نزهة الأمم في العجائب و الحكم
نزهة الأمم في العجائب و الحكم، كتابى است به زبان عربى، درباره مصر، از ابتداى پيدايش تا قرن دهم هجرى، نوشته أبو البركات، محمد بن أحمد بن إياس الحنفى، مؤرخ مصرى(852 - 908ق).
| نزهة الأمم في العجائب و الحکم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محمد عزب، محمد زینهم (محقق) ابن ایاس، محمد بن احمد (نویسنده) |
| ناشر | مکتبة مدبولي |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1995 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | مصر - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DT 83 /الف2ن4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، دكتر محمد زينهم محمد عزب؛ مقدمه مؤلف و مطالب متنوع ديگر مى‌باشد. كتاب، فاقد باب‌بندى و فصل‌بندى است و مطالب آن، در قالب عناوين مختلف ذكر شده است.
گزارش محتوا
مؤلف، در اين كتاب، به معرفى مصر از نقطه نظر تاريخى و جغرافيايى و غيره مى‌پردازد. پاره‌اى از مباحث مطرح شده در كتاب، به شرح زير است:
معرفى حدود سرزمين مصر، معرفى درياى قلزم و عجايب آن، معرفى درياى روم كه رود نيل در آن مى‌ريزد، وجه تسميه مصر بدين نام؛ در اين باره، مؤلف، مى‌نويسد: گفته شده نام اين سرزمين قبل از طوفان نوح(ع)، «جزله» بوده و سپس به «مصر» تغيير نام يافته است. سپس درباره وجه تسميه مصر بدين نام، اقوالى را نقل مى‌كند.
مؤلف، در ادامه، با اشاره به اينكه نام مصر بيش از بيست بار در قرآن كريم به اشاره يا به تصريح آمده، به برخى از فضايل اين سرزمين اشاره مى‌كند. معرفى ويژگى‌هاى اخلاقى ساكنان مصر و نيز طبايع و أمزجه ايشان، بحث ديگرى از كتاب حاضر است.
در مبحثى ديگر، مؤلف، درباره برخى عجايب سرزمين مصر، نظير طلسم‌ها و... سخن مى‌گويد. وى، در اين باره، كلامى نزديك به اين مضمون دارد: «قضاعى، گويد جاحظ، گفته است عجايب دنيا، سى‌تاست كه بيست‌تاى آن در مصر وجود دارد، از جمله آنها، دو هرم بزرگ، برباسمنود، حائط العجوز، ورزشگاهى در اسكندريه و... است.
فضايل رود نيل، مبحث ديگرى از كتاب حاضر است. معرفى استان‌هاى مصر، يادكرد مقدار خراج مصر، معرفى ديوان و نيز ديوان خراج و اموال مصر، يادكرد خراج مصر در دوره اسلامى، شگفتى‌هاى اهرام سه‌گانه مصر، گزيده‌اى از شعر شاعران درباره اهرام ثلاثه، معرفى كوه‌هاى مصر و نيز شهرهاى آن، معرفى شهر اسكندريه و يادكرد فتح آن به دست مسلمانان، معرفى خليج‌هاى مصر(نظير خليج سخا، خليج سردوس، خليج اسكندريه، خليج قاهره و...)، معرفى برخى از شهرهاى مصر(نظير تنيس، دورا، قيس، بلبيس، صالحيه و...)، عناوين مباحث ديگر اين كتاب هستند.
وضعيت كتاب
كتاب، مشتمل بر پاورقى‌هاى محقق و نيز فهرست‌هاى ذيل مى‌باشد:
- فهرست عمومى تاريخ اسلام؛
- منابع و مآخذ پژوهش؛
- فهرست مطالب كتاب.
منابع مقاله
- مقدمه محقق؛
- متن كتاب.