محاضرات في فقه الإمامية: كتاب الخمس
محاضرات في فقه الإمامية: كتاب الخمس، مباحث درس خارج فقه آیت‌الله سید محمدهادی میلانی (1313-1395ق)، پیرامون مسئله خمس با محوریت کتاب خمس «شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام» اثر محقق حلى (متوفای 676ق) است که با تعلیقات فاضل حسینى میلانى، منتشر شده است.
| محاضرات في فقه الإمامیة (الخمس) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میلانی، محمدهادی (نويسنده)
حسینی میلانی، فاضل (محقق) محقق حلی، جعفر بن حسن ( نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب الخمس |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | محقق حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام - نقد و تفسیر - فقه جعفری - قرن 7ق. - خمس |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 13 /4028ش 3م 182 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اثر حاضر، در واقع جزء چهارم از مجموعه «محاضرات في فقه الإمامية» است که توسط آیت‌الله سید هادی میلانی ارائه گردیده است. جزء اول و دوم این مجموعه، به «كتاب الزكاة» اختصاص یافته و جزء سوم، به «صلاة المسافر» و این جزء، به مبحث «كتاب الخمس» اختصاص داده شده است. در جزء پنجم و ششم نیز به مبحث «كتاب البيع» پرداخته شده است. این مجموعه، احتمالا ده جزء خواهد داشت که به‌ترتیب، در اختیار خوانندگان قرار خواهد گرفت[۱].
آیت‌الله میلانى، مطالب مطرح‌شده در کتاب «شرایع» پیرامون خمس را شرح و بسط داده و به کمک آیات و روایات و اقوال فقها آنها را مستدل نموده و در پاره‌اى موارد نقد کرده است. شیوه کار، بدین صورت است که ابتدا، بخشی از کتاب «شرائع»، با عبارت «قال المحقق...» انتخاب و در ادامه، توضیحات آیت‌الله میلانی پیرامون آن، ذکر گردیده است.
کتاب با مقدمه کوتاهی از محقق در اشاره به موضوع آن آغاز و مطالب در پنج مبحث، ارائه شده است. پیش از شروع در مباحث اصلی، به تعریف خمس، پرداخته شده و خمس، «حق مالي يناله بنوهاشم بالأصالة عوض الزكاة» دانسته شده است. در این تعریف، واژه «حق» جنس بوده و با قید «المالية»، حقوق غیر مالی (مانند حق ولایت و مانند آن) و به‌واسطه قید «ثبوت برای بنی‌هاشم»، زکات و با قید «الأصالة» نذر و مانند آن و با قید «عوضیت»، زکاتی که از طرف خود بنی‌هاشم به ایشان می‌رسد، از تعریف خارج شده است[۲].
در مبحث نخست، به بررسی آیات و روایات دال بر وجوب خمس پرداخته شده[۳] و در مبحث دوم، اموری که خمس در آنها واجب است، معرفی شده است[۴]. در مبحث سوم، چگونگی قسمت خمس و مصارف آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است[۵] و در مبحث چهارم، از انفال سخن به میان آمده است[۶]. در آخرین مبحث نیز کیفیت تصرف در مستحق خمس، بیان شده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.