حکیم ترمذی، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '/ نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده' به '')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:




ابوعبداللّه محمدبن على بن حسن بن بشر تِرمِذى، ملقب به حكيم ترمذی، محدّث، مؤلف و از عرفاى بزرگ قرن سوم است. غير از آنچه وى در شرح حال خود نوشته است، اطلاعات كمى درباره او در كتب صوفيه وجود دارد.
'''ابوعبداللّه محمدبن على بن حسن بن بشر تِرمِذى'''، ملقب به '''حكيم ترمذی'''، محدّث، مؤلف و از عرفاى بزرگ قرن سوم است. غير از آنچه وى در شرح حال خود نوشته است، اطلاعات كمى درباره او در كتب صوفيه وجود دارد.


وى به احتمال بسيار، بين سال‌هاى 205 و 215ق در خانواده‌اى اهل علم، در ترمذ به دنيا آمد. پدرش على‌بن حسن يا على‌بن حسين، محدّث بود. احتمالاً اولين معلمِ او پدرش بود. ترمذى نيز مانند او به سرزمين‌هاى شرق اسلامى سفر كرد و در شهرهايى چون بغداد حديث شنيد. در بيست و هشت سالگى به حج رفت. در زمان اقامتش در مكه حالى روحانى به او دست داد كه خود آن را سرآغاز سلوك عارفانه‌اش خوانده است. بر اثر اين حال، وى ميل شديدى به كناره‌گيرى از دنيا يافت و شروع به حفظ قرآن كرد.
وى به احتمال بسيار، بين سال‌هاى 205 و 215ق در خانواده‌اى اهل علم، در ترمذ به دنيا آمد. پدرش على‌بن حسن يا على‌بن حسين، محدّث بود. احتمالاً اولين معلمِ او پدرش بود. ترمذى نيز مانند او به سرزمين‌هاى شرق اسلامى سفر كرد و در شهرهايى چون بغداد حديث شنيد. در بيست و هشت سالگى به حج رفت. در زمان اقامتش در مكه حالى روحانى به او دست داد كه خود آن را سرآغاز سلوك عارفانه‌اش خوانده است. بر اثر اين حال، وى ميل شديدى به كناره‌گيرى از دنيا يافت و شروع به حفظ قرآن كرد.
خط ۵۵: خط ۵۵:
مهم‌ترين آثار ترمذى عبارت‌اند از:
مهم‌ترين آثار ترمذى عبارت‌اند از:


1) رساله سيرة الاولياء، كه شهرت آن بيشتر به سبب موضوع ختم ولايت است كه يكى از بخش‌هاى فرعى كتاب محسوب مى‌شود، ولى عنوان ختم الولاية چنان شهرت يافت كه كتاب به نام ختم الاولياء يا ختم الولاية معروف و دو بار هم به همين نام چاپ شد.
# رساله سيرة الاولياء، كه شهرت آن بيشتر به سبب موضوع ختم ولايت است كه يكى از بخش‌هاى فرعى كتاب محسوب مى‌شود، ولى عنوان ختم الولاية چنان شهرت يافت كه كتاب به نام ختم الاولياء يا ختم الولاية معروف و دو بار هم به همين نام چاپ شد.
 
# نوادر الاصول، كه در آن ضمن شرح و تفسير 291 حديث نبوى، درباره عبادات، معاملات، سلوك و اخلاق سخن گفته است. اين كتاب حجيم‌ترين اثر ترمذى است. این کتاب چندین بار به چاپ رسیده است که بهترین چاپ آن توسط دارالنوادر در دمشق در هفت جلد منتشر شده است.
2) نوادر الاصول، كه در آن ضمن شرح و تفسير 291 حديث نبوى، درباره عبادات، معاملات، سلوك و اخلاق سخن گفته است. اين كتاب حجيم‌ترين اثر ترمذى است. این کتاب چندین بار به چاپ رسیده است که بهترین چاپ آن توسط دارالنوادر در دمشق در هفت جلد منتشر شده است.
# علل الشريعة، كه در آن تكاليف شرعى به شيوه‌اى عرفانى تأويل شده است. ظاهراً ترمذى به سبب برخى مطالب اين كتاب از زادگاهش بيرون رانده شد.
 
# كتاب الصلوة، درباره نماز و آثار آن به شيوه باطنى.
3) علل الشريعة، كه در آن تكاليف شرعى به شيوه‌اى عرفانى تأويل شده است. ظاهراً ترمذى به سبب برخى مطالب اين كتاب از زادگاهش بيرون رانده شد.
# المَنهيّات، كه تأويل باطنى منهيّات شرعى است.
 
# كتاب الحقوق، درباره تكاليف متقابل و واجب گروه‌هاى اجتماعى، كه هر كدام منافع خاصى براى جامعه دارند.
4) كتاب الصلوة، درباره نماز و آثار آن به شيوه باطنى.
# كتاب الامثال، مجموعه‌اى نسبتاً بزرگ از مثل‌هايى كه در قرآن و سنّت پيامبر(ص) و كلام مشايخ آمده است و مقصود از نگارش آن، تبيين ماهيت تجربه‌هاى عرفانى و طريقت صوفيانه است.
 
# كتاب الفُروق، كه در آن مؤلف كوشيده است به كمك 164 جفت كلمه هم معنا، نشان دهد كه كلمات مترادف وجود ندارند.
5) المَنهيّات، كه تأويل باطنى منهيّات شرعى است.
# كتاب الاَكياس و المُغتَرّين، درباره اعمال صحيح و ناصحيح در اداى واجبات و مستحبات دينى.
 
# كتاب رياضة النفس، در مسائل انسان‌شناسى و طريقت عرفانى.
6) كتاب الحقوق، درباره تكاليف متقابل و واجب گروه‌هاى اجتماعى، كه هر كدام منافع خاصى براى جامعه دارند.
# كتاب ادب النفس، شامل پرسش‌هايى درباره عرفان و مخصوصاً درباره معناى يقين.
 
# منازل القاصدين، اثرى كم حجم درباره هفت مقام يا منزل سير و سلوك. اين كتاب با عنوان منازلُ العِباد نيز شناخته شده است.
7) كتاب الامثال، مجموعه‌اى نسبتاً بزرگ از مثل‌هايى كه در قرآن و سنّت پيامبر(ص) و كلام مشايخ آمده است و مقصود از نگارش آن، تبيين ماهيت تجربه‌هاى عرفانى و طريقت صوفيانه است.
# علم الاولياء، درباره علم اولياى الهى و برخى موضوعات عرفانى ديگر.
 
# الفَرقُ بين الآيات و الكرامات، كه تكمله سيره الاولياء به شمار مى‌آيد و در آن موضوع امكان كرامات اوليا بررسى شده است.
8) كتاب الفُروق، كه در آن مؤلف كوشيده است به كمك 164 جفت كلمه هم معنا، نشان دهد كه كلمات مترادف وجود ندارند.
 
9) كتاب الاَكياس و المُغتَرّين، درباره اعمال صحيح و ناصحيح در اداى واجبات و مستحبات دينى.
 
10) كتاب رياضة النفس، در مسائل انسان‌شناسى و طريقت عرفانى.
 
11) كتاب ادب النفس، شامل پرسش‌هايى درباره عرفان و مخصوصاً درباره معناى يقين.
 
12) منازل القاصدين، اثرى كم حجم درباره هفت مقام يا منزل سير و سلوك. اين كتاب با عنوان منازلُ العِباد نيز شناخته شده است.
 
13) علم الاولياء، درباره علم اولياى الهى و برخى موضوعات عرفانى ديگر.
 
14) الفَرقُ بين الآيات و الكرامات، كه تكمله سيره الاولياء به شمار مى‌آيد و در آن موضوع امكان كرامات اوليا بررسى شده است.


ليست كتبى كه به اشتباه به ترمذى نسبت داده شده است:
ليست كتبى كه به اشتباه به ترمذى نسبت داده شده است:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش