۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
التنبيه بالمعلوم (البرهان علی تنزيه المعصوم عن السهو و النسيان) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۵۸
، ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'شیخ صدوق' به 'شیخ صدوق '
جز (جایگزینی متن - '|data-type='language'|عربي' به '|data-type='language'|عربی') |
جز (جایگزینی متن - 'شیخ صدوق' به 'شیخ صدوق ') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
در فصل اول، عباراتی از علما و فقها ذکر گردیده که در آن‌ها، به نفی سهو از پیامبر(ص) و ائمه(ع) در عبادات و غیر عبادات، تصریح شده است<ref>همان، ص44</ref> | در فصل اول، عباراتی از علما و فقها ذکر گردیده که در آن‌ها، به نفی سهو از پیامبر(ص) و ائمه(ع) در عبادات و غیر عبادات، تصریح شده است<ref>همان، ص44</ref> | ||
از جمله این علما، عبارت‌اند از: [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در کتاب «تهذیب» و «الإستبصار» و شیخ مفید در رساله‌ای منسوب به ایشان در رد بر کسی که سهو را بر معصوم(ع) جایز دانسته است<ref>متن کتاب، ص47</ref> | از جمله این علما، عبارت‌اند از: [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در کتاب «تهذیب» و «الإستبصار» و شیخ مفید در رساله‌ای منسوب به ایشان در رد بر کسی که سهو را بر معصوم(ع) جایز دانسته است<ref>متن کتاب، ص47</ref> | ||
در باب دوم، عبارتی از شیخ صدوق ذکر گردیده که در آن، سهو از نبی(ص) و امام(ع) در عبادت را جایز دانسته است<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | در باب دوم، عبارتی از [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] ذکر گردیده که در آن، سهو از نبی(ص) و امام(ع) در عبادت را جایز دانسته است<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | ||
این عبارت، از کتاب «من لایحضره الفقیه» ذکر گردیده و مربوط به حدیثی است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] که توسط سعید الاعرج، روایت شده است<ref>متن کتاب، ص67</ref> | این عبارت، از کتاب «من لایحضره الفقیه» ذکر گردیده و مربوط به حدیثی است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] که توسط سعید الاعرج، روایت شده است<ref>متن کتاب، ص67</ref> | ||
فصل سوم، پیرامون آیاتی است که به‌صورت مطلق سهو از نبی(ص) و امام(ع) را نفی می‌کند<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | فصل سوم، پیرامون آیاتی است که به‌صورت مطلق سهو از نبی(ص) و امام(ع) را نفی می‌کند<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | ||
نویسنده از میان آیاتی که به این امر دلالت دارند، به دوازده مورد از آن‌ها اشاره نموده است، از جمله: آیه 33 و 31 سوره آل‌عمران، 21 و 32 احزاب، 3 و 4 نجم، 7 حشر، 12 الحاقه، 6 اعلی، 156، 157 و 158 آل‌عمران و...<ref>متن کتاب، ص73</ref> | نویسنده از میان آیاتی که به این امر دلالت دارند، به دوازده مورد از آن‌ها اشاره نموده است، از جمله: آیه 33 و 31 سوره آل‌عمران، 21 و 32 احزاب، 3 و 4 نجم، 7 حشر، 12 الحاقه، 6 اعلی، 156، 157 و 158 آل‌عمران و...<ref>متن کتاب، ص73</ref> | ||
در فصل چهارم، احادیثی که سهو، شک و نسیان از نبی(ص) و امام(ع) را به‌صورت مطلق نفی کرده‌اند، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | در فصل چهارم، احادیثی که سهو، شک و نسیان از نبی(ص) و امام(ع) را به‌صورت مطلق نفی کرده‌اند، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | ||
این احادیث، مربوط به شیخ صدوق در کتاب «من لایحضره الفقیه»؛ ثقة‌الاسلام کلینی در کتاب «العقل و الجهل»، باب «اختلاف الحدیث»، اول کتاب «الحجة»، باب «نادر جامع في فضل الإمام و صفاته»، باب «إن الأئمة ورثوا علم النبي و جميع الأنبياء و الأوصياء» و باب «الصحیفة و الجفر و الجامعة و مصحف فاطمة(س)»؛ [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در کتاب «التهذیب»؛ حدیث مستفیضی بین عامه و خاصه از پیامبر(ص) بدین مضمون که: «صلوا کما رأیتمونی أُصلی» و «خذوا عني مناسككم»؛ صدوق در کتاب «العلل» در باب العلة التي من أجلها صارت الإمامة في ولد الحسين دون الحسن(ع)» و... است<ref>متن کتاب، ص81</ref> | این احادیث، مربوط به [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در کتاب «من لایحضره الفقیه»؛ ثقة‌الاسلام کلینی در کتاب «العقل و الجهل»، باب «اختلاف الحدیث»، اول کتاب «الحجة»، باب «نادر جامع في فضل الإمام و صفاته»، باب «إن الأئمة ورثوا علم النبي و جميع الأنبياء و الأوصياء» و باب «الصحیفة و الجفر و الجامعة و مصحف فاطمة(س)»؛ [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در کتاب «التهذیب»؛ حدیث مستفیضی بین عامه و خاصه از پیامبر(ص) بدین مضمون که: «صلوا کما رأیتمونی أُصلی» و «خذوا عني مناسككم»؛ صدوق در کتاب «العلل» در باب العلة التي من أجلها صارت الإمامة في ولد الحسين دون الحسن(ع)» و... است<ref>متن کتاب، ص81</ref> | ||
نویسنده در فصل پنجم، به بررسی وجوه عقلی نفی خطا، غلط، سهو، شک و نسیان از نبی(ص) و امام(ع) پرداخته است<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | نویسنده در فصل پنجم، به بررسی وجوه عقلی نفی خطا، غلط، سهو، شک و نسیان از نبی(ص) و امام(ع) پرداخته است<ref>مقدمه مؤلف، ص44</ref> | ||
تمامی ادله‌ای که وی در این فصل به توضیح آن‌ها پرداخته است، عقلی می‌باشند؛ هرچند مقدمه برخی از آن‌ها نقلی است<ref>متن کتاب، ص109</ref> | تمامی ادله‌ای که وی در این فصل به توضیح آن‌ها پرداخته است، عقلی می‌باشند؛ هرچند مقدمه برخی از آن‌ها نقلی است<ref>متن کتاب، ص109</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
از جمله این مفاسد، عبارت‌اند از: پایین آمدن منزلت ایشان در قلوب و نفوس مردم؛ احتیاج معصوم(ع) به رعیت؛ عدم امکان فرق بین سهو و نسخ؛ عدم حجت مطلق بودن فعل و قول معصوم(ع)؛ امکان وقوع معصیت، فعل حرام و ترک واجب به‌صورت سهوی؛ اختصاص عصمت به‌وقت تبلیغ و جواز معصیت عمدی قبل از آن؛ وجوب امربه‌معروف و نهی از منکر واقع شدن ایشان توسط مردم؛ عدم قبول شهادت آنان در بعضی از صور؛ جواز تعدی سهوی از حدود؛ جواز امر به منکر و نهی از معروف به‌صورت سهوی و در صور جزئی و جواز افضل بودن بعضی از مردم در برخی از صور بر آنان و لزوم تقدیم مفضول بر فاضل<ref>متن کتاب، ص123</ref> | از جمله این مفاسد، عبارت‌اند از: پایین آمدن منزلت ایشان در قلوب و نفوس مردم؛ احتیاج معصوم(ع) به رعیت؛ عدم امکان فرق بین سهو و نسخ؛ عدم حجت مطلق بودن فعل و قول معصوم(ع)؛ امکان وقوع معصیت، فعل حرام و ترک واجب به‌صورت سهوی؛ اختصاص عصمت به‌وقت تبلیغ و جواز معصیت عمدی قبل از آن؛ وجوب امربه‌معروف و نهی از منکر واقع شدن ایشان توسط مردم؛ عدم قبول شهادت آنان در بعضی از صور؛ جواز تعدی سهوی از حدود؛ جواز امر به منکر و نهی از معروف به‌صورت سهوی و در صور جزئی و جواز افضل بودن بعضی از مردم در برخی از صور بر آنان و لزوم تقدیم مفضول بر فاضل<ref>متن کتاب، ص123</ref> | ||
فصل هفتم، هشتم و نهم، ذکر شبهه جواز سهو از معصوم(ع) در عبادت و ضعف اخبار دال بر آن و عدم جواز عمل به این‌گونه اخبار و لزوم حمل آن‌ها بر ظواهرشان، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>متن کتاب، ص125</ref> | فصل هفتم، هشتم و نهم، ذکر شبهه جواز سهو از معصوم(ع) در عبادت و ضعف اخبار دال بر آن و عدم جواز عمل به این‌گونه اخبار و لزوم حمل آن‌ها بر ظواهرشان، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>متن کتاب، ص125</ref> | ||
فصل دهم، در بیان تأویل احادیث سهو بوده و در فصل یازدهم، جواب از استدلال شیخ | فصل دهم، در بیان تأویل احادیث سهو بوده و در فصل یازدهم، جواب از استدلال [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] ، تبیین گردیده است<ref>مقدمه مؤلف، ص45</ref> | ||
آخرین فصل، در ذکر بعضی از نظایر و اشباه احادیث سهوی است که حمل آن‌ها و بر ظواهرشان، صحیح نیست<ref>مقدمه مؤلف، ص45</ref> | آخرین فصل، در ذکر بعضی از نظایر و اشباه احادیث سهوی است که حمل آن‌ها و بر ظواهرشان، صحیح نیست<ref>مقدمه مؤلف، ص45</ref> | ||