مجالس عارفان

مجالس عارفان، مجموعه‌ای از مطالب 22 مجلس موعظه و یادآوری است که صوفی مشهور، ابوسعید ابوالخیر (357-440ق)، عارف و بنیان‌گذار طریقت نقشبندى، یوسف بن ایوب همدانی (متوفای 535ق) و شخصی ناشناس، بیان کرده‌اند. پژوهشگر معاصر، اکبر راشدی‌نیا (متولد 1356ش)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای سودمند نوشته و عارفان مذکور را بااختصار شناسانده و درباره مجالس مذکور و ویژگی‌های نسخه خطی توضیحاتی ارائه کرده است.

مجالس عارفان
پدیدآوران	راشدی‌نیا، اکبر (محقق و مصحح) ابوسعید ابوالخیر (نويسنده) همدانی، یوسف بن ایوب (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	بیست و دو مجلس نو یافته از ابو سعید ابو الخیر، خواجه یوسف همدانی و عارفی ناشناخته
ناشر	فرهنگ معاصر
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1394ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-105-095-4
موضوع	نثر فارسی - مجموعه‎ها - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق عرفانی - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	3م4ر 285 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• اکبر راشدی‌نیا، با تأکید بر اینکه:

گر عشق نبودى و غم عشق نبودى

چندین سخن نغز که گفتى که شنودى‌؟

افزوده است:

• مجالس عارفان، یکى از کهن‌ترین و لطیف‌ترین متون ادبیات پارسى است که از یک‌سو ما را در شناخت بهتر ادبیات و فرهنگ ایران اسلامى یارى مى‌رساند و از سوى دیگر با دغدغه‌ها و آموزه‌هاى معرفتى و طریقتى بزرگانى همچون ابوسعید ابوالخیر و خواجه یوسف همدانى آشنا مى‌سازد که پیش از این ما آن‌ها را بیشتر از زبان دیگران شناخته بودیم.
• در کلمات ابوسعید عبارات زیادى هست که در آن‌ها تصوّف رسمى مورد انتقاد قرار گرفته است و احتمالاً همین مسئله باعث شده بود که بزرگان تصوّف، همچون ابوالقاسم قشیری و خواجه عبدالله انصارى میانه خوبى با او نداشته باشند. وى از تصوّف گاه به حیله‌گرى و شیادى تعبیر کرده و سخن محمّد بن على قصاب را تکرار مى‌کرد که گفته بود: «تصوّف اولش «حال» بود، بعد به «قال و قیل» تبدیل شد و امروزه هم «حال» از میان رفته و هم «قال» و جز «شیادى» چیزى برجاى نمانده است».

ساختار و محتوا

• این اثر، از مجالسی به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:

1. مجالس ابوسعید ابوالخیر (8 مجلس).
2. مجالس یوسف بن ایوب همدانی (8 مجلس).
3. مجالس عارفی ناشناخته (6 مجلس).

نمونه مباحث

• شیخ گفت - قدّس‌الله‌روحه -: رزقِ خداوند بهتر وَ رِزْقُ رَبِّك خَيرٌ وَ أَبْقىٰ (طه: 131) و رزق خداوند دیدار اوست دوستان او را اینجا و آنجا... .
• «نیت»، عماد عبودیت است و مُعظَمِ خلق، إلّا ما شاء الله، آنند که از نیت جز نام ندانند. نیت سپاه‌سالار عالَم اخلاص است و عالم اخلاص عرش دین است. بارخداى به نعتِ سلطنت بر عرشِ اخلاص فروآمد، سپاه‌سالار نیت را به خلق فرستاد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.