خولی، امین

امین خولی (1895 -1966م)، ادیب، قرآن پژوه نو اندیش معاصر مصری، از مهم‎ترین شاگردان غیرمستقیم محمد عبده است، که خود در فضای ادبی و قرآنی مصر بسیار تأثیرگذار بود. وی عضو «مجمع اللغة العربیة» بوده و بخش چهارم «معجم الفاظ القرآن الکریم» را تدوین کرده است. عایشه بنت‌الشاطی همسر ایشان بود.

خولی، امين
نام خولی، امين
نام‎های دیگر
نام پدر ابراهیم عبدالباقی
متولد مه 1895م
محل تولد شوشای مصر
رحلت نهم مارس 1966م
اساتید ابراهیم عبدالباقی
برخی آثار تاریخ الملل والنحل، مناهج وتجرید، البلاغةالعربیة، کناش فی الفلسة، فن القول، مالک بن انس، المجددون فی الاسلام، من هدی الرسول، مشکلات حیاتنا اللغویة
کد مؤلف AUTHORCODE13804AUTHORCODE

ولادت

وی در اول ماه مه 1895م در شوشای مصر متولد شد،

تحصیلات

در (مدرسه القضاء الشرعی) تحصیل کرد و پس از فارغ‌التحصیلی از آن در 1920م، به تدریس در همانجا و سردبیری مجله آن مدرسه در دو سال نخست انتشار پرداخت. این مدرسه، از مدارس طراز اول مصر بود که مصلح معروف، شیخ محمد عبده آن را تأسیس کرده بود. هدف این مدرسه آن بود که قضات آینده مصر را علاوه بر تعلیم دانش‌های سنتی، با مفاهیم و موضوعات دنیای مدرن آشنا کند. وی از سال 1923م به مدت چهار سال سرکنسول مصر در امور مذهبی در دو شهر رم و برلین بود و در مدت اقامتش در اروپا با زبان‌های ایتالیایی و آلمانی، پژوهش‌های مستشرقان درباره اسلام و نیز برخی از آثار ادبی غرب از مؤلفانی چون لوئیجی رنالدو و سلیستینو چیاپارتی از نزدیک آشنایی یافت. در سال 1927م پس از بازگشت به مصر مجدداً به تدریس در مدرسه القضاء ‎الشرعی و همکاری با دپارتمان اصول‌الدین دانشگاه الازهر پرداخت. یک سال بعد با انتقال به دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره به تدریس در آنجا پرداخت و در همانجا به ترتیب به سمت استادیاری، ریاست دپارتمان زبان عربی و زبان‌های شرقی و استادی ادبیات مصری رسید. دو سال بعد از کودتای افسران آزاد، امین خولی همراه با تنی چند از دیگر استادان دانشگاه‌های مصر در جریان پاک‎سازی فرهنگی در 1954م از دانشگاه کنار گذاشته شدند. وی مدتی مستشار فنی دارالکتب المصریة بود. سپس به مدیریت امور فرهنگی در وزارت آموزش و پرورش رسید و در 1955 بازنشسته شد[۱].

در سال 1943م، امین خولی همراه با تنی چند از شاگردان خود حلقه‌ای ادبی به نام الامناء تشکیل دادند که در پی تحقیق و گسترش اهداف ادبی و هنری در مجامع علمی و مطبوعاتی مصر بود. این گروه آرا، اندیشه‌ها و مطالب ادبی خود را در مجله‌ای به نام مجلة الادب منتشر می‌کردند که مدیریت آن را امین خولی خود تا زمان وفاتش بر عهده داشت. وی همچنین همراه با دانشمندانی چون همیلتون گیب، محمود شلتوت، حامد عبدالقادر و برخی دیگر، عضو «مجمع اللغة العربیة» بودند. وظیفه خاص این گروه تدوین یک فرهنگ قرآنی بود که بعدها با نام «معجم الفاظ القرآن الکریم» منتشر شد. امین خولی تنها بخش چهارم این مجموعه (از حرف صاد تا حرف فا) را تدوین کرد،‎ چراکه پیش از تدوین بخش بعدی در نهم مارس 1966م درگذشت[۲].

آثار

از جمله آثار وی عبارتند از:

  1. المغني في أبواب التوحيد و العدل.
  2. من هدی القرآن في أموالهم.
  3. التفسير.
  4. أساس البلاغة.

پانویس

  1. کریمی‌نیا، مرتضی، ص99- 100
  2. ر.ک: همان، ص100

منابع مقاله

کریمی‌نیا، مرتضی، «امین خولی و بنیادگذاری مکتب ادبی در تفسیر»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: مبانی فقهی حقوق اسلامی، زمستان 1384، سال دوم، شماره 6 (16 صفحه- از 95 تا 110).

وابسته‌ها