فلاس، عمرو بن علی
عمرو بن علی (160-249ق)، مشهور به فَلّاس (صرّاف)، از حافظان و راویان حدیث اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری است که حافظه‌ای قوی داشت و گزارشی روایی - رجالی از وقایع قرن اول و دوم هجری قمری ارائه کرد.
| فلاس، عمرو بن علی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابوحفص عمرو بن علی بن بحر بن کنیز صیرفی فلاس |
| نام پدر | علی |
| ولادت | حدود ۱۶۰ق |
| محل تولد | بصره |
| رحلت | ذوالقعده سال ۲۴۹ق |
| مدفن | سامرا یا عسکر |
| پیشه | از حافظان و راویان حدیث |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | |
| شاگردان | |
ولادت
- ابوحفص عمرو بن علی بن بحر بن کنیز صیرفی فلاس سقّای بصری، حدود ۱۶۰ق، به دنیا آمد.
منزلت روایی
- از افرادی چون سفیان بن عیینه، زیاد بن ربیع، یحیی بن سعید قطان و یزید بن زریع حدیث شنید و محدّثانی چون بخاری، عفان بن مسلم، ابوزرعه، ابوداود سجستانی و ابوعیسی ترمذی از وی روایت نقل کرده‌اند. او در بغداد و بصره شاگردان خود را آموزش می‌داد. ابوزرعه می‌گوید: در بصره باحافظه‌تر از علی مدینی، ابن شاذکونی و عمرو بن علی نیافتم. ابوحفص فلاس در سال‌های ۲۱۶، ۲۲۴ و ۲۳۶ق، به اصفهان مسافرت نمود و در آنجا نیز برای دانش‌پژوهان حدیث نقل کرد. نسایی او را حافظ ثقه و صاحب حدیث به حساب آورده است.
- به گفته زرکلی، در بین برخی از اصحاب حدیث، ابوحفص فلاس بر «ابن المدینی» ترجیح داده می‌شود[۱].
راوی مهدویت
- ابوحفص فلاس این حدیث را با چند واسطه از پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کند که: «لا تذهب الأيام و الليالي حتى يملك العرب رجل من أهل بيتي، يواطئ اسمه اسمي»[۲]؛ ترجمه: شب و روز به پایان نمی‌رسد تا فردی از اهل بیت من که نامش با من یکی است، بر ملت عرب حکم‌فرمایی کند.
وفات
- عمرو بن علی که در دهه نود زندگی‌اش بود و بارها وارد اصفهان شده و در آنجا به حدیث‌گویی پرداخته بود، آخر ذوالقعده سال ۲۴۹ق، در سامرا یا عسکر وفات کرد[۳].
آثار
- کتاب‌های ذیل از یادگارهای علمی فَلّاس است:
- المسند؛
- العلل؛
- كتاب التاريخ (در این کتاب دیدگاه «ابوحفص فلاس» درباره حوادث گوناگون تاریخ اسلام از آغاز تا حکومت مأمون عباسی با تأکید بر روش روایی و بیان اسامی راویان اخبار و موالید و وفیات بر اساس گزارش ابوعبدالله محمد بن عبدالسلام خشنی قرطبی بیان شده است)؛
- التفسير.
پانویس
منابع مقاله
- گروهی از پژوهشگران، «فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامى» (مقاله «عمرو صیرفی»)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389ش.
- الذهبي، شمس‌الدين محمد بن أحمد، «تذكرة الحفاظ»، وضع حواشيه الشيخ زكريا عميرات، دارالكتب العلمية، بیروت، 1428ق.
- الزركلي، خيرالدين، «الأعلام»، دارالعلم للملايين، 2002م.