اردبیل در گذرگاه تاریخ: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'بررسي' به 'بررسی'
جز (جایگزینی متن - 'مذهبي' به 'مذهبی')
جز (جایگزینی متن - 'بررسي' به 'بررسی')
خط ۵۳: خط ۵۳:
مطالب مجلدات کتاب به ترتيب عبارت است از:
مطالب مجلدات کتاب به ترتيب عبارت است از:


1- جغرافياي اردبيل و تاريخچه آن تا زمان مشروطيت مورد بررسي قرار گرفته است. در بخش‌هايي از اين جلد مى‌خوانيم:
1- جغرافياي اردبيل و تاريخچه آن تا زمان مشروطيت مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش‌هايي از اين جلد مى‌خوانيم:


«اردبيل يكي از شهراي كهن ايران است، به طورى كه بسياري از مورخان اسلامي بناي شهر اردبيل را به فيروز ساساني (453-459م) نسبت داده‌اند و از اينرو نام آن را باذن پيروز، پيروزآباد يا فيروزگرد آورده‌اند؛ اما آنچه از منابع و اسناد برمى‌آيد بناي اردبيل خيلي قديمى‌تر از زمان فيروز بوده و حتي سابقه آن را به دوره اشكاني هم رسانده‌اند.
«اردبيل يكي از شهراي كهن ايران است، به طورى كه بسياري از مورخان اسلامي بناي شهر اردبيل را به فيروز ساساني (453-459م) نسبت داده‌اند و از اينرو نام آن را باذن پيروز، پيروزآباد يا فيروزگرد آورده‌اند؛ اما آنچه از منابع و اسناد برمى‌آيد بناي اردبيل خيلي قديمى‌تر از زمان فيروز بوده و حتي سابقه آن را به دوره اشكاني هم رسانده‌اند.
خط ۶۱: خط ۶۱:
در اواخر قرن دوم هجري كه آذربايجان همچنان به دست خلفاي بغداد اداره مى‌شد يك نهضت مذهبی كه مبتني بر احساسات ملي و عقايد مزدكي بود، به نام خرمدينان پديد آمد. بابك در حدود سال 201 هجري قمري به پيشوايي خرمدينان رسيد و در اردبيل و حوالي آن مدت 22 سال مبارزه او با دولت عباسي طول كشيد. پنجاه سال بعد از شكست خرمدين؛ يعني از سال 276 تا سال 317 هجري در آذربايجان سلسله ساجيان به وجود آمد. مركز ساجيان نخست در مراغه بود. بعداً به اردبيل انتقال يافت، اولاد محمد بن ابى‌الساج تا سال 325 هجري در اردبيل و بردع و مراغه حكمراني مى‌كردند. نخستين سكه‌هايي كه نام اردبيل دارد مربوط به اين خاندان است. پس از ساجيان سلسله ديلمي مسافران با سالاريان جاي آن را گرفت؛ ولي دولت سالاريان نيز مستعجل بود».
در اواخر قرن دوم هجري كه آذربايجان همچنان به دست خلفاي بغداد اداره مى‌شد يك نهضت مذهبی كه مبتني بر احساسات ملي و عقايد مزدكي بود، به نام خرمدينان پديد آمد. بابك در حدود سال 201 هجري قمري به پيشوايي خرمدينان رسيد و در اردبيل و حوالي آن مدت 22 سال مبارزه او با دولت عباسي طول كشيد. پنجاه سال بعد از شكست خرمدين؛ يعني از سال 276 تا سال 317 هجري در آذربايجان سلسله ساجيان به وجود آمد. مركز ساجيان نخست در مراغه بود. بعداً به اردبيل انتقال يافت، اولاد محمد بن ابى‌الساج تا سال 325 هجري در اردبيل و بردع و مراغه حكمراني مى‌كردند. نخستين سكه‌هايي كه نام اردبيل دارد مربوط به اين خاندان است. پس از ساجيان سلسله ديلمي مسافران با سالاريان جاي آن را گرفت؛ ولي دولت سالاريان نيز مستعجل بود».


2- با گفتاري در رابطه با بررسي تاريخي حوادث و اتفاقات اين شهر در زمان پهلوي آغاز شده است. گفتارهاي بعد به زبان و مذهب و آداب و رسوم و نيز ابنيه و آثار تاريخي آن اختصاص يافته است. در گفتار آخر نيز نقدهاي بزرگان پيرامون کتاب آورده شده است.
2- با گفتاري در رابطه با بررسی تاريخي حوادث و اتفاقات اين شهر در زمان پهلوي آغاز شده است. گفتارهاي بعد به زبان و مذهب و آداب و رسوم و نيز ابنيه و آثار تاريخي آن اختصاص يافته است. در گفتار آخر نيز نقدهاي بزرگان پيرامون کتاب آورده شده است.


بابا صفرى به نقل از کتاب بحرالانساب ابن‌عتبه احمد بن على بن الحسين الحسنى نوشته است: «از فرزندان صالح امام موسى كاظم عليه‌السلام پنج نفر به اسامى حمزه، قدر الدين، قوام‌ الدين، بدر الدين و صدر الدين از بغداد روى به ولايت رى نهادند و چون به اين شهر رسيدند، متفرق شدند. هدف آنان تفسير احكام اسلام و ارشاد مردم بود و به همين خاطر به رى و اردبيل عزيمت كردند كه آن دو شهر مركز ايران و آذربايجان بودند. حمزه و صدر الدين به سوى اردبيل رهسپار شدند و آن جا را موطن خويش قرار داده، اقامت كردند و در اين شهر درگذشتند. مقبره حضرت حمزه(ع) در روستاى كلخوران در جوار بقعه شيخ امين‌ الدين جبرييل، پدر شيخ صفى‌ الدين اردبيلى و در شمال آستانه كوچك او ساخته شده و قبر حضرت صدر الدين(ع) هم در يك كيلومترى غرب آن قرار دارد».
بابا صفرى به نقل از کتاب بحرالانساب ابن‌عتبه احمد بن على بن الحسين الحسنى نوشته است: «از فرزندان صالح امام موسى كاظم عليه‌السلام پنج نفر به اسامى حمزه، قدر الدين، قوام‌ الدين، بدر الدين و صدر الدين از بغداد روى به ولايت رى نهادند و چون به اين شهر رسيدند، متفرق شدند. هدف آنان تفسير احكام اسلام و ارشاد مردم بود و به همين خاطر به رى و اردبيل عزيمت كردند كه آن دو شهر مركز ايران و آذربايجان بودند. حمزه و صدر الدين به سوى اردبيل رهسپار شدند و آن جا را موطن خويش قرار داده، اقامت كردند و در اين شهر درگذشتند. مقبره حضرت حمزه(ع) در روستاى كلخوران در جوار بقعه شيخ امين‌ الدين جبرييل، پدر شيخ صفى‌ الدين اردبيلى و در شمال آستانه كوچك او ساخته شده و قبر حضرت صدر الدين(ع) هم در يك كيلومترى غرب آن قرار دارد».
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش