ابن ضویان، ابراهیم
إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمِ بْنِ ضُوَيَّان (1275-1353ق)، عالم و مورخ حنبلی که آثاری در علم تراجم، تاریخ و مانند آن نوشته است.
| ابن ضویان، ابراهیم | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابراهیم بن محمد بن سالم آل ضویان |
| نام پدر | محمد |
| ولادت | 1275ق |
| محل تولد | شهر رس از توابع قصیم، عربستان |
| رحلت | 30 رمضان 1353ق |
| طول عمر | حدود 77 سال |
| مذهب | حنبلی |
| پیشه | فقیه، مورخ، نسب‌شناس |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | شیخ صالح قرناس |
| شاگردان | |
| برخی آثار | رفع النقاب عن تراجم الأصحاب |
ولادت
این عالم جلیل در شهر «رس» عربستان از توابع قصیم، در سال 1275ق، متولد شد.
تحصیلات
وی در همان جا قرائت قرآن را آموخت و به همت عالی و استقامت در طلب علم کوشید.
نزد او کتابخانه‌ای پر از نسخ خطی نفیس بود که از علمای قصیم گرد آورده و برخی نیز به قلم خود او بود.
او با مهارت کامل شعر می‌سرود و در رثای اساتیدش علی محمد، عبدالعزیز مانع و... مراثی قوی سروده است.
اساتید
از اساتید برجسته او شیخ صالح قرناس بود که زمانی طولانی از وی استفاده کرد. او به هنگامی‌که شیخ صالح قضاوت بریده و هنیزه را عهده‌دار شد، نیابت قضاوت او را در رس برعهده گرفت و در عدالت و پرهیزکاری نمونه بود. او سپس به عنیزه سفر کرد و مدتی را از علمای این شهر بهره برد و تا آخر عمرش به این شهر رفت و آمد داشت.
از دیگر اساتید او علی بن محمد راشد، عبدالعزیز بن محمد بن مانع بودند. در سال 1303 استادش راشد وفات کرد و او ملازم عبدالعزیز شد و تا زمان مرگ وی در سال 1307ق، در خدمت او بود و در رثایش مرثیه یائیه را سرود.
شاگردان
او در اثر تلاش فراوان، در فقه، توحید، فرائض، حدیث، ادب، تاریخ و انساب تبحر یافت و مشتاقان فراوانی در جلسه درس او در «رس» حاضر می‌شدند که از آن جمله‌اند: عبدالعزیز بن رشید، صالح جارد، محمد بن عبدالعزیز بن رشید و...
آثار
او کتابی به نام «رفع النقاب عن تراجم الأصحاب» دارد. همچنین بر نسخه خطی «شرح الزاد» خود حاشیه زده که بیشتر منقولات آن از اساتیدش است. او همچنین رساله‌ای در تاریخ نجد و حوادث آن در طول سال‌های 750ق تا 1319ق، نوشته است.
وفات
او در سال 1350، بینایی خود را از دست داد و سه سال بعد در شب عید فطر سال 1353ق به‌ناگاه با سکته قلبی بدرود حیات گفت[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: خراشی، سلیمان بن صالح، ص11-14
منابع مقاله
خراشی، سلیمان بن صالح، مقدمه کتاب «شفاء العليل شرح منار السبيل»، تألیف ابراهیم بن محمد بن سالم آل ضویان، با شرح علامه عبدالله بن عبدالرحمن جبرین، تحقیق سلیمان بن صالح خراشی، ریاض، دارالقاسم للنشر، الطبعة الأولی، 1420ق.
وابسته‌ها
منار السبیل فی شرح الدلیل علی مذهب الإمام المبجل أحمد بن حنبل
مذكرة القول الراجح مع الدليل لکتاب الطهارة من شرح منار السبیل
منار السبيل في شرح الدليل علی مذهب الإمام المجل أحمد بن حنبل
منار السبيل في شرح الدليل علی مذهب الامام احمد بن حنبل
منار السبيل في شرح الدليل علي مذهب الامام احمد بن حنبل