محاسبة النفس
محاسبة النفس، اثرى است به زبان عربى، در عرفان عملى و اخلاق، از سيد على بن طاووس حسينى که به همراه «كشف الريبة» شهيد ثانى و «محاسبة النفس» ابراهيم بن على كفعمى در يك مجلد منتشر شده و علامه طباطبايى نيز، مقدمه‌اى بر آن نگاشته است. با توجه به این که درباره كشف الريبة شهيد ثانى و محاسبة النفس ابراهيم بن على كفعمى در مقاله‌هایی جداگانه پرداخته شده است، در اینجا فقط به محاسبة النفس اثر سيد على بن طاووس حسينى پرداخته می‌شود.
| محاسبة النفس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن طاووس، علی بن موسی (نویسنده)
کفعمی، ابراهیم بن علی (نویسنده) شهید ثانی، زینالدین بن علی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | محاسبة النفس و ویلیه کشف الریبة عن أحکام الغیبة |
| ناشر | مرتضوی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| چاپ | 3 |
| موضوع | اخلاق اسلامی
خود سازی (اسلام) دعاها غیبت (اخلاق اسلامی) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 247/45 /الف2م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب، داراى يك مقدمه و 5 باب است و برخى از ابواب آن مشتمل بر چند فصل است.
گزارش محتوا
باب اول، مشتمل بر آياتى از قرآن كريم است كه مقتضى لزوم همت نهادن به خودنگه‌دارى از گناهان و تطهير نامه عمل مى‌باشد.
باب دوم، شامل رواياتى است كه ارزش محاسبه نفس در شب و روز را براى محفوظ ماندن از خطرها بيان مى‌كند.
باب سوم، در بيان روزهاى معينى است كه يادآورى آنها و احتياط در امر محاسبه و مراقبه در آنها لازم است.
باب چهارم، درباره اوقات و مكان‌هاى قابل تعظيم و احترامى است كه در آنها بايد دقت بيشترى در حفظ نفس از بدى‌ها نمود.
باب پنجم، در بيان امورى است كه مكلف براى احتياط و يادآورى ارزش محاسبه به آنها احتياج دارد.
مرحوم سيد بن طاووس، مطالب كتاب خود را با آيه شريفه«و ان عليكم لحافظين كراما كاتبين يعلمون ما تفعلون» آغاز مى‌كند و با آيه كريمه«فبشّر عبادِ الذين يستمعون القول فيتبعون أحسنه أولئك الذين هديهم الله و أولئك هم أولوا الألباب» به پايان مى‌آورد.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در آخر كتاب ذكر شده است.
اين كتاب، بارها مورد تجديد چاپ قرار گرفته و به جهت موجز و مفيد بودن، بسيار مورد استقبال اهل معرفت واقع شده است.
نسخه استفاده شده در اين برنامه، از انتشارات مرتضوى است كه همراه با «كشف الريبة» شهيد ثانى و «محاسبة النفس» ابراهيم بن على كفعمى در يك مجلد منتشر شده و علامه طباطبايى نيز، مقدمه‌اى بر آن نگاشته است.