كتاب الأمثال المنسوب لزيد بن رفاعة الهاشمي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
جز (جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref>')
خط ۳۸: خط ۳۸:
با تعمق‌ در ضرب‌المثل‌های‌ عرب‌ مى‌توان‌ دریافت‌ که‌ برخى‌ ریشه‌ در حکایات‌ کهن‌ دارند که‌ در قالب‌ استعاره‌ و کنایه‌ یا کلامى‌ موزون‌ و دلنشین‌ جلوه‌گر شده‌اند. اینان‌ اغلب‌ حامل‌ پند و پیام‌ یا انتقادی‌ شدید و طنزآمیزند. برخى‌ دیگر برپایه حکایاتى‌ از زندگى‌ روزمره انسان‌ها استوارند که‌ گاه‌ سرچشمه آنها رفتار یا واقعه‌ای‌ به‌یادماندنى‌ بوده‌ است‌. پیش‌ از اسلام‌ اصطلاح‌ مثل‌ در میان‌ تازیان‌ متداول‌ بود و در دوره اسلامى‌ نیز به‌‌ویژه‌ در قرآن‌ کریم، به‌ همان‌ معنى‌ به‌ کار رفته‌ است<ref>ملاابراهیمی، عزت، ص195 </ref>
با تعمق‌ در ضرب‌المثل‌های‌ عرب‌ مى‌توان‌ دریافت‌ که‌ برخى‌ ریشه‌ در حکایات‌ کهن‌ دارند که‌ در قالب‌ استعاره‌ و کنایه‌ یا کلامى‌ موزون‌ و دلنشین‌ جلوه‌گر شده‌اند. اینان‌ اغلب‌ حامل‌ پند و پیام‌ یا انتقادی‌ شدید و طنزآمیزند. برخى‌ دیگر برپایه حکایاتى‌ از زندگى‌ روزمره انسان‌ها استوارند که‌ گاه‌ سرچشمه آنها رفتار یا واقعه‌ای‌ به‌یادماندنى‌ بوده‌ است‌. پیش‌ از اسلام‌ اصطلاح‌ مثل‌ در میان‌ تازیان‌ متداول‌ بود و در دوره اسلامى‌ نیز به‌‌ویژه‌ در قرآن‌ کریم، به‌ همان‌ معنى‌ به‌ کار رفته‌ است<ref>ملاابراهیمی، عزت، ص195 </ref>
کتاب زید بن رفاعه در موضوع خود از آثار مهم است؛ چراکه تعداد زیادی از ضرب‌المثل‌ها را در بر دارد که از نوشته‌های پیشینیان و امالی‌های آنها گرد آورده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه الف و ج </ref>
کتاب زید بن رفاعه در موضوع خود از آثار مهم است؛ چراکه تعداد زیادی از ضرب‌المثل‌ها را در بر دارد که از نوشته‌های پیشینیان و امالی‌های آنها گرد آورده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه الف و ج </ref>
این‌ ضرب‌المثل‌ها بر اساس‌ حرف‌ اول‌ تدوین‌ شده‌اند و نویسنده‌ همراه‌ با شرح‌ مختصری، نکات‌ لغوی‌ آنها را برمى‌شمارد که‌ گاه‌ با بیان‌ داستان‌هایى‌ همراه‌ است. گاه نیز هیچ‌گونه توضیحی را لازم نمی‌داند و حتی از معنای لغات نیز خودداری کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، شماره 927 و 928، ص192 </ref> البته محقق در پاورقی این توضیحات را ذکر کرده است.  
این‌ ضرب‌المثل‌ها بر اساس‌ حرف‌ اول‌ تدوین‌ شده‌اند و نویسنده‌ همراه‌ با شرح‌ مختصری، نکات‌ لغوی‌ آنها را برمى‌شمارد که‌ گاه‌ با بیان‌ داستان‌هایى‌ همراه‌ است. گاه نیز هیچ‌گونه توضیحی را لازم نمی‌داند و حتی از معنای لغات نیز خودداری کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، شماره 927 و 928، ص192 </ref>البته محقق در پاورقی این توضیحات را ذکر کرده است.  


==وضعیت کتاب ==
==وضعیت کتاب ==
محقق اثر، موارد تصحیف، تحریف و وهم را با استفاده از کتب امثال و منابع تصحیح کرده و تعلیقات لازم را ذکر و ضبط امثال را از کتب امثال و لغت استخراج کرده است. همچنین اگر داستان مثل موجود نبوده آن را ذکر کرده و اختلاف قصه را ثبت کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه الف و ب </ref>  
محقق اثر، موارد تصحیف، تحریف و وهم را با استفاده از کتب امثال و منابع تصحیح کرده و تعلیقات لازم را ذکر و ضبط امثال را از کتب امثال و لغت استخراج کرده است. همچنین اگر داستان مثل موجود نبوده آن را ذکر کرده و اختلاف قصه را ثبت کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه الف و ب </ref>
فهارس آیات قرآنی، حدیث شریف، اشعار، ارجاز، قبائل و جماعات، اماکن، اعلام، امثال، مصادر و مراجع و فهرست مطالب در انتهای جلد اول ذکر شده است.  
فهارس آیات قرآنی، حدیث شریف، اشعار، ارجاز، قبائل و جماعات، اماکن، اعلام، امثال، مصادر و مراجع و فهرست مطالب در انتهای جلد اول ذکر شده است.  


۶۱٬۱۸۹

ویرایش