فلاس، عمرو بن علی

عمرو بن علی (160-249ق)، مشهور به فَلّاس (صرّاف)، از حافظان و راویان حدیث اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری است که حافظه‌ای قوی داشت و گزارشی روایی - رجالی از وقایع قرن اول و دوم هجری قمری ارائه کرد.

فلاس، عمرو بن علی
NUR33750.jpg
نام کاملابوحفص عمرو بن علی بن بحر بن کنیز صیرفی فلاس
نام پدرعلی
ولادتحدود ۱۶۰ق
محل تولدبصره
رحلتذوالقعده سال ۲۴۹ق
مدفنسامرا یا عسکر
پیشهاز حافظان و راویان حدیث
اطلاعات علمی
اساتید
شاگردان

ولادت

  • ابوحفص عمرو بن علی بن بحر بن کنیز صیرفی فلاس سقّای بصری، حدود ۱۶۰ق، به دنیا آمد.

منزلت روایی

  • از افرادی چون سفیان بن عیینه، زیاد بن ربیع، یحیی بن سعید قطان و یزید بن زریع حدیث شنید و محدّثانی چون بخاری، عفان بن مسلم، ابوزرعه، ابوداود سجستانی و ابوعیسی ترمذی از وی روایت نقل کرده‌اند. او در بغداد و بصره شاگردان خود را آموزش می‌داد. ابوزرعه می‌گوید: در بصره باحافظه‌تر از علی مدینی، ابن شاذکونی و عمرو بن علی نیافتم. ابوحفص فلاس در سال‌های ۲۱۶، ۲۲۴ و ۲۳۶ق، به اصفهان مسافرت نمود و در آنجا نیز برای دانش‌پژوهان حدیث نقل کرد. نسایی او را حافظ ثقه و صاحب حدیث به حساب آورده است.
  • به ‌گفته زرکلی، در بین برخی از اصحاب حدیث، ابوحفص فلاس بر «ابن المدینی» ترجیح داده می‌شود[۱].

راوی مهدویت

  • ابوحفص فلاس این حدیث را با چند واسطه از پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کند که: «لا تذهب الأيام و الليالي حتى يملك العرب رجل من أهل بيتي، يواطئ اسمه اسمي»[۲]؛ ترجمه: شب و روز به پایان نمی‌رسد تا فردی از اهل ‌بیت من که نامش با من یکی است، بر ملت عرب حکم‌فرمایی کند.

وفات

  • عمرو بن علی که در دهه نود زندگی‌اش بود و بارها وارد اصفهان شده و در آنجا به حدیث‌گویی پرداخته بود، آخر ذوالقعده سال ۲۴۹ق، در سامرا یا عسکر وفات کرد[۳].

آثار

  • کتاب‌های ذیل از یادگارهای علمی فَلّاس است:
  1. المسند؛
  2. العلل؛
  3. كتاب التاريخ (در این کتاب دیدگاه «ابوحفص فلاس» درباره حوادث گوناگون تاریخ اسلام از آغاز تا حکومت مأمون عباسی با تأکید بر روش روایی و بیان اسامی راویان اخبار و موالید و وفیات بر اساس گزارش ابوعبدالله محمد بن عبدالسلام خشنی‌ قرطبی بیان شده است)؛
  4. التفسير.

پانویس

  1. ر.ک: الزركلي، ج۵، ص۸۲
  2. ر.ک: الذهبي، ج۲، ص۵۶
  3. ر.ک: گروهی از پژوهشگران، ج1، ص584

منابع مقاله

  • گروهی از پژوهشگران، «فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامى» (مقاله «عمرو صیرفی»)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389ش.
  • الذهبي، شمس‌الدين محمد بن أحمد، «تذكرة الحفاظ»، وضع حواشيه الشيخ زكريا عميرات، دارالكتب العلمية، بیروت، 1428ق.
  • الزركلي، خيرالدين، «الأعلام»، دارالعلم للملايين، 2002م.


وابسته‌ها