دوم اين مجموعه است، در 1906م. با عنوان "تاريخ ادبى ايران: از فردوسى تا سعدى" انتشار يافت. مؤلف در فصل اول اين جلد، درباره اصول نقد شعر و اشكال و انواع نظم فارسى بحث كرده است. فصل دوم با آغاز حكومت غزنويان و شرح اوضاع سياسى و اجتماعى ايران در سده پنجم شروع مى‌شود و با ذكر احوال و آثار شاعران و نثرنويسان آن دوره ادامه مى‌يابد. مطالب مربوط به فردوسى، اسدى، بوعلى سينا، و نكاتى كه درباره آثار آنان گفته شده، حاكى از وسعت اطلاع و دقت نظر مؤلف است. ليكن برخى از مندرجات اين بخش ، چون انتساب كتاب ترجمان البلاغه به فرخى سيستانى، ذكر منظومه يوسف و زليخا به نام فردوسى، و سخن از دو اسدى پسر و پدر كه مبتنى بر اطلاعات مؤلف در زمان تأليف است، امروز مردود به شمار مى‌رود. فصل سوم تا پايان فصل ششم به تاريخ عصر سلجوقى و رويدادهاى مهم آن و شرح احوال و آثار شاعران و نويسندگان آن عصر اختصاص دارد. از فصل هفتم تاريخ عصر مغول آغاز مى‌شود و با شرح خونريزى‌هاى چنگيز و هولاكو، انقراض خلافت عباسيان، و قلع و قمع فداييان اسماعيلى و در فصول پايانى با شرح اوضاع علمى و ادبى اين عصر و گزارشى از احوال و آثار شاعران بزرگ اين دوران (عطار، مولوى، سعدى ) ادامه مى‌يابد.


==وضعيت ==
==وضعيت ==




مجلدات چهارگانه اين تأليف در چند دهه اخير به فارسى ترجمه و چاپ شده است. جلد اول: تاريخ ادبى ايران از قديمى‌ترين روزگاران تا زمان فردوسى، جريان تحول زبان فارسى و سير عقايد و افكار در ايران، ترجمه على پاشا صالح (چاپ اول 1333ش )؛ جلد دوم: نيمه نخست تاريخ ادبيات ايران، از فردوسى تا سعدى، ترجمه فتح‌اللّه مجتبائى (چاپ اول 1341ش )، و نيمه دوم از سنايى تا سعدى، كتاب دوم از مجلّد دوم تاريخ ادبى ايران، ترجمه غلامحسين صدرى افشار (چاپ اول 1351ش ) و ترجمه مجدد اين جلد به قلم على پاشا صالح (چاپ 1358ش )؛ جلد سوم: تاريخ ادبى ايران، از سعدى تا جامى، ترجمۀ على اصغر حكمت (چاپ اول 1327ش )؛ جلد چهارم: تاريخ ادبيات ايران، از آغاز عهد صفويه تا زمان حاضر، ترجمه رشيد ياسمى (چاپ اول 1316ش ) و ترجمۀ مجدد كامل آن، تاريخ ادبيات ايران ، از صفويه تا عصر حاضر به قلم بهرام مقدادى (چاپ تهران 1369ش).
مجلدات چهارگانه اين تأليف در چند دهه اخير به فارسی ترجمه و چاپ شده است. جلد اول: تاريخ ادبى ایران از قديمى‌ترين روزگاران تا زمان فردوسى، جريان تحول زبان فارسی و سير عقايد و افكار در ایران، ترجمه على پاشا صالح (چاپ اول 1333ش)؛ جلد دوم: نيمه نخست تاريخ ادبيات ایران، از فردوسى تا [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدى]]، ترجمه [[مجتبایی، فتح‌الله|فتح‌اللّه مجتبائى]] (چاپ اول 1341ش)، و نيمه دوم از سنايى تا سعدى، كتاب دوم از مجلّد دوم تاريخ ادبى ایران، ترجمه [[صدری افشار، غلامحسین|غلامحسين صدرى افشار]] (چاپ اول 1351ش) و ترجمه مجدد اين جلد به قلم على پاشا صالح (چاپ 1358ش)؛ جلد سوم: تاريخ ادبى ایران، از [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدى]] تا [[جامی، عبدالرحمن|جامى]]، ترجمۀ [[حکمت، علی‌اصغر|على اصغر حكمت]] (چاپ اول 1327ش)؛ جلد چهارم: تاريخ ادبيات ایران، از آغاز عهد صفويه تا زمان حاضر، ترجمه رشيد ياسمى (چاپ اول 1316ش) و ترجمۀ مجدد كامل آن، تاريخ ادبيات ایران، از صفويه تا عصر حاضر به قلم بهرام مقدادى (چاپ تهران 1369ش).


نسخه حاضر، در برنامه مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مولف و نيز پاورقى‌هايى به خامه مترجم، فهرست مطالب در آغاز كتاب و فهرست(كشاف) اسامى كتاب‌ها، اعلام و مكان‌ها مى‌باشد.
نسخه حاضر، در برنامه مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم مؤلف و نيز پاورقى‌هایى به خامه مترجم، فهرست مطالب در آغاز كتاب و فهرست(كشاف) اسامى كتاب‌ها، اعلام و مكان‌ها مى‌باشد.


==منابع ==
==منابع مقاله==


# مجتبايى، فتح‌اللّه، دانشنامه جهان اسلام، ج6، ص187-189.
# مقدمه محقق.
# مقدمه مؤلف.
# متن كتاب.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


1- مجتبايى، فتح اللّه، دانشنامه جهان اسلام، ج6، ص187-189.
2- مقدمه محقق.
3- مقدمه مولف.
4- متن كتاب.
== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/17800 مطالعه کتاب تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي‏ (تعریب) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:ادبیات فارسی]]
[[رده:ادبیات فارسی]]
[[رده:آثار کلی تاریخ و نقد]]
[[رده:آثار کلی تاریخ و نقد]]
 
[[رده:آثار خاورشناسان]]
 
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/34370...637473»