علی‌قلی بن قرچغای خان: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'مى‏توان' به 'می‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'مى‏داند' به 'می‌داند')
جز (جایگزینی متن - 'مى‏توان' به 'می‌توان')
خط ۳۶: خط ۳۶:


==تولد و وفات==
==تولد و وفات==
تاریخ تولد و وفات وى روشن نیست. از روى قراینى که در آثارش از جمله در احیاى حکمت موجود است مى‏توان تاریخ تقریبى تولد وى را بین سال‎های 1020 تا 1025 ذکر کرد. در احیاى حکمت (ج 1، ص 529) نوشته است: تا حال تحریر که عمرم به شصت‎وشش سال رسیده است ... و در جاى دیگر (ج 2، ص 168): از زمان قدیم تا عصر ما که هزار و نودویک از هجرت گذشته است ...، پس بنابراین عبارات سال ولادتش باید 1025 ق باشد؛ اما بنا بر نقل شیخ آقابزرگ در معرفى کتاب منطق وى سال ولادت او باید 1020 ق باشد؛ زیرا مؤلف در آن کتاب متذکر شده که در نهم صفر 1076 ق در پنجاه‎وشش سالگى از تألیف آن فارغ شده است‏. سال وفات وى- چنان‏که اشاره شد- در جایى ذکر نشده و قرائنى هم در دست نیست.<ref>همان، ص39</ref>
تاریخ تولد و وفات وى روشن نیست. از روى قراینى که در آثارش از جمله در احیاى حکمت موجود است می‌توان تاریخ تقریبى تولد وى را بین سال‎های 1020 تا 1025 ذکر کرد. در احیاى حکمت (ج 1، ص 529) نوشته است: تا حال تحریر که عمرم به شصت‎وشش سال رسیده است ... و در جاى دیگر (ج 2، ص 168): از زمان قدیم تا عصر ما که هزار و نودویک از هجرت گذشته است ...، پس بنابراین عبارات سال ولادتش باید 1025 ق باشد؛ اما بنا بر نقل شیخ آقابزرگ در معرفى کتاب منطق وى سال ولادت او باید 1020 ق باشد؛ زیرا مؤلف در آن کتاب متذکر شده که در نهم صفر 1076 ق در پنجاه‎وشش سالگى از تألیف آن فارغ شده است‏. سال وفات وى- چنان‏که اشاره شد- در جایى ذکر نشده و قرائنى هم در دست نیست.<ref>همان، ص39</ref>


==نسب==
==نسب==
خط ۵۴: خط ۵۴:
مشرب و مرام فلسفى علی‎قلی خان متأثر از مکتب فلسفى دورانى است که در آن مى‏زیسته است. در اندیشه او نشانه‏‌هاى تأثیر تفکر افلاطونى- افلوطینى با بهره‏گیرى فراوان وى از اثولوجیاى منسوب به ارسطو به‎صورت قابل‎ملاحظه‎ای دیده مى‏‌شود.<ref>همان، ص48</ref> او احاطه و آگاهى قابل‎توجهی بر آراء و اقوال حکماى متقدم و متأخر و معاصرانش داشته است.<ref>همان، ص50</ref>
مشرب و مرام فلسفى علی‎قلی خان متأثر از مکتب فلسفى دورانى است که در آن مى‏زیسته است. در اندیشه او نشانه‏‌هاى تأثیر تفکر افلاطونى- افلوطینى با بهره‏گیرى فراوان وى از اثولوجیاى منسوب به ارسطو به‎صورت قابل‎ملاحظه‎ای دیده مى‏‌شود.<ref>همان، ص48</ref> او احاطه و آگاهى قابل‎توجهی بر آراء و اقوال حکماى متقدم و متأخر و معاصرانش داشته است.<ref>همان، ص50</ref>


او را فیلسوفى تحت تأثیر افکار و آراء میرداماد و برخى از پیروان وى باید دانست. این تأثیر را مى‏توان در مسئله صدور کثیر از واحد، نحوه تبیین سلسله معلولات و مراتب صدور و مسئله حدوث عالم به‎خوبی مشاهده کرد؛ و بالجمله بررسى دقیق احیاى حکمت این نتیجه را در شناخت شیوه تفکر او براى ما حاصل می‌‏کند که مشرب فلسفى او آمیزه‏‌اى از فلسفه مشائى، اشراقى و الهیات عرفانى است که می‌‏کوشد تا از طریق ممزوج ساختن فلسفه با مدالیل آیات الهى و احادیث معصومین(ع) حکمت را در زمینه تشیع امامیه احیا کند. <ref>همان، ص49</ref>
او را فیلسوفى تحت تأثیر افکار و آراء میرداماد و برخى از پیروان وى باید دانست. این تأثیر را می‌توان در مسئله صدور کثیر از واحد، نحوه تبیین سلسله معلولات و مراتب صدور و مسئله حدوث عالم به‎خوبی مشاهده کرد؛ و بالجمله بررسى دقیق احیاى حکمت این نتیجه را در شناخت شیوه تفکر او براى ما حاصل می‌‏کند که مشرب فلسفى او آمیزه‏‌اى از فلسفه مشائى، اشراقى و الهیات عرفانى است که می‌‏کوشد تا از طریق ممزوج ساختن فلسفه با مدالیل آیات الهى و احادیث معصومین(ع) حکمت را در زمینه تشیع امامیه احیا کند. <ref>همان، ص49</ref>


علی‎قلی، براى راه بردن به‎حق تحقیق در حل معضلات فلسفى و تبیین حقایق هستى، به طریق دیگرى وراى عقل نیز قائل است. یعنى او به شهود و اشراق و الهام براى نیل به حقایق نهفته عالم قائل است‏... و خود را در حل بعضى از معضلات فلسفى بهره‏مند از چنین توفیقى‏ می‌داند. <ref>همان، ص49-50</ref>
علی‎قلی، براى راه بردن به‎حق تحقیق در حل معضلات فلسفى و تبیین حقایق هستى، به طریق دیگرى وراى عقل نیز قائل است. یعنى او به شهود و اشراق و الهام براى نیل به حقایق نهفته عالم قائل است‏... و خود را در حل بعضى از معضلات فلسفى بهره‏مند از چنین توفیقى‏ می‌داند. <ref>همان، ص49-50</ref>


وى درصدد ارائه یا دفاع از نوعى الهیات تنزیهى است که مى‏تواند شایسته‏ترین و بلکه بایسته‏ترین موضوع حکمت و مابعدالطبیعه، به عقیده وى، باشد. این ویژگى را در آراى ملا رجبعلى تبریزى نیز مى‏توان یافت و به همین جهت مى‏توان علی‎قلی را سخت متأثر از استادش در این خصوص دانست. <ref>همان، ص50</ref> علی‎قلی خان، در مسئله وجود و حرکت جوهرى از مخالفان مذهب صدرالمتألهین است.<ref>همان</ref>
وى درصدد ارائه یا دفاع از نوعى الهیات تنزیهى است که می‌تواند شایسته‏ترین و بلکه بایسته‏ترین موضوع حکمت و مابعدالطبیعه، به عقیده وى، باشد. این ویژگى را در آراى ملا رجبعلى تبریزى نیز می‌توان یافت و به همین جهت می‌توان علی‎قلی را سخت متأثر از استادش در این خصوص دانست. <ref>همان، ص50</ref> علی‎قلی خان، در مسئله وجود و حرکت جوهرى از مخالفان مذهب صدرالمتألهین است.<ref>همان</ref>


===اساتید===
===اساتید===
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش