نوگرایی در ابعاد حج
نوگرايى در ابعاد حج، اثر سيد حسين اسحاقى (متولد لاهيجان، 1341ش)، است كه در آن، مهم‌ترين تدابير فرهنگى و اجرايى امام خمينى و مقام معظم رهبرى را براى تقويت و ترويج سنت الهى حج ابراهيمى به‌صورت مستند نقل و تحليل كرده است.
| نوگرایی در ابعاد حج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اسحاقی، سید حسین (نویسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-540-149-6 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، حج (ابهام‌زدایی) را ببینید.
ساختار
كتاب حاضر، از مقدمه نویسنده و كليات (مفهوم‌شناسى و ابعاد خلاقيت و نوآورى) و 3 بخش تشكيل شده است.
روش نویسنده در اين اثر، توصيفى و تحليلى است.
گزارش محتوا
برخى از نكات جالب و آموزنده اين اثر عبارت است از:
- محتواى حج ابراهيمى از ديدگاه امام بسيار مهم است. بر اساس اين فلسفه، محتواى حج، از احرام گرفته تا طواف و تا رمى جمرات و قربانى، هركدام معنا و مفهومى منطبق با فلسفه حج دارد.
- مفهوم تلبيه: زائر خانه خدا با سر دادن تلبيه، آرى به حق مى‌گويد و دست رد بر سينه باطل مى‌كوبد. تلبيه، نه گفتن به خواسته‌هاى نفسانى، شيطان و استكبار جهانى است... امام در تبيين حقيقت لبيك مى‌فرمايد: در فريضه حج كه لبيك به حق است - دقت مى‌فرماييد لبيك - لبيك به حق و هجرت به‌سوى حق تعالى به بركت ابراهيم(ع) و محمد(ص) است. مقامِ نه بر همه بت‌ها، طاغوت‌ها، شيطان‌ها و شيطان‌زاده‌ها است.
- در ادامه مى‌فرمايد: كدام بت از شيطان بزرگ، آمريكاى جهان‌خوار و شوروى ملحد و متجاوز بزرگ‌تر و كدام طاغوت و طاغوتچه از طاغوت‌هاى زمان ما بالاترند؟! طاغوت‌ها فقط همان لات، هبل و بت‌هاى بى‌جان نيستند. بت‌هاى جاندار نيز طاغوتند. وقتى نفى شریک مى‌كنى، لا شریک لك لبيك مى‌گويى، در واقع نه، به همه اينها گفته و تنها به او تكيه مى‌كنى[۱]
- از ديدگاه مقام معظم رهبرى، مانع عمده در برپايى مراسم برائت از مشركين، استكبار جهانى است و بايد ترفندها و مانع‌تراشى آنان در برابر مراسم برائت از مشركين را با روشنگرى حل و فصل كرد: مانع عمده آن‌ها اسلام است، با اسلام بدند و دشمنى مى‌كنند با اسلام. اينكه ديگر جاى ترديد نيست. اين دشمنى در شكل‌هاى استكبارى صهيونيستى، خشن، خونين، بى‌رحمانه و سبعانه هم هست. خوب آيا جا ندارد مسلمان‌ها نسبت به اين رفتار، موضع خودشان را ابراز كنند؟ ما كه نمى‌خواهيم از مكه لشكر راه بيندازيم برويم به سمت كشورى، آنجا بجنگيم؛ مى‌خواهيم اعلام موضع كنيم. مسلمان‌ها بگويند كه موضعشان در مقابل اين غرور استكبارى و صهيونيستى چيست. جايش كجاست؟ اگر بخواهند اعلام موضع كنند، غير از مكه، غير از اين مجامع عظيم و ميقات عظيم امت اسلام؟! جايش همان جاست... همه ملت‌ها و همه رؤساى كشورها، اگر به اين حقيقت توجه كنند و وجدان بيدارى وجود داشته باشد (بايد آن را انجام دهند). ما كار خودمان را تعطيل نمى‌كنيم به‌خاطر اينكه ديگران به اين وظيفه عمل نمى‌كنند. اين بسيار مهم است. فقط هم اعلام موضع است. بيان موضع يك كشور است؛ آن‌هم با استدلال و منطق سعى شود اين حقيقت به ملت‌هاى مسلمان تفهيم شود. در اين ارتباطاتى كه وجود دارد اين معنا روشن بشود كه ما هدفمان از اين اعلام برائت چيست و معناى اين اعلام برائت چيست؟ اينها تدوين بشود، نوشته بشود، با لغت متناسب و قابل فهم بيان بشود و در اختيار حجاج كشورهاى اسلامى گذاشته شود[۲]
- آشنايى و معرفى اجمالى مذاهب با تأكيد بر مشتركات: شايسته است حجاج ايرانى كه بسيارى از آن‌ها در كنار اهل سنت زندگى نمى‌كنند و از حساسيت‌هاى ويژه آنان مطلع نيستند، كاملا توجيه شوند و با معرفى كوتاه مذاهب و آگاهى از حساسيت‌هاى آنان، از هرگونه تنش‌زايى كه خواست استكبار جهانى است، پيشگيرى شود. در اين راستا نيز بعثه مقام معظم رهبرى با تهيه كتاب‌ها، بروشورها و آموزش‌هاى حضورى، رسالت خود رابه انجام رسانده است[۳]
- مديريت معنوى و مذهبى: در اين جهت نيز سال به سال شاهد شكوفايى و نوآورى‌هاى قابل توجهى بوده‌ايم. انتخاب روحانیون فاضل، افزودن يك معين به روحانیون كاروان براى پاسخگويى بيشتر به زائران و در سال‌هاى اخير هم در نظر گرفتن معينه براى كاروان‌ها براى ايجاد ارتباط و تعامل جدى‌تر با بانوان زائر، از اقدامات بسيار ارزشمند بعثه مقام معظم رهبرى بوده است. افزون بر در نظر گرفتن اين عوامل، آموزش‌هاى ويژه روحانیون معين و معينه، در دستور كار قرار گرفته و به‌صورت مستمر و با آموزش‌هاى كلاسيك و حتى غير حضورى تلاش شده است تا تجهيز كامل علمى - مذهبى انجام شود؛ به‌نحوى كه امروزه سطح آگاهى و دانش علمى - مذهبى، سياسى و انقلابى مديران معنوى و آموزشى كاروان‌ها، به‌هيچ‌وجه با سال‌هاى قبل قابل برابرى نيست و انتظار مى‌رود روزبه‌روز و سال‌به‌سال، بر کیفیت كار هم افزوده شود. شايد بتوان گفت اينك در پرتو اين آموزش‌ها، حجاج در ارتباط با انجام مناسك حج، با كمترين مشكل مواجه‌اند. افزون بر اينكه با تعدد متوليان مذهبىِ كاروان‌ها ارتباط نزديك‌تر و صميمانه‌ترى بين كاروانيان و مديران معنوى برقرار شده است[۴]
- گزارش نماينده ولى فقيه در حج، در راستاى تحقق منويات رهبرى و عملياتى كردن رهنمودهاى ايشان در تقويت نيروهاى انسانى، آموزشى و پژوهشى، شنيدنى و قابل تأمل است: در سال‌هاى اخير، بسيارى از مديران حج كه از ميان افراد باتجربه، فرهنگى و استادان برگزيده شده‌اند، در آموزش زائران و گزينش روحانیان كاروان‌ها، تحولات جدى پديد آورده‌اند..[۵]
- در راستاى لزوم شناسايى آسيب‌ها و آفت‌هايى كه موجب ايجاد اخلال در بهره‌گيرى از معنويت سفر الهى مى‌شود، رهبر معظم انقلاب فرمود: يكى از اين آفت‌ها، سرگرمى زائران به زرق و برق‌هاى مادى و منحرف شدن از جاذبه عظيم معنوى خانه خدا و اماكن شريف و متبرک مكه و مدينه است كه دست‌اندركاران حج بايد براى علاج اين آفت و حفظ سادگى سفر حج، برنامه‌ريزى بلندمدت و تلاش جدى انجام دهند[۶]
وضعيت كتاب
براى كتاب حاضر، فهرست تفصيلى مطالب در آغاز آن و فهرست منابع در پايان آن تنظيم شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى آماده نشده است.
كتاب حاضر، مستند است و نویسنده ارجاعات و توضيحاتش را به‌صورت پاورقى آورده است.
نویسنده براى توليد اثر حاضر از منابع معتبر و متعددى استفاده كرده، ولى در فهرست منابع فقط از 4 منبع نام برده[۷] و از برخى ديگر كه در پاورقى‌ها به آن استناد كرده، نام نبرده است[۸]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.