اسفراینی، شهفور بن طاهر

اِسْفَرايِنى، ابوالمظفر عمادالدين شاهفور (شهفور) بن طاهر بن محمد (وفات: تقریبا471ق1078/م)، لقبش عمادالدین و کنیه‌اش ابوالمظفر، فقيه، اصولى، مفسر، متكلم شافعی،  اولين مفسر قرآن به زبان فارسی، صاحب کتاب تاج التراجم في تفسير القرآن للأعاجم.

اسفراینی، شهفور بن طاهر
نام اسفراینی، شهفور بن طاهر
نام‌های دیگر اس‍ف‍رای‍ن‍ی‌، اب‍و ال‍م‍ظف‍ر ع‍م‍اد ال‍دی‍ن ش‍اه‍ف‍ور ب‍ن طاه‍ر

اس‍ف‍رای‍ن‍ی‌، طاه‍ر ب‍ن م‍ح‍م‍د

ش‍ه‍ف‍ور اس‍ف‍رای‍ن‍ی

ش‍ه‍ف‍ور الاس‍ف‍رای‍ی‍ن‍ی‌

اس‍ف‍رای‍ی‍ن‍ی‌، شاهفور بن طاهر

نام پدر طاهر یا محمد
متولد قرن پنجم
محل تولد اسفراین
رحلت 471 ‌‎ق یا 1078 م
اساتید عبدالقاهر بن طاهر ابو منصور بغدادي
برخی آثار التبصير في‌ الدين و تمييز الفرقة الناجية عن الفرق الهالكين

تاج التراجم في تفسير القرآن للأعاجم

کد مؤلف AUTHORCODE01717AUTHORCODE

ذهبى و حاجى خليفه بر خلاف ديگر منابع، نام وى را طاهر و نام پدرش را محمد نوشته‌اند و از آنجايى كه تفسير وى تاج التراجم به تفسير طاهرى نيز معروف است، برخى گفته‌اند كه نام او طاهر، و شاهفور (معرب شاهپور) لقب و شهرت او بوده است.

اساتید و شاگردان

اسفراينى از ابن مَحمِش و اصحاب عبدالرحمان بن كيسان معروف به اصم و نيز اصحاب ابوعلى حامد بن محمد رفاء حديث شنيد و از آنان روايت كرد و كسانى چون زاهر شحّامى از وى حديث نقل كرده‌اند. عبدالغافر فارسی نيز از او اجازۀ نقل حديث داشته است. اسفراينى مدتى طولانى در طوس اقامت گزيد و در آنجا مردمان بسيارى از او بهره بردند. به گفتۀ ابن عساكر وى در این مدت با خواجه نظام‌الملک روابطى نزدیک داشته است. صريفينى و ذهبى، اسفراينى را داماد ابومنصور بغدادى دانسته، و او را بسيار ستوده‌اند.

مذهب

اسفراينى در فقه، شافعى و در علم كلام، اشعرى مذهب بود. وى از ذوق شاعرى نيز بى‌بهره نبود و داوودى، 5 بيت شعر در اخلاقيات از او نقل كرده است. وى در طوس درگذشت.

آثار

1. التبصير فى‌الدين و تمیيز الفرقة الناجية عن الفرق الهالكين؛ اسفراينى در این کتاب، فرق غير اهل سنت را سخت نكوهش مى‌كند و سعى بر آن دارد كه يگانگى آراء محدثان و فقهاى اهل سنت را چون شافعى، ابوحنيفه، مالك، اوزاعى، داوود اصفهانى، زهرى، ليث ابن‌ سعد و حتى احمدبن‌حنبل كه اختلافات بسيارى در عقايد و آراء وى با ديگر مذاهب اهل سنت وجود دارد، به اثبات رساند.

2. تاج التراجم في تفسير القرآن للاعاجم. این کتاب از تفسيرهاى مهم به زبان فارسی است.[۱].

پانویس

  1. ضیائی، علی اکبر، ج8، ص324

منابع مقاله

ضیائی، علی اکبر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول 1377


وابسته‌ها