قضا و قدر (ابهام‌زدایی)

قضا و قدر عنوانی برای هر یک از کتابهای ذیل است:

• القضاء و القدر توسط ابى‌بكر احمد بن حسین بن على بن موسى البيهقى به زبان عربى در قرن پنجم هجرى تأليف شده است.انگيزۀ بيهقى از تأليف اين كتاب كه شخصى اشعرى بوده اثبات جبر و قدر مى‌باشد.

• قضا و قدر اثری از محمد دهدار(قرن 10 ق) از دانشمندان بزرگ عالم اسلام و از مفاخر امامیه است. این اثر در موضوع عرفان و حکمت به نگارش درآمده و توسط آیت‌الله حسن‌زاده آملی تصحیح شده و بر آن تعلیقاتی زده شده است.

• القضاء و القدر (فخر رازی) تألیف فخر رازى و تحقیق محمد معتصم‌بالله بغدادی در مسئلۀ جبر و قدر مى‌باشد كه به زبان عربى در قرن ششم هجرى نوشته شده است.

• قضاء و قدر و شبهات اختیار اثر محمدهادی رحمانی درباره دو مبحث کلامی قضا و قدر، و جبر و اختیار است.

• قضاء و قدر و جبر و اختیار اثر محمدمهدی گرجیان، کتابی است که نویسنده در آن، با بیانى روان، به بحث پیرامون قضاء و قدر و جبر و اختیار پرداخته و با بهره گرفتن از آیات و روایات و نظرات اندیشمندان اسلامى سلف و عصر حاضر، تلاش کرده است تا با تصویرى روشن‎تر، مسئله قضاء و قدر را تبیین و بررسى نماید.

• القضاء و القدر(مناظرة الشيخ مع قدري) از بوعلى سینا و به زبان عربى است و زمان تأليف آن را سال چهار صد و چهارده تخمين زده‌اند. اين رساله، حاصل مناظره‌اى با يكى از اهل قدر كه منكر قدر مى‌باشد، است.

• رساله علامه بزرگوار محمد دهدار در قضا و قدر به زبان فارسى و در پاسخ به سؤال برخى از برادران دينى درباره مسئله اختيار و جبر و قدر، توسط محمد دهدار، نوشته شده است.

• القضاء و القدر و إشکالية تعطيل الفعل الإنساني اثر سید کمال حیدری، رساله‌ای است مختصر پیرامون مسئله قضا و قدر و شبهات مطرح‌شده پیرامون آن.

• دراسة حول الجبر و التفويض و القضاء و القدر اثر علامه سيد مرتضی عسكری، از جنجالی‌ترين موضوعات دينی است كه از دير زمان تا كنون مورد گفتگوی دانشمندان می‌باشد.

• خیر الأثر در رد جبر و قدر تألیف حسن حسن‌زاده آملى، در مسالۀ جبر و اختيار است. اين مسأله از مسائل مهم كلامى است كه متكلمين و حكماء كتاب‌هاى زيادى در پيرامون آن به رشتۀ تحرير درآورده‌اند.

• مختصر البصائر: شامل احاديث عالم رجعت، عالم ذر، قضا و قدر، فضائل و مناقب اهل‌بيت(ع) اثر عزالدین حسن بن سلیمان حلی (متوفای قرن هشتم هجری)، کتابی است شامل احادیث مربوط به عالم رجعت، عالم ذر، قضا و قدر، فضائل و مناقب اهل‌بیت(ع) که با ترجمه علیرضا زکی‌زاده رنانی، منتشر شده است.

• شفاء العليل في مسائل القضاء و القدر و الحكمة و التعليل اثر ابن قیم جوزیه، تحقیق محمد ابراهیم زغلی و تصحیح عصام فارس حرستانی، کتابی است در موضوع جبر و قدر به زبان عربى براى اثبات اعتقاد اهل حديث در موضوع جبر و تفويض در قرن هفتم هجرى نوشته شده است.

• استقصاء النظر في القضاء و القدر رساله‌اى است كوتاه از علامه حلّى؛ جمال‌الدين ابى منصور الحسن بن يوسف ابن على بن المطهر متوفاى 726ق، در موضوع قضا و قدر از مسائل بسيار مهم كلامى است.

• اللمعة في تحقيق مباحث الوجود و الحدوث و القدر و أفعال العباد تألیف ابراهیم بن مصطفی حلبی مذاری، کتابی است فلسفی - کلامی که به درخواست محمد راغب پاشا وزیر عثمانی نوشته شده است.