الجامع اللطيف في فضل مكة و أهلها و بناء البيت الشريف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين'
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به '‌الدين')
خط ۳۰: خط ۳۰:
|-
|-
|ناشر  
|ناشر  
|data-type='publisher'|مکتبة الثقافة الدينية
|data-type='publisher'|مکتبة الثقافة‌الدينية
|-
|-
|مکان نشر  
|مکان نشر  
خط ۵۷: خط ۵۷:




شهر مكه به جهت اينكه كعبه شريف و بيت الله الحرام در آن واقع شده و ادله فراواني كه از كتاب و سنت بر فضيلت آن وارد شده، مورد توجه ويژه تاريخ نگاران اسلامي بوده است. در مقدمه كتاب از "ابوالوليد الأزرقي" و از "تقي الدين فاسي مكي" به عنوان دو تن از أجله متقدم و متأخر در اين زمينه نام برده شده و از آثار اين بزرگان به نيكي ياد شده است. نويسنده معتقد است در برخي از آثار تاريخ‌نگاري، اطاله كلام و اطناب مملّ ديده مى‌شود. در بعضي نيز مطالب به ايجاز و اختصار ذكر شده، لكن اين ايجاز مخل بوده و از مطالب مهمي غفلت شده است. لزوم تأليفي متوسط كه در عين لطافت و اعتدال از جامعيت نيز برخوردار باشد، نويسنده را به نگارش "الجامع اللطيف" ترغيب نمود. اين اثر به تصريح صاحبش در واقع گردآوري اخبار و احاديث و فروع فقهي و فوايد و لطايفي از مصادر متنوع تاريخي، سيره، تفسير و غير آن است كه با تحرير و تقريري جديد ارائه شده است. معمولاً پس از نقل اختلاف آراء خود نيز اظهار نظر كرده است؛ و به جهت پيشگيري از اشتباه ناسخين، ابتداي و انتهاي آن را با"أقول" و"انتهي" مشخص كرده است.
شهر مكه به جهت اينكه كعبه شريف و بيت الله الحرام در آن واقع شده و ادله فراواني كه از كتاب و سنت بر فضيلت آن وارد شده، مورد توجه ويژه تاريخ نگاران اسلامي بوده است. در مقدمه كتاب از "ابوالوليد الأزرقي" و از "تقي‌الدين فاسي مكي" به عنوان دو تن از أجله متقدم و متأخر در اين زمينه نام برده شده و از آثار اين بزرگان به نيكي ياد شده است. نويسنده معتقد است در برخي از آثار تاريخ‌نگاري، اطاله كلام و اطناب مملّ ديده مى‌شود. در بعضي نيز مطالب به ايجاز و اختصار ذكر شده، لكن اين ايجاز مخل بوده و از مطالب مهمي غفلت شده است. لزوم تأليفي متوسط كه در عين لطافت و اعتدال از جامعيت نيز برخوردار باشد، نويسنده را به نگارش "الجامع اللطيف" ترغيب نمود. اين اثر به تصريح صاحبش در واقع گردآوري اخبار و احاديث و فروع فقهي و فوايد و لطايفي از مصادر متنوع تاريخي، سيره، تفسير و غير آن است كه با تحرير و تقريري جديد ارائه شده است. معمولاً پس از نقل اختلاف آراء خود نيز اظهار نظر كرده است؛ و به جهت پيشگيري از اشتباه ناسخين، ابتداي و انتهاي آن را با"أقول" و"انتهي" مشخص كرده است.


