ذکاوتی قراگزلو، علیرضا
عليرضا ذكاوتى قراگزلو (متولد 1322-همدان)، استاد عرفان، مترجم، مؤلف، پژوهشگر،چهار دهه گذشته آثار متعددی از او در زمینه ادبیات فارسی و عرفان اسلامی منتشر شده‌است. وی نقدهای بسیاری بر آثار کلاسیک ایران نوشته، تحقیق و ترجمه کرده‌است و در هر دو رشتهٔ ادبیات ابداعی و ادبیات تحقیقی و نیز ترجمه از عربی به فارسی آثار متعددی پدیدآورده‌است. از جمله کتابهایی چون «عرفانیات»، «عمر خیام» و ترجمه «تمدن اسلامی در قرن چهارم و پنجم» از آثار اوست.
| نام | ذکاوتی قراگزلو، علیرضا |
|---|---|
| نامهای دیگر | ذکاوتی، علیرضا
قراگزلو، علیرضا |
| نام پدر | شيخ على‌اصغر ذكاوتى قراگزلو |
| متولد | 1322ش |
| محل تولد | همدان |
| رحلت | |
| اساتید | شيخ على‌اصغر ذكاوتى قراگزلو |
| برخی آثار | اسکندر نامه (بخش ختا) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00951AUTHORCODE |
ولادت
در سال 1322 در يك خاندان مذهبى، علمى و عرفانى در همدان متولد شد. پدرش مرحوم شيخ على‌اصغر ذكاوتى قراگزلو متخلص به «زمزم همدانى»، عالم، اديب، خطیب، عارف، مدرس و شاعر بود. مادرش از خاندان حاج محمدجعفر كبوتراهنگى (مجذوب) از عارفان نامدار قرن سيزدهم هجرى است.
تحصیلات
از كودكى با كتاب بزرگ شد و از حضور در مجالس اهل علم در همدان و قم بهره برده و از محضر پدر و ديگر خويشاوندان كه اهل علم بودند، استفاده كرد.
پدرش گلستان و بوستان به ایشان درس داد؛ ولی مثنوی نیز در خانه خوانده می‌شد و از کودکی با قصه‌های مثنوی آشنا گردید.
ایشان مطالعات پيوسته و گسترده‌اى در ادب فارسى و عربى، عرفان اسلامى، عقايد و مذاهب و تاريخ اجتماعى ايران بعد از اسلام دارد و در هر دو رشته ادبيات ابداعى و ادبيات تحقيقى و نيز ترجمه از عربى به فارسى آثار متعددى پديد آورده است كه از آن جمله ترجمه «تمدن اسلامى در قرن چهارم هجرى» (تأليف آدام متز) در سال 1363 و ترجمه كتاب «نظام ادارى مسلمانان در صدر اسلام» در سال 1385 «كتاب سال» شناخته شد و موفق به اخذ جايزه شد. همچنين به مناسبت چاپ مقالات متعدد در نقد كتاب در مجلات وزين كشور در سال 1377 به‌عنوان «منتقد نمونه» و در سال 1390 به‌عنوان «منتقد پيش‌كسوت» موفق به اخذ جايزه شد. جزء هيئت مؤلفين دائرةالمعارف تشيع بوده و با بنياد دائرةالمعارف اسلامى و دانشنامه جهان اسلام همكارى مداوم داشته، با مركز نشر دانشگاهى در خصوص تهيه مقالات و ويرايش كتب، ارتباط مستمر داشته است. تدريس ایشان در دانشگاه آزاد اسلامى واحد همدان از بدو تأسيس به‌طور مستمر بوده است. در مركز آموزش عالى ابن سينا نيز به مدت ده سال تدريس كرده‌اند و استاد مدعو ادبيات فارسى و عربى در دانشگاه علامه طباطبائى بوده است، با دانشگاه بوعلى سينا نيز همكارى پژوهش داشته است.
تألیف و تصحیح ۳۰ کتاب در کارنامه علمی و ادبی او ثبت شده است.
دو اثر ترجمه «تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری»، تألیف آدام متز در سال ۱۳۶۳ و ترجمه کتاب «نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام» در سال ۱۳۸۵ که کتاب سال شناخته و حائز دریافت جایزه شد، نمونه‌ای از کارهای پژوهشی ماندگار وی به حساب می‌آید.
آثار
- اسكندرنامه (بخش ختا)؛
- عمر خيام؛
- البيان و التبيين؛
- نظام ادارى مسلمانان در صدر اسلام؛
- عرفانيات (مجموعه مقالات عرفانى)؛
- تشيع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجرى؛
- بنيان‌گذاران فلسفه امروز؛
- ابوحيان توحيدى؛
- ماجرا در ماجرا؛
- نكته‌چينى‌ها از ادب عربى (مقاله كوتاه و بلند)؛
- ترجمه أسباب النزول واحدى نيشابورى؛
- زندگى و آثار جاحظ؛
- قرآنیات؛
- بازشناسى و نقد تصوف؛
- قصه‌هاى عاميانه ايرانى؛
- منتخب رسالات صفاءالحق؛
- سير تاريخى نقد ملا صدرا؛
- درك شهرى از مشروطه (مقايسه حوزه مشروطه‌خواهى اصفهان و تبريز)؛
- تمدن اسلامى در قرن چهارم هجرى؛
و...
منابع مقاله
وابسته‌ها
أسباب النزول (ترجمه ذكاوتى قراگزلو)
تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس اسلامی
نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام
مجموعه‌ی خیال؛ برگزیده‌ی غزلیات چهل و شش شاعر از بابا فغانی شیرازی تا صفاءالحق همدانی
تشيع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری
تاريخ ادبي عرب (العصر الجاهلي)