تفسیر مفردات قرآن
تفسیر مفردات قرآن، نسخه‌ای کهن از کتابخانه آستان قدس رضوی است که به تصحیح دکتر عزیزالله جوینی رسیده است. این اثر، دفتر 55 از مجموعه زبان و ادبیات فارسی است که حاوی توضیح و تفسیر بسیار مختصر مفردات قرآنی (در حد ترجمه) است. این مجموعه توسط انتشارات بنیاد فرهنگ ایران به چاپ می‌رسیده است.
| تفسیر مفردات قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جوینی، عزیزالله (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | نسخه‌ای کهن از کتابخانه آستان قدس رضوی |
| ناشر | بنياد فرهنگ ايران |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1359ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب حاضر یکی از گنجینه‌های کمیابی است از گذشته بس دور و میراثی از پدران و یادگاری از مردم پاک‌دین و نیک‌اعتقاد خراسان است. گرچه نشانه‌ای – به‌واسطه سقط اول و آخر نسخه - از نویسنده و کاتب آن برجای نمانده است، اما ضبط حرکات حروف و کلمات، نشان‌دهنده گویش مشرق ایران است و می‌توان حدس زد که مؤلف آن اهل خراسان بوده است[۱]. رسم‌الخط این کتاب و تحریر آن خصوصیاتی دارد که کتابت نسخه را در قرن پنجم هجری تأیید می‌کند[۲].
فهرست‌نویسان قدیم آستان قدس رضوی، این اثر را به «ترجمه مفردات قرآن» نام‌گذاری کرده‌اند و محقق اثر برای اینکه هم این نام را حفظ کند و هم نامی را برای آن انتخاب کند که با متن کتاب مناسبت داشته باشد، این نام را به «تفسیر مفردات قرآن» تغییر داده است. مؤلف این اثر در عین ایجاز و اختصار معانی کوشیده است که نظریه‌ای را در میان معانی کلمات برگزیند که جمهور مفسران بر آن عقیده هستند و آن معنی را بر دیگر معانی ترجیح داده‌اند؛ مانند: «و يجعل الرجس»، که به: و «کند لعنت و عقوبت»، معنی شده است؛ یا: «فتنوا المؤمنين» در صفحه 35، که به: «بسوختند مؤمنان را» معنی شده است و... گاهی مؤلف در بعضی موارد در توضیح کلمات، کلمه «أي» و «یعنی» آورده است؛ گویی مقصودش بیان قول مفسران و ذکر نظریه آنان بوده است؛ مثل: «سِرّا؛ یعنی جماع» در صفحه 5؛ یا «حتی يبلغ الكتاب أجله؛ یعنی تا بگذرت عدت» در همان صفحه و یا «أ إذا ضللنا في الأرض؛ أي چون بپوسیم و نیست گردیم در زمین» در صفحه 27...[۳].
با اینکه مؤلف در این اثر کوشیده کلمات قرآن را به‌اختصار ترجمه و تفسیر کند، ولی می‌بینیم که گاه نسبت به برخی موارد، شرح و تفصیل بیشتری داده است؛ مثل: کلمه تابوت و...[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه.