قرآن کریم (ترجمه شیخ الهند)

قرآن کریم (ترجمه شیخ الهند)، ترجمه‌ فارسی تحت‌اللفظی از قرآن کریم است از محمود حسن (شیخ الهند) با تصحیح، بازترجمان و ویرایش محمدعلی کوشا.

قرآن کریم(ترجمه شیخ الهند)
قرآن کریم (ترجمه شیخ الهند)
پدیدآورانشیخ‌الهند، محمودحسن (مترجم)

کوشا، محمدعلی (مصحح)

طه، عثمان (خطاط)
عنوان‌های دیگرقرآن. فارسی - عربی
ناشراحسان
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1393ش.
چاپچاپ یکم
شابک978-964-356-985-3
زبانعربی - فارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏/ش9 / 59/66 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

اصل این ترجمه به زبان اردو از مولانا محمود حسن ملقب به شیخ الهند بوده است.[۱]

محمود حسن در 1335 در جزیره مالت به اتهام شورش علیه حکومت وقت محاکمه شده و در همان جزیره به زندان رفت. در دوران زندان از اول شوال 1335 ترجمه قرآن را به زبان اردو آغاز کرد و در دوم شوال 1336 آن را به پایان رساند و تصمیم داشت برای آن پانوشت‌هایی اضافه کند. برای پانوشت‌ها، اقدام به بازبینی آن نمود و تا پایان سوره مائده را به سرانجام رساند، اما به دلیل بیماری حاصل از زندان از ادامه پانوشت‌ها بازماند. بقیه پانوشت‌های آن را «علامه شبیر احمد عثمانی» به انجام رسانیده است.[۲]

این اثر اردوزبان بنا به تصریح مترجم آن بر اساس ترجمه «موضح الفرقان» شاه عبدالقادر به درخواست عده‌ای از دوستانش به نگارش درآمده است و به سه ترجمه پیش از خود، یعنی ترجمه شاه ولی‌الله دهلوی، شاه رفیع‌الدین و شاه عبدالقادر اشاره می‌کند که با استفاده از آنها این ترجمه را سامان بخشیده است.[۳]

ترجمه و تفسیر «موضح الفرقان محمود حسن به زبان اردو، توسط شاگردش مولانا شبیر احمد عثمانی به افغانستان منتقل می‌شود و در آنجا لجنه‌ای از علمای کابل به ترجمه فارسی آن می‌پردازند و عنوان «تفسیر کابلی» را پیدا می‌کند که بارها در پاکستان و افغانستان و ایران تجدید چاپ شده است. پس از آخرین چاپ جدید آن توسط نشر احسان در تهران، ناشر، پیشنهاد تصحیح، بازترجمان و ویرایش کامل آن را به همان سبک ترجمه تحت‌اللفظی به محمدعلی کوشا می‌دهد. ترجمه کابلی در واقع ترجمه‌ای مضمونی و به تعبیر دیگر ترجمه‌ای آزاد از ترجمه شیخ الهند به سبک مترجمان حنفی خراسان و شبه قاره هند، رویکرد خاص خود را دارد و می‌توان گفت از ادبیات فارسی قرن 5 و 6 و 7 کم‌وبیش تأثیر پذیرفته است.[۴]

پانویس

  1. ر.ک: سخن ویراستار کتاب، ص608
  2. ر.ک: همان، ص609
  3. ر.ک: همان
  4. ر.ک: همان، ص610-611

منابع مقاله

سخن ویراستار کتاب.

وابسته‌ها