مطلوب، احمد
احمد مطلوب (1355-1439ق)، که نام کاملش احمد ناصرى صیادى رفاعى، استاد بلاغت و نقد، رئیس مجمع علمی عراق، وزیر فرهنگ و ارشاد عراق
| نام | مطلوب، احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 10 شعبان سال 1355ق برابر با 25 اکتبر 1936م |
| محل تولد | روستای عوجا در جنوب تکریت |
| رحلت | شنبه 8 ذو القعدة 1439ق برابر با 21 ژانویه 2018م |
| اساتید | |
| برخی آثار | الجمان فی تشبیهات القرآن |
| کد مؤلف | AUTHORCODE07879AUTHORCODE |
ولادت
در روز یک‌شنبه 10 شعبان سال 1355ق برابر با 25 اکتبر 1936م، در روستای عوجه در جنوب تکریت به دنیا آمد.
تحصیلات
او دروس ابتدایى و متوسطه را از 1941 تا 1950م، در تکریت آموخت و دروس دبیرستان را در کربلا آغاز کرد و در کرخ بغداد به پایان برد و مدرک لیسانس را در رشته زبان عربى از دانشکده ادبیات و علوم انسانى بغداد با درجه ممتاز در سال 1956م، به دست آورد و در بین همه دانشجویان دانشکده نفر اول شد، سپس مدرک کارشناسى ارشد خودش را در رشته علم بلاغت و نقد ادبى با درجه بسیار خوب از دانشگاه قاهره در سال 1961م و آنگاه مدرک دکتراى خودش را در رشته بلاغت و نقد ادبى با درجه عالى از دانشگاه قاهره در سال 1963م، تحصیل کرد.
او در سال 1957م، در دبیرستانى در کرکوک به تدریس پرداخت و در همان سال به‌عنوان مدرس به بغداد منتقل شد و از سال 1958م، در دانشکده ادبیات دانشگاه بغداد به‌صورت مربى، سپس استادیار، سپس دانشیار و بعد استاد به فعالیت پرداخت. او در سال 1964م، به‌عنوان مدیر کل مطبوعات و ارشاد در وزارت فرهنگ و ارشاد انتخاب شد.
وى همچنین به‌عنوان مدیر کل فرهنگ در وزارتخانه مذکور در سال 1964م، به فعالیت پرداخت و نیز به‌عنوان ریاست بخش اطلاع‌رسانى دانشگاه بغداد از سال 1966 تا سال 1969م، مشغول بود و در سال 1967م، به مقام وزارت فرهنگ و ارشاد جمهورى عراق رسید. او سپس در سال‌هاى 1971 - 1978م، به‌صورت استاد و مدیر به دانشگاه کویت پیوست و به‌صورت استاد مهمان، در «معهد البحوث و الدراسات العربیة» در قاهره و نیز دانشگاه مارتین لوتر در جمهورى آلمان و همچنین دانشگاه وهران در الجزائر فعالیت کرد.
او همچنین از سال 1984 تا سال 1986م، به ریاست دانشکده ادبیات دانشگاه بغداد انتخاب شد. او همچنین از سال 1986 تا سال 2003م، مدیر کل هیئت عالى توجه به زبان عربى در عراق شد. او از سال 2007م، ریاست «المجمع العلمی العراقی» را که عالى‌ترین هیئت علمى در عراق شمرده مى‌شود، بر عهده گرفت. او همچنین عضویت در «مجمع اللغة العربیة الأردنی» و نیز در «المجمع العلمی الأردنی» را پذیرا شد.
وى، در سال 1428ق، جایزه جهانى «ملک فیصل» در رشته زبان و ادبیات عربى را در مراسم جشنى که در «ریاض» برگزار شد، دریافت کرد.
وفات
او در روز عصر شنبه 8 ذو القعدة 1439ق برابر با 21 ژانویه 2018م در بغداد درگذشت.
آثار
کتاب‌ها
از ایشان تاکنون کتاب‌هاى متعددى در زمینه بلاغت و نقد ادبى و فرهنگ‌نویسى منتشر شده است. او 37 کتاب نوشته و 15 کتاب را از میراث ادبى، تحقیق و تصحیح کرده است. برخى از کتاب‌هاى ایشان عبارت است از:
- أسالیب بلاغیة: الفصاحة، البلاغة، المعانی؛
- النحت فی اللغة العربیة: دراسة و معجم؛
- الأرقام العربیة؛
- معجم مصطلحات النقد العربی؛
- معجم الملابس فی لسان العرب؛
- معجم المصطلحات البلاغیة و تطورها؛
- دیوان دیک الجن الحمصی (با همکارى عبدالله الجیوری)؛
- دور الأدب في معركة التحرر والبناء (جزءان)
- تحفة الأریب بما فی القرآن من الغریب؛
- معجم النسبة بالألف و النون؛
- الرصافي
- مناهج بلاغية
- فنون بلاغية
- دعوة إلى تعريب العلوم في الجامعات
- مصطلحات بلاغية
- اتجاهات النقد الأدبي في القرن الرابع للهجرة
- النقد الأدبي الحديث في العراق
- عبدالقاهر الجرجانی؛
- القزويني وشروح التلخيص
- البحث البلاغی عند العرب؛
- البلاغة العربیة: المعانی و البیان و البدیع؛
- البلاغة عند الجاحظ؛
- البلاغة عند السكاكي
- البلاغة و التطبیق؛
- القزوینی و شروح التلخیص؛
- العارف عبدالغنی النابلسی حیاته و شعره.
مقالات
- نحو مصطلحات عربیة؛
- الآمدی فی ضوء موازنته؛
- البصرة فی تراث الجاحظ؛
- الجرجانی فی ضوء وساطته؛
- الخطیب القزوینی: جهوده و أثره فی البلاغة العربیة؛
- اللغة العربیة و الحضارة؛
- البحوث: الوجوه و النظائر و ترجمة معانی القرآن؛
- منهج السکاکی فی البلاغة؛
- جهود المجمع العلمی العراقی فی وضع المصطلحات؛
- الحقیقة الشرعیة و تنمیة اللغة العربیة؛
- فوح الشذا بمسئلة کذا لابن هشام الأنصاری؛
- النقد الأدبی فی المراسلات (بین نازک الملائکة و إبراهیم العریض)؛
- شرح الکافیة البدیعیة لصفی‌الدین الحلی؛
- الأسلوبیة إلى أین؟؛
- و...
منابع مقاله
- أسالیب بلاغیة: (الفصاحة، البلاغة، المعانی)، الدکتور أحمد مطلوب، وکالة المطبوعات الکویت، الطبعة الأولى، 1980م.
- معجم المصطلحات البلاغیة و تطورها الدکتور أحمد مطلوب، مکتبة لبنان ناشرون، الطبعة الثانیة، بیروت، 1414ق.
- العارف عبدالغنی النابلسی حیاته و شعره، الدکتور أحمد مطلوب، دارالغرب الإسلامی، الطبعة الأولى، 2004م.
- معجم الملابس فی لسان العرب، الدکتور أحمد مطلوب، مکتبة لبنان ناشرون، الطبعة الأولى، بیروت، 1995م.
- مجموعه مقالات دکتر احمد مطلوب، در پایگاه مجلات تخصصى نور