امیرحسینی هروی، حسین بن عالم
میرحسینی سادات هروی (641 تا 646- 717 تا 777ق) از علما و شعرای قرن هشتم هجری در هرات و «طرب المجالس» از جمله آثار اوست.
| امیر حسینی هروی، حسین بن عالم | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | میرحسینی سادات هروی |
| تخلص | حسینی |
| نام پدر | عالم |
| ولادت | 641 تا 646ق و به نقلی 671ق |
| محل تولد | گزیو در غور |
| رحلت | 717 تا 777ق |
| مدفن | مصرخ هرات |
| اطلاعات علمی | |
| برخی آثار | طرب المجالس |
نام و تخلص
نام میرحسینی به قول اکثر تذکره‌نویسان، حسین بن عالم بن ابی‌الحسن است؛ اما برخی دیگر از تذکره‌نویسان مانند لطفعلی بیک آذر او را میرحسینی سادات و بعضی او را امیرحسینی هروی و پاره‌ای دیگر، او را سید حسینی نامیده‌اند. در اشعارش نیز حسینی تخلص می‌کرده است[۱].
مولد و زمان تولد
همه مورخین، مولد و موطن اصلی میرحسینی را «گزیو» - که دهی است از نواحی غور- نوشته‌اند، گویا گزیو تا پیش از حادثه مغول، ولایتی آباد و یکی از حکومت‌نشین‌های غور بوده است[۲].
سال تولد میرحسینی را 671ق دانسته و برخی آن را درست نمی‌دانند و معتقدند باید تولد او را بین سال‌های 641 تا 646ق بدانیم[۳].
خلقیات
در باب کمالات و فضایل معنوی و اکتسابی وی، همه تذکره‌نویسان عقیده دارند که میرحسینی، دارای حسب و نسب و گهری عالی و منسوب به یکی از خاندان‌های اصیل و محترم غوری بوده است و ظاهراً چنان می‌نماید که در ابتدای جوانی به علوم و فنون معمول زمان و مکان خویش، یعنی غور که اقلیمی کوهستانی و اهالی آن همه مردمانی دلیر و سوارانی جنگجو و به فنون رزم و شکار واقف بوده‌اند، تعلیم یافته است[۴].
بهترین و کاملترین معرف کمالات و فضایل معنوی میرحسینی، آثار و کتب نفیس او و خاصه اشارت‌های او در آن کتب به فنون و علوم مختلف زمان خود است که می‌رساند در ادبیات و فلسفه، کلام، حدیث، نجوم، تاریخ، جغرافیا و حتی نرد و شطرنج، مانند بزرگان زمان خود، اطلاع کافی داشته است[۵].
وفات
تاریخ وفات او را به تفاوت، از سال 717 تا 777ق ثبت کرده‌اند. صاحب «حبیب السیر» وفات او را در 16 شوال 718ق نوشته و مدفنش را در مصرخ هرات، بیرون گنبد عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر طیار دانسته است. جامی تاریخ وفات او را سال 718ق و مزار او را در بیرون گنبد مزار عبدالله بن جعفرطیار آورده است[۶].
آثار
برخی از آثار وی عبارتند از:
- زادالمسافرین؛
- کنزالرموز؛
- نزهة الأرواح؛
- طرب المجالس؛
- روح الارواح و
- دیوان قصاید، غزلیات، ترجیعات، مقطعات و رباعیات...[۷].
پانویس
منابع مقاله
مجتهدزاده، سید علیرضا، مقدمه «طرب المجالس»، تألیف میرحسین هروی، مشهد، کتابفروشی باستان، چاپخانه دانشگاه مشهد.