در مقدمه آيات فراواني در فضيلت علم و عالم ذكر شده است. سپس به كثرت روايات اشاره و با نقل تعدادي از آنها بر أفضليت علما بر شهدا تأكيد كرده است. در ادامه اقوال حكما را با ذكر اشعاري بيان كرده و با درخواست علم نافع از خداوند به پايان برده است.
در مقدمه آيات فراواني در فضيلت علم و عالم ذكر شده است. سپس به كثرت روايات اشاره و با نقل تعدادي از آنها بر أفضليت علما بر شهدا تأكيد كرده است. در ادامه اقوال حكما را با ذكر اشعاري بيان كرده و با درخواست علم نافع از خداوند به پايان برده است.
خط ۷۳: خط ۷۳:
#در منابع اخبارى در برترى اهل مكه بر ساير بلاد وارد شده است. نويسنده معتقد است كه اين اخبار عموميت دارد و در مقام امتنان، صالح و طالح اهل اين شهر را در بر مى‌گيرد. او سپس اين اخبار را حمل بر قريش كرده و با استناد به آيات و روايات در مقام اثبات فضائل اين قوم بر مى‌آيد. در ادامه به عنوان يك موضوع فرعى و استطرادى نسب رسول مكرم اسلام(ص) و ده تن از صحابى به همراه مناقب و احوالات آنها ذكر شده است. نكته قابل توجه اين است كه اين نسب شناسى با نام خلفا آغاز شده است و در يك فائده چنين مى‌نگارد كه در كلام نبى مكرم(ص)، اباعبيده به لحاظ امانت‌دارى و ابوذر به جهت صداقت و على(ع) به لحاظ قضاوت افضل از ابوبكر و عمر هستند.
#در منابع اخبارى در برترى اهل مكه بر ساير بلاد وارد شده است. نويسنده معتقد است كه اين اخبار عموميت دارد و در مقام امتنان، صالح و طالح اهل اين شهر را در بر مى‌گيرد. او سپس اين اخبار را حمل بر قريش كرده و با استناد به آيات و روايات در مقام اثبات فضائل اين قوم بر مى‌آيد. در ادامه به عنوان يك موضوع فرعى و استطرادى نسب رسول مكرم اسلام(ص) و ده تن از صحابى به همراه مناقب و احوالات آنها ذكر شده است. نكته قابل توجه اين است كه اين نسب شناسى با نام خلفا آغاز شده است و در يك فائده چنين مى‌نگارد كه در كلام نبى مكرم(ص)، اباعبيده به لحاظ امانت‌دارى و ابوذر به جهت صداقت و على(ع) به لحاظ قضاوت افضل از ابوبكر و عمر هستند.
#مطالب اين باب؛ مشتمل بر بررسى پيشينه حفر چاه زمزم و آداب نوشيدن و خواص و عجائب آن و نيز نام‌هايى است كه براى آن ذكر شده است. در آخر نيز روايتى جعلى از انس كه ابوبكر و عمر را سيد كهول اهل بهشت خوانده است، زمينه بحثى استطرادى را فراهم آورده است و نويسنده در مقام توجيه آن بر آمده است.
#مطالب اين باب؛ مشتمل بر بررسى پيشينه حفر چاه زمزم و آداب نوشيدن و خواص و عجائب آن و نيز نام‌هايى است كه براى آن ذكر شده است. در آخر نيز روايتى جعلى از انس كه ابوبكر و عمر را سيد كهول اهل بهشت خوانده است، زمينه بحثى استطرادى را فراهم آورده است و نويسنده در مقام توجيه آن بر آمده است.
#در كتب تاريخ نگارى مكه معمولاً در پايان اسامى اُمراء و فرمانروايان اين شهر ذكر مى‌شود. در اين اثر به تصريح نويسنده امراى عهد رسول الله(ص) تا سال 949ق. ذكر شده است. البته بخش اعظم اسامى از شفاءالغرام تقى الدين الفاسى اخذ شده است و مقطع زمانى پس از آن، افزوده شده است.
#در كتب تاريخ نگارى مكه معمولاً در پايان اسامى اُمراء و فرمانروايان اين شهر ذكر مى‌شود. در اين اثر به تصريح نويسنده امراى عهد رسول الله(ص) تا سال 949ق. ذكر شده است. البته بخش اعظم اسامى از شفاءالغرام تقى‌الدين الفاسى اخذ شده است و مقطع زمانى پس از آن، افزوده شده است.


خاتمه: به جز مكان‌هاى شريفى كه در ابواب مختلف كتاب ذكر شد، موارد ديگرى مانند: مولد نبى مكرم(ص) و فاطمه زهراء و مساجد و مقابر وجود دارد كه در خاتمه به آنها پرداخته شده است.
خاتمه: به جز مكان‌هاى شريفى كه در ابواب مختلف كتاب ذكر شد، موارد ديگرى مانند: مولد نبى مكرم(ص) و فاطمه زهراء و مساجد و مقابر وجود دارد كه در خاتمه به آنها پرداخته شده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش