مناقب الصوفية
مناقب الصوفیة عنوان اثری است یک جلدی به زبان فارسی از قطب الدين ابو المظفر منصور بن اردشير عبادي مرزوي (491-547ق) با عنوان عرفان و تصوف.
| مناقب الصوفية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبادی، مظفر بن اردشیر (نویسنده) مایل هروی، نجیب (محقق) |
| ناشر | مولي |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1403م. = 1362ش. |
| چاپ | چاپ يکم |
| موضوع | آداب طريقت - متون قدیمی تا قرن 14
تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 نثر فارسی - قرن 6ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع2م8 / 289/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
قطب‌الدین ابومظفر منصور عبادی، از صوفیانی است که در روزگار خود به شهرت فراوان رسیده است. معروفیت او بیشتر در وعظ و سخنرانی بوده».[۱] عبادی در مناقب الصوفیه از مقامات و احوال و آداب عرفانی و سرانجام از سماع یاد می‌کند. از این رساله شیرین و خواندنی دو طبع انجام گرفته است: یکی به کوشش «محمدتقی دانش‌پژوه» و «ایرج افشار» و دیگری(نسخه حاضر) به وسیله «نجیب مایل هروی».[۲]
عبّادى مناقب الصوفية و التصفية فى احوال المتصوفة را بدان‌جهت ساخته و پرداخته است كه از يكسو احوال و اقوال صوفيه را مستند به سنّت نبوى و مستخرج از نصّ كتاب الهى بنمايد، و از ديگر سو ناسره‌ها و طفيلي‌هاى طريقت را از سره‌ها و اصلي‌هاى آن ممتاز كند.[۳]
مقدمه مؤلف در دو باب تنظیم شده است: باب اول در تصوف و صوفی و باب دوم در فضل صوفی (از دیدگاه کتاب، سنت و عقل) و مطالب کتاب شامل دو رکن است: رکن اول در احوال و اعمال و رکن دوم در مناقب متصوفه و هر رکن دارای دو اصل و هر اصل دارای فصولی می‌باشد.[۴] در بخشی از کتاب می‌خوانیم: سمنون رحمة‌الله علیه گفت: تصوف آن است که هیچ چیز را ملک خود نکنی و خود ملک هیچ کس نشوی، از آنکه اگر چیزی ملک کنی تصرف کرده باشی و اگر ملک کسی شوی تکلف، و تکلف و تصرف، در تصوف محال است. کاری است ازلی تا به که دهند، جامه‌ای است بدین حدود تا در که پوشانند؟[۵]
عبادی در «صوفی‌نامه» و این دفتر از مقامات و احوال و آداب صوفیانه سخن داشته و خواسته است که آنها را از روی قواعد روان‌شناسی عقلی و اخلاق و منطق دره‌بندی کند و پیوند آنها را با یکدیگر نشان دهد و از این راه به عرفان و تصوف که راهی سراسر ذوقی است نظمی فلسفی بدهد تا به کنه آن با قواعد منطقی تقسیم و تعریف و تحدید و ترکیب و تحلیل و استدلال بهتر بتوان پی برد.
گویا،ابن سینا (273-428ق) نخستین کسی است که در ایران به چنین کار عملی دست یازید و دو روش منطقی و فلسفی را در شناخت عرفان به کار برده است.
ابن سینا در مقامات العارفین (نمط نهم الاشارات و التنبیهات) گفته است که عارفان را مقامات و درجاتی است که نخستین آنها ارادت است و ریاضت، تا سرانجام به معارفت برسد. رهروان در این جا احوالی را می گذرانند و همتها و خاطره ها دارند و دل آنان سرانجام آینه‌ای می‌شود در برابر حق و به برترین خوشیها و شادیها دست می یابند. به گفته او، در این راهسپری است که سخن شیوا و آوای خوش و عشق پارسایانه اثری به سزا دارد.
عبادی در مقامات الصوفیه از مقامات و احوال و آداب عرفانی و سرانجام از سماع یاد می کند[۶]
پانویس
منابع مقاله
#مقدمه و متن کتاب
#عابدی، کامیار، مناقب الصوفیه (آشنایی با متون کهن) (از میراث پیشینیان)، ادبستان فرهنگ و هنر» بهمن 1371 - شماره 38 (3 صفحه - از 24 تا 26).
#دانش‌پژوه، محمدتقی، مقدمه مناقب الصوفیه، تهران، کتابفروشی منوچهری، چاپ اول، 1362ش.