دیوان الإمام الشافعی
ديوان الإمام الشافعي المسمی الجوهر النفيس في شعر الإمام محمد بن ادريس اثر مجموعهای است از اشعار منسوب به محمد بن ادریس شافعی (150- 204ق) که توسط محمد ابراهیم سلیم، گردآوری و منتشر شده است.
| دیوان الإمام الشافعی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شافعی، محمد بن ادریس (نويسنده)
سلیم، محمد ابراهیم (گردآورنده) سلیم، محمد ابراهیم (مقدمهنويس) |
| عنوانهای دیگر | الجوهر النفیس في شعر الإمام محمد بن إدریس |
| ناشر | مکتبه ابن سينا |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJA ۳۵۵۳/د۹ ۱۳۸۷ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب با مقدمه گردآورنده در شرححال شافعی و اشاره به برخی از ویژگیهای اثر، آغاز شده[۱] و اشعار، بر حسب قافیه و به روال حروف الفبا تنظیم شده است، بهگونهای که قافیههای هر حرف بر حسب حرکت حرف روی (آخرین حرف از حروف قافیه) وضمایری که بدان متصل شده، مدنظر بوده است. برای اشعار، عناوینی متناسب با محتوای آنها در نظر گرفته شده و تمام آنها، بر اساس همین عناوین، در ابواب مختلفی همچون تجارب الامام (مع الأيام- مع النفس- مع القضاء)، الدعا، فراق الأحبه، هذه هی الدنیا و... تقسیمبندی شده است.
موضوعات شعر محمد بن ادریس شافعی، متنوع است و از نظر اینکه اغراض تازهای در شعر آورده است، در عصر عباسی اول، مستقل بهحساب میآید، اگرچه از اغراض معمول شعرای قدیم هم خالی نیست. اینهمه نشان از انسجام شعر وی و شخصیت فقهی او دارد. اغراض و اهداف شعر او را میتوان بهصورت زیر، خلاصه کرد:
- شعر اخلاقی و آداب اسلامی در اموری همچون برادری و حسن مصاحبت، شرف علم و تعلم، فتاوی و اخلاق کریمانه؛
- شعر زهد و تصوف و عقیده؛
- شعر حکمت؛
- اهداف تقلیدی[۲].
در پایان باید به این نکته اشاره نمود که اثر حاضر گرچه از گستردهترین مجموعههای شعری امام شافعی است و با اینکه گردآورنده آن از متأخرین است، لیکن برخی معتقدند از نظر صورت اشعار، چندان قابلاعتماد نیست؛ این عدم اعتماد، بهخاطر عدم پیوند روایت یا بهخاطر عدم اعتماد بر اصل دیوان یا عدم اشاره به مآخذی که شعر از آنها استخراج شده، پدیدآمده است، اما ازاینجهت که بعضی از اشعار، تنها در این مجموعه آمده است، مفید و ارزشمند است[۳].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب.
- شافعی، محمد بن ادریس، «شعر امام شافعی»، تحقیق و جمعآوری مجاهد مصطفی بهجت، شرح و ترجمه عباس اطمینانی، سنندج، انتشارات دانشگاه کردستان، چاپ اول، 1380ش.