شرح نهج‌البلاغة (ابن میثم): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'نهج البلاغة' به 'نهج‌البلاغة')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۷۰: خط ۷۰:




مولف، بعد از اتمام مقدمه به ذكر نسب [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] پرداخته و توضيح مختصرى درباره وى، محل تولد، وفات و مدفنش به دست داده و در پى آن، مقدمه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] بر نهج‌البلاغه را آورده و شرح كرده است. پس از اين شرح تقريبا مفصل بر مقدمه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، شرح خطبه‌ها آغاز مى‌شود كه به ترتيب آمده و شرح شده‌اند. مولف، پس از شرح آخرين خطبه در جلد چهارم، به شرح نامه‌ها، عهدنامه‌ها، و وصيت‌نامه‌ها، كه بخش دوم نهج‌البلاغه را تشكيل مى‌دهند، پرداخته است و پس از شرح آخرين نامه در اواسط جلد پنجم، شرح همه كلمات قصار را در نيمه دوم اين جلد جاى داده و شرح خود را به پايان رسانده است.
مولف، بعد از اتمام مقدمه به ذكر نسب [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] پرداخته و توضيح مختصرى درباره وى، محل تولد، وفات و مدفنش به دست داده و در پى آن، مقدمه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] بر نهج‌البلاغه را آورده و شرح كرده است. پس از اين شرح تقريبا مفصل بر مقدمه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، شرح خطبه‌ها آغاز مى‌شود كه به ترتيب آمده و شرح شده‌اند. مولف، پس از شرح آخرين خطبه در جلد چهارم، به شرح نامه‌ها، عهدنامه‌ها، و وصيت‌نامه‌ها، كه بخش دوم نهج‌البلاغه را تشكيل مى‌دهند، پرداخته است و پس از شرح آخرين نامه در اواسط جلد پنجم، شرح همه كلمات قصار را در نيمه دوم اين جلد جاى داده و شرح خود را به پايان رسانده است.


شرح نهج‌البلاغه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] آكنده از معانى رفيع عرفانى است.
شرح نهج‌البلاغه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] آكنده از معانى رفيع عرفانى است.


به گزارش خبرگزارى شبستان، آیت‌الله محمدعلى تسخيرى، دبير كل مجمع جهانى تقريب مذاهب اسلامى در نشست تخصصى شرح نهج‌البلاغه با اشاره به مقدمه شرح نهج‌البلاغه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]]، آن را اثرى منحصر به فرد در ميان ديگر آثار وى دانست و گفت: با مطالعه دقيق مقدمه شرح نهج‌البلاغه مى‌توان دريافت كه اين مقدمه آكنده از معانى سودمند است.
به گزارش خبرگزارى شبستان، آیت‌الله محمدعلى تسخيرى، دبير كل مجمع جهانى تقريب مذاهب اسلامى در نشست تخصصى شرح نهج‌البلاغه با اشاره به مقدمه شرح نهج‌البلاغه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]]، آن را اثرى منحصر به فرد در ميان ديگر آثار وى دانست و گفت: با مطالعه دقيق مقدمه شرح نهج‌البلاغه مى‌توان دريافت كه اين مقدمه آكنده از معانى سودمند است.


مقدمه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] در كتاب شرح نهج‌البلاغه با اين كه از كثرت تفريع برخوردار است؛ ولى در كل به تشريح سه محور مباحث الفاظ، موضوع خطابه و اين حقيقت كه حضرت على عليه‌السلام جامع تمام صفات انسانى و خورشيد والاى تمامى ارزش‌هاى انسانى بوده، پرداخته است. اين قواعد دلالت بر وسعت و گستره دانش شيخ ميثم بحرانى دارد.
مقدمه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] در كتاب شرح نهج‌البلاغه با اين كه از كثرت تفريع برخوردار است؛ ولى در كل به تشريح سه محور مباحث الفاظ، موضوع خطابه و اين حقيقت كه حضرت على عليه‌السلام جامع تمام صفات انسانى و خورشيد والاى تمامى ارزش‌هاى انسانى بوده، پرداخته است. اين قواعد دلالت بر وسعت و گستره دانش شيخ ميثم بحرانى دارد.


بسيارى از پژوهش‌گران معتقدند، شرح نهج‌البلاغه ابن ميثم دربردارنده بسيارى از علوم و معارف اسلامى است و اين نشان‌دهنده تسلط شگرف اين شارح بر علوم گوناگون است.
بسيارى از پژوهش‌گران معتقدند، شرح نهج‌البلاغه ابن ميثم دربردارنده بسيارى از علوم و معارف اسلامى است و اين نشان‌دهنده تسلط شگرف اين شارح بر علوم گوناگون است.


احمد دخيل با اشاره به استفاده علامه بحرانى از روش تفسير موضوعى در شرح نهج‌البلاغه، گفته است: اين تفسير تنها يك ترجمان حماسى و يا خطابى نيست، بلكه اين شارح با دقت نظر بر روى كل كلمات دست به ترجمه نهج‌البلاغه زده است و به همين دليل است كه جان و اصالت عقلى و انديشه كلام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين عليه‌السلام]] با مطالعه اين شرح به خواننده ارايه مى‌شود. اين تفسير از منظر يك شيعه متعصب وارد كار نشده، بلكه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] عنصر عقل و انديشه را در كنار اعتقاد قرار داده و در نهايت يك تفسير جاودانه خلق كرده است.
احمد دخيل با اشاره به استفاده علامه بحرانى از روش تفسير موضوعى در شرح نهج‌البلاغه، گفته است: اين تفسير تنها يك ترجمان حماسى و يا خطابى نيست، بلكه اين شارح با دقت نظر بر روى كل كلمات دست به ترجمه نهج‌البلاغه زده است و به همين دليل است كه جان و اصالت عقلى و انديشه كلام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين عليه‌السلام]] با مطالعه اين شرح به خواننده ارايه مى‌شود. اين تفسير از منظر يك شيعه متعصب وارد كار نشده، بلكه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] عنصر عقل و انديشه را در كنار اعتقاد قرار داده و در نهايت يك تفسير جاودانه خلق كرده است.


وى در مقدمه شرح خويش چنين مى‌گويد:
وى در مقدمه شرح خويش چنين مى‌گويد:
خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:
#بيان هدف كلى كلام و محور اصلى آن
#بيان هدف كلى كلام و محور اصلى آن


از مولفه‌هاى موجود در حين شرح مى‌توان به بخش بندى متن در صورت طولانى بودن آن، شرح تكه تكه هر بخش، بخش بندى موضوعى متن، استفاده‌هاى گوناگون و پرشمار از آيات قرآن، استفاده از احاديث اهل بيت و صحابه، به كارگيرى مباحث كلام، فلسفى منطقى، بهره‌گيرى از شروح پيشين نهج‌البلاغه، استفاده از گفته‌هاى تاريخى، استفاده از اشعار عرب، تكميل شعر به كار رفته در كلام حضرت امير، به كارگيرى علوم ادبى چون صرف، نحو و بلاغت، شرح ندادن قسمت‌هايى از متن، بيان معاريض و اشارت موجود در كلام [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، بيان اشتراكات و تشابهات، شرح مفصل بخش‌هايى مربوط به توحيد و خداشناسى، ذكر خاستگاه كنايات و ضرب‌المثل‌ها، مشخص نكردن منبع و گوينده برخى اقوال، كاربرد واژه السيد براى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و عبارت پايانى شرح‌ها به جمله و بالله التوفيق و گاه نيز با بالله التوفيق و العصمة يا بالله العصمة و التوفيق يا تعابيرى از اين دست، شرح را به پايان مى‌برد.
از مولفه‌هاى موجود در حين شرح مى‌توان به بخش بندى متن در صورت طولانى بودن آن، شرح تكه تكه هر بخش، بخش بندى موضوعى متن، استفاده‌هاى گوناگون و پرشمار از آيات قرآن، استفاده از احاديث اهل بيت و صحابه، به كارگيرى مباحث كلام، فلسفى منطقى، بهره‌گيرى از شروح پيشين نهج‌البلاغه، استفاده از گفته‌هاى تاريخى، استفاده از اشعار عرب، تكميل شعر به كار رفته در كلام حضرت امير، به كارگيرى علوم ادبى چون صرف، نحو و بلاغت، شرح ندادن قسمت‌هايى از متن، بيان معاريض و اشارت موجود در كلام [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]]، بيان اشتراكات و تشابهات، شرح مفصل بخش‌هايى مربوط به توحيد و خداشناسى، ذكر خاستگاه كنايات و ضرب‌المثل‌ها، مشخص نكردن منبع و گوينده برخى اقوال، كاربرد واژه السيد براى [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و عبارت پايانى شرح‌ها به جمله و بالله التوفيق و گاه نيز با بالله التوفيق و العصمة يا بالله العصمة و التوفيق يا تعابيرى از اين دست، شرح را به پايان مى‌برد.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۱۴۰: خط ۱۴۰:


#مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله انديشه تقريب، زمستان 1385 شماره9، عنوان مقاله: اخبار فرهنگى
#مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله انديشه تقريب، زمستان 1385 شماره9، عنوان مقاله: اخبار فرهنگى
#مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله نهج‌البلاغه، بهار 1385، شماره 15و 16، عنوان مقاله خلاصه‌اى از شرح حال و گزارش سمينار بزرگداشت [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] در كشور بحرين
#مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله نهج‌البلاغه، بهار 1385، شماره 15و 16، عنوان مقاله خلاصه‌اى از شرح حال و گزارش سمينار بزرگداشت [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]] در كشور بحرين
#دائره المعارف بزرگ اسلامى جلد چهارم
#دائره المعارف بزرگ اسلامى جلد چهارم
#مجله علوم حديث، سال سيزدهم شماره دوم، عنوان مقاله: معرفى و روش شناسى شرح نهج‌البلاغه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]]، نويسنده: مجيد روحى دهكردى
#مجله علوم حديث، سال سيزدهم شماره دوم، عنوان مقاله: معرفى و روش شناسى شرح نهج‌البلاغه [[ابن میثم، میثم بن علی|ابن ميثم بحرانى]]، نويسنده: مجيد روحى دهكردى
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش