ابن بیطار، عبدالله بن احمد
ضياء‌الدين ابومحمد عبدالله بن احمد بن البيطار المالقى معروف به ابن بيطار (متوفی 646ق)، گیاه‌شناس و داروشناس اندلسی در قرن ششم و از دانشمندان نامدار اسپانياى اسلامى (اندلس).
| نام | ابن بیطار، عبدالله بن احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن البیطار، عبدالله بن احمد
ابن البیطار المالقی اندلسی مالقی، ضیاءالدین عبدالله مالقی، ابومحمد عبدالله بن احمد |
| نام پدر | احمد |
| متولد | |
| محل تولد | شهر مالقه در اندلس |
| رحلت | 646 ق یا 1248 م |
| اساتید | ابوالعباس نباتى
ابن الحجاج الاشبيلى عبدالله بن صالح الكتامى |
| برخی آثار | الجامع لمفردات الأدویة و الأغذیة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03172AUTHORCODE |
ولادت
او در شهر مالقه در اندلس در نيمه دوم قرن ششم هجرى در یک خانواده اهل علم متولد شد. اگرچه اطلاعات دقيقى در مورد دوران كودكى و نوجوانى او در دست نيست، اما او در اشبيليه نزد برخى از اساتيد از جمله نزد ابوالعباس نباتى متوفى به سال 637ق، و ابن الحجاج الاشبيلى و عبدالله بن صالح الكتامى شاگردى نموده است.
ابن بيطار بعد از فراگیرى علوم گیاهى در حوالى سال 617ق، درحالى‌كه حدود 20 سال داشت، اندلس را به مقصد مغرب اقصى و الجزاير و تونس و ليبى فعلى به‌منظور فراگیرى علوم گیاهى ترك كرد، از آنجا به آسياى صغير (تركيه فعلى) و يونان و بيزنطه (روم) و سپس به ایران و عراق و شام و مصر سفر كرده است و در مصر به محضر الملك الكامل محمد بن ابى‌بكر بن ايوب رسيد و توانست در آنجا مسئول گیاه‌شناسان آنجا شود و پس از درگذشت محمد بن ابى‌بكر بن ايوب به خدمت پسرش صالح نجم‌الدين رسيد. وى تا اواخر عمر در دمