رباعیات عمر خیام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =36678
| کد پدیدآور =724
| کد پدیدآور =724
| پس از =
| پس از =
خط ۴۵: خط ۴۵:
پس بدون شک همه رباعیاتی که در مجموعه‎ها به نام خیام، فراهم آمده است، نمی‎تواند از ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیامی – خیام - ‎باشد؛ حتی رباعیاتی که نام خیام در آنها آمده‎‎ است‎ و اغلب محققان آنها را اصیل پنداشته‎اند، مانند این رباعی:  
پس بدون شک همه رباعیاتی که در مجموعه‎ها به نام خیام، فراهم آمده است، نمی‎تواند از ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیامی – خیام - ‎باشد؛ حتی رباعیاتی که نام خیام در آنها آمده‎‎ است‎ و اغلب محققان آنها را اصیل پنداشته‎اند، مانند این رباعی:  


'''خیام اگر ز باده مستی خوش باش‎             با ماهرخی اگر نشستی خوش باش‎''
{{شعر}}
 
{{ب|''خیام اگر ز باده مستی خوش باش‎''|2='' با ماهرخی اگر نشستی خوش باش‎''}}
'''چون عاقبت کار جهان نیستی‎ است‎‎         انگار که نیستی چو هستی خوش باش'''<ref>ر.ک: همان، ص70 </ref>‏.  
{{ب|''چون عاقبت کار جهان نیستی‎ است‎‎''|2=''انگار که نیستی چو هستی خوش باش''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، ص70 </ref>‏.  


شیوه و سبک بیان رباعیات [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]] «در نهایت فصاحت و بلاغت است و در سلاست و روانی مانند آب‎ است؛‎ ساده‎ و از تصنع و تکلّف، فرسنگ‎ها دور است و در پی آرایش‎ سخن خود نیست و صنعت شاعری به خرج نمی‎دهد، تخیّلات‎ شاعرانه نمی‎جوید، همه متوجه معانی است که منظور نظر اوست». اما با همه درستی سخن، باید گفت که این‎ رباعیات موجود، خالی از صنایع بدیعی و زیبایی‎های کلام نیست و هرجا که صنعت‎گری به استحکام و زیبایی کمک کرده، از‎ آوردن‎ آنها‎ کوتاهی نشده است؛ مثلا این رباعی:
شیوه و سبک بیان رباعیات [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]] «در نهایت فصاحت و بلاغت است و در سلاست و روانی مانند آب‎ است؛‎ ساده‎ و از تصنع و تکلّف، فرسنگ‎ها دور است و در پی آرایش‎ سخن خود نیست و صنعت شاعری به خرج نمی‎دهد، تخیّلات‎ شاعرانه نمی‎جوید، همه متوجه معانی است که منظور نظر اوست». اما با همه درستی سخن، باید گفت که این‎ رباعیات موجود، خالی از صنایع بدیعی و زیبایی‎های کلام نیست و هرجا که صنعت‎گری به استحکام و زیبایی کمک کرده، از‎ آوردن‎ آنها‎ کوتاهی نشده است؛ مثلا این رباعی:
 
{{شعر}}
'''ای دل! همه اسباب جهان‎ خواسته ‎گیر             ‎ باغ طربت به سبزه آراسته ‎گیر''
{{ب|''ای دل! همه اسباب جهان‎ خواسته ‎گیر''|2=''باغ طربت به سبزه آراسته ‎گیر''}}
 
{{ب|''وانگاه بر آن سبزه، شبی چون شبنم''|2=''بنشسته و بامداد، برخاسته ‎گیر''}}
'''وانگاه بر آن سبزه، شبی چون شبنم                 ‎ بنشسته و بامداد، برخاسته ‎گیر'''.
{{پایان شعر}}


که‎ چندین نوع صنعت، از مراعات نظیر تا مطابقه در آن می‎توان دید<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>‏.
که‎ چندین نوع صنعت، از مراعات نظیر تا مطابقه در آن می‎توان دید<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>‏.
خط ۶۰: خط ۶۰:
# تفکر‎ برای‎ شناخت خود. این فکر تنها مربوط به فلاسفه نیست، بلکه هر ‎انسان‎ متفکّری، چه‎ فیلسوف‎ و چه عارف و چه عالم علم شریعت، پیوسته به این مطلب‎ اندیشیده است که‎ انسان‎ چیست؟ کجایی است؟ از کجا‎ آمده است؟ برای چه آمده‎ است؟ در این جهان چه می‎کند؟ راه سعادت و شقاوت او چیست؟ که مجموعه این‎ پرسش‎ها انسان را‎ به‎ شناخت خود و به تبع آن، به شناخت خدا می‎رساند.
# تفکر‎ برای‎ شناخت خود. این فکر تنها مربوط به فلاسفه نیست، بلکه هر ‎انسان‎ متفکّری، چه‎ فیلسوف‎ و چه عارف و چه عالم علم شریعت، پیوسته به این مطلب‎ اندیشیده است که‎ انسان‎ چیست؟ کجایی است؟ از کجا‎ آمده است؟ برای چه آمده‎ است؟ در این جهان چه می‎کند؟ راه سعادت و شقاوت او چیست؟ که مجموعه این‎ پرسش‎ها انسان را‎ به‎ شناخت خود و به تبع آن، به شناخت خدا می‎رساند.
#:این پرسش‎ها را نه‎تنها‎ [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]‎، در [[كیمیای سعادت|کیمیای سعادت]] مطرح می‎کند که [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبداللّه انصاری]] - عارف برجسته‎ قرن‎ پنجم - نیز ضمن مطرح کردن این‎ سؤالات - همانند [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]] - ‎ناآمدن را بهتر‎ می‎داند‎:
#:این پرسش‎ها را نه‎تنها‎ [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]‎، در [[كیمیای سعادت|کیمیای سعادت]] مطرح می‎کند که [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبداللّه انصاری]] - عارف برجسته‎ قرن‎ پنجم - نیز ضمن مطرح کردن این‎ سؤالات - همانند [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]] - ‎ناآمدن را بهتر‎ می‎داند‎:
#:'''دی‎ آمدم و ز من نیامد کاری‎             و امروز ز من گرم نشد بازاری''
{{شعر}}
#:''' فردا بروم، بی‎خبر از اسراری            ناآمده‎ به‎ بدی‎ از این، بسیاری'''.
#:{{ب|''دی‎ آمدم و ز من نیامد کاری‎ ''|2=''و امروز ز من گرم نشد بازاری''}}
#:و این همان مطلبی است که [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]] نیز آن را‎ مرتب‎ در ذهن و زبان خود تکرار می‎کند که:
#:{{ب|''فردا بروم، بی‎خبر از اسراری‎ ''|2='' ناآمده‎ به‎ بدی‎ از این، بسیاری''}}{{پایان شعر}}
#:'''از آمدنم نبود گردون را سود           وز رفتن من‎ جاه‎ و جلالش نفزود''
#:و این همان مطلبی است که [[خیام، عمر بن ابراهیم|خیام]] نیز آن را‎ مرتب‎ در ذهن و زبان خود تکرار می‎کند که:{{شعر}}
#:'''وز هیچ‎کسی نیز دو گوشم نشنود       کاین آمدن و رفتنم‎ از‎ بهر چه بود؟'''
#:{{ب|''از آمدنم نبود گردون را سود''|2='' وز رفتن من‎ جاه‎ و جلالش نفزود''}}
#:{{ب|''وز هیچ‎کسی نیز دو گوشم نشنود''|2=''  کاین آمدن و رفتنم‎ از‎ بهر چه بود؟''}}{{پایان شعر}}
# اندیشیدن به مرگ و انسان را در مقابل آن زبون دیدن...
# اندیشیدن به مرگ و انسان را در مقابل آن زبون دیدن...
# ذرات خاک، اعضای خاک‎شده زیبارویان و شیرین‎دهنان است...  
# ذرات خاک، اعضای خاک‎شده زیبارویان و شیرین‎دهنان است...  
خط ۷۷: خط ۷۸:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.  
# مقدمه و متن کتاب.  
# جلالی نایینی، سید محمدرضا، «عمر خیام، شاعر نبود»، پایگاه مجلات تخصصی نور، حافظ، اردیبهشت 1385، شماره 28، صفحه 12 تا 14، به آدرس اینترنتی:
#[[:noormags:178488|جلالی نایینی، سید محمدرضا، «عمر خیام، شاعر نبود»، پایگاه مجلات تخصصی نور، حافظ، اردیبهشت 1385، شماره 28، صفحه 12 تا 14]].
#:http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/178488
#[[:noormags:369424|اشرف‎زاده، رضا، «عطار، خیامی دیگر»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد مشهد)، تابستان 1385، شماره 10، صفحه 55 تا 78]].
# اشرف‎زاده، رضا، «عطار، خیامی دیگر»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد مشهد)، تابستان 1385، شماره 10، صفحه 55 تا 78، به آدرس اینترنتی:
 
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/369424
== وابسته‌ها ==
== وابسته‌ها ==
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
 
[[رده:25 تیر الی 24 مرداد]]
 
[[رده:سال97-1تیر الی31]]
[[رده:سال97-1تیر الی31]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش