بحوث في الملل و النحل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'آیت‌الله سبحانى' به 'آیت‌الله سبحانى ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:




«بحوث في الملل و النحل» تأليف فقيه محقق [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله سبحانى]]  است كه به زبان عربى
'''بحوث في الملل و النحل''' تأليف فقيه محقق [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله سبحانى]]  است كه به زبان عربى جهت بيان آراء و عقائد فرق اسلامى تأليف شده است.
 
جهت بيان آراء و عقائد فرق اسلامى
 
تأليف شده است.


==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
خط ۵۰: خط ۴۶:
آشنايى اجمالى با علم ملل و نحل:
آشنايى اجمالى با علم ملل و نحل:


در تأليفات اسلامى،كتابهاى زيادى در اين زمينه نوشته شده است
در تأليفات اسلامى،كتابهاى زيادى در اين زمينه نوشته شده است من جمله الفصل فى الملل و النحل تأليف على بن خرّم مظاهرى، ملل و نحل شهرستانى، الفرق الاسلاميه کرمانى و...، الملّة در لغت به معنى طريقه و النّحلة به معنى دعوى است و در اين علم منظور از اين دو كلمه علم به راه‌هايى است كه عقايد را بيان مى‌كند خواه باطل باشند يا حقّ لذا رابطۀ زيادى بين اين علم و علم كلام وجود دارد،درست است كه مؤلفين ملل و نحل زحمتهاى زيادى كشيده‌اند لكن به صورت مطلق نمى‌توان به اين كتب اعتماد كرد ضبط تاريخ امرى مشكل است امّا تبيين واقعى عقايد و مذاهب امت‌ها امر مشكل‌تر است چرا كه گردآورنده عقايد راسخ در ذهن اقوام و تفكر دينى آنها، بايد شجاعت علمى و ادبى داشته باشد تا بتواند عقايد را منعكس بسازد و در مقابل خداوند، وجدان، تاريخ و نسلهاى قبلى و بعد جوابگو باشد.
 
من جمله الفصل فى الملل و النحل تأليف على بن خرّم مظاهرى، ملل و نحل شهرستانى،
 
الفرق الاسلاميه کرمانى و...، الملّة در لغت به معنى طريقه و النّحلة به معنى دعوى است و
 
در اين علم منظور از اين دو كلمه علم به راه‌هايى است كه عقايد را بيان مى‌كند خواه باطل باشند
 
يا حقّ لذا رابطۀ زيادى بين اين علم و علم كلام وجود دارد،درست است كه مؤلفين ملل و
 
نحل زحمتهاى زيادى كشيده‌اند لكن به صورت مطلق نمى‌توان به اين كتب اعتماد كرد
 
ضبط تاريخ امرى مشكل است امّا تبيين واقعى عقايد و مذاهب امت‌ها امر مشكل‌تر است چرا كه
 
گردآورنده عقايد راسخ در ذهن اقوام و تفكر دينى آنها، بايد شجاعت علمى و ادبى داشته باشد تا بتواند عقايد
 
را منعكس بسازد و در مقابل خداوند، وجدان، تاريخ و نسلهاى قبلى و بعد جوابگو باشد.
 
روش تدوين مطالب:مولّف در جمع‌آورى عقايد، هرگونه هوا و مصالح شخصى و عواطف دينى و تعصبات
 
باطل و هرگونه تساهل در ضبط عقايد و مذاهب را كنار گذاشته و از كتب غير قابل اعتماد


روش تدوين مطالب:مولّف در جمع‌آورى عقايد، هرگونه هوا و مصالح شخصى و عواطف دينى و تعصبات باطل و هرگونه تساهل در ضبط عقايد و مذاهب را كنار گذاشته و از كتب غير قابل اعتماد
استفاده نكرده، مخصوصا كتابهايى كه دشمنان يك قوم در مورد آنها نوشته‌اند.
استفاده نكرده، مخصوصا كتابهايى كه دشمنان يك قوم در مورد آنها نوشته‌اند.
ايشان هيچ مطلبى را در مورد مذهبى يا شخصى ننوشته‌اند مگر اينكه با دقت كافى مصادر آن را پيدا كرده و به كتبى مراجعه كرده‌اند كه توسط بزرگان و علماى آنها نگاشته‌اند، مؤلف با عنايت خاصّى عقايد امت‌ها را تحليل و نقد مى‌كنند لذا اين كتاب علاوه بر بيان عقايد، اثرى كلامى در بيان زندگى و حالات بزرگان فرق است.


ايشان هيچ مطلبى را در مورد مذهبى يا شخصى ننوشته‌اند مگر اينكه با دقت كافى مصادر آن را پيدا كرده و به كتبى مراجعه كرده‌اند كه توسط بزرگان و علماى آنها نگاشته‌اند،
ايشان پس از بيان علت تفرق امت اسلام بعد رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلم به هفتاد و سه فرقه و علت شروع اختلاف در عصر رسالت،ده فرقه از امم اسلامى را به ترتيب زير،ذكر مى‌كنند:


مؤلف با عنايت خاصّى عقايد امت‌ها را تحليل و نقد مى‌كنند لذا اين كتاب علاوه بر بيان عقايد، اثرى كلامى در بيان زندگى و حالات بزرگان فرق است.
1.اهل حديث و حنابله كه امروزه سلفيه ناميده مى‌شوند 2.اشاعره 3.مرجئه جهميه،كراميه و ظاهريه 4.قدريّه 5.ماتريديه 6.معتزله 7.وهابيه 8.خوارج 9.زيديه و اسماعيليه كه تحت اين عنوان از باطنيه هم بحث مى‌شود 10.شيعه اماميه اثنى عشريه


ايشان پس از بيان علت تفرق امت اسلام بعد رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلم به هفتاد و سه فرقه و علت شروع اختلاف
ايشان در معرفى فرقه‌ها،زندگى‌نامه،نسب، اسلوب فكرى مؤسس مذهب، تاريخچه مناظرات كلام بزرگان، عقائد خاص را بازگو كرده سپس به صورت جزئى آنها را نقد و تحليل مى‌كنند


در عصر رسالت،ده فرقه از امم اسلامى را به ترتيب زير،ذكر مى‌كنند:
مثلا در فرقه اشعرى، بحث استدلالى بر وجود صانع،صفات ذاتيه، اعاده معدوم،صفات قديمه، افعال عباد، رؤيت خداوند متعال،كلام خدا و...ذكر و بررسى شده است و در ادامه تفاوت اين فرقه با فرقه‌هاى ديگر و زندگى‌نامه بزرگان و آثارشان و جماعت اشاعره و طبقاتشان را متذكر مى‌شوند.


1.اهل حديث و حنابله كه امروزه سلفيه ناميده مى‌شوند 2.اشاعره 3.مرجئه
جلد آخر خلاصه هشت جلد قبل است كه مصنف جهت ايجاز و سهل الوصول بودن براى نسل حاضر فقط اصول عقائد را متذكر شده و متعرض فروعات نشده‌اند.
 
جهميه،كراميه و ظاهريه 4.قدريّه 5.ماتريديه 6.معتزله 7.وهابيه 8.خوارج
 
9.زيديه و اسماعيليه كه تحت اين عنوان از باطنيه هم بحث مى‌شود 10.شيعه اماميه اثنى عشريه
 
ايشان در معرفى فرقه‌ها،زندگى‌نامه،نسب، اسلوب فكرى مؤسس مذهب، تاريخچه مناظرات
 
كلام بزرگان، عقائد خاص را بازگو كرده سپس به صورت جزئى آنها را نقد و تحليل مى‌كنند
 
مثلا در فرقه اشعرى، بحث استدلالى بر وجود صانع،صفات ذاتيه، اعاده معدوم،صفات
 
قديمه، افعال عباد، رؤيت خداوند متعال،كلام خدا و...ذكر و بررسى شده است و
 
در ادامه تفاوت اين فرقه با فرقه‌هاى ديگر و زندگى‌نامه بزرگان و آثارشان و جماعت اشاعره
 
و طبقاتشان را متذكر مى‌شوند.
 
جلد آخر خلاصه هشت جلد قبل است كه مصنف جهت ايجاز و سهل الوصول بودن براى
 
نسل حاضر فقط اصول عقائد را متذكر شده و متعرض فروعات نشده‌اند.


==مرورى اجمالى بر برخى از عقائد شيعه كه در جلد ششم به آن پرداخته شده است==
==مرورى اجمالى بر برخى از عقائد شيعه كه در جلد ششم به آن پرداخته شده است==




1- وجوب نصب امام برخداوند
#وجوب نصب امام برخداوند
 
#عصمت امام
2- عصمت امام
#امام منتظر (عج)  
 
#تقيه  
3- امام منتظر (عج)  
#بداء
 
#رجعت  
4- تقيه  
#متعه نكاح
 
#متعه حج
5-بداء
#مسح پاها در وضو
 
#سجده بر زمين
6-رجعت  
#عدالت صحابه  
 
#جهانى بودن و خاتميت رسالت نبى اكرم(ص)
7-متعه نكاح
 
8- متعه حج
 
9-مسح پاها در وضو
 
10- سجده بر زمين
 
11- عدالت صحابه  
 
12-جهانى بودن و خاتميت رسالت نبى اكرم(ص)


نويسنده با بيان تاريخچه مختصرى از فرق مختلف تشيع، تاريخ ايجاد آنها را متصل به زمان نبى اكرم(ص) نمى داند. منشأ اين فرق با مذهب تشيع هيچگونه اتصالى ندارد؛ چرا كه مذهب حقه از مصادر تشريع حقيقى اسلام يعنى كتاب خدا و سنت نبوى وخطب امام على وكلمات أئمه اطهارعليهم السلام كه صادره از نبى اكرم(ص) است، اخذ شده است. وى در ادامه عنصر مقوم تشيع را اعتقاد به نص پيامبر (ص) بر وصايت على عليه السلام و مرجعيت ائمه پس از كتاب الهى دانسته و باقى اصول را مختص به شيعه نمى داند.  
نويسنده با بيان تاريخچه مختصرى از فرق مختلف تشيع، تاريخ ايجاد آنها را متصل به زمان نبى اكرم(ص) نمى داند. منشأ اين فرق با مذهب تشيع هيچگونه اتصالى ندارد؛ چرا كه مذهب حقه از مصادر تشريع حقيقى اسلام يعنى كتاب خدا و سنت نبوى وخطب امام على وكلمات أئمه اطهارعليهم السلام كه صادره از نبى اكرم(ص) است، اخذ شده است. وى در ادامه عنصر مقوم تشيع را اعتقاد به نص پيامبر (ص) بر وصايت على عليه السلام و مرجعيت ائمه پس از كتاب الهى دانسته و باقى اصول را مختص به شيعه نمى داند.  
خط ۱۵۲: خط ۹۹:




اثر حاضر پيش از اين توسط انتشارات جامعه مدرسين به چاپ رسيده است
اثر حاضر پيش از اين توسط انتشارات جامعه مدرسين به چاپ رسيده است در سال 1427 ه‍ توسط موسسه [[امام صادق]] عليه السلام قم در نه جلد چاپ شده
 
در سال 1427 ه‍ توسط موسسه [[امام صادق]] عليه السلام قم در نه جلد
 
چاپ شده
 
در آخر كتاب فهرست موضوعات و مصادر براساس حروف الفبا،ذكر نويسنده و مركز نشر
 
آن آمده است، مطالب ايشان مأخوذ از صد و نه منبع مى‌باشد.در تعليقه به آدرس آيات


روايات و مصادرى كه از آنها مطلبى نقل شده اشاره شده است.
در آخر كتاب فهرست موضوعات و مصادر براساس حروف الفبا،ذكر نويسنده و مركز نشر آن آمده است، مطالب ايشان مأخوذ از صد و نه منبع مى‌باشد.در تعليقه به آدرس آيات روايات و مصادرى كه از آنها مطلبى نقل شده اشاره شده است.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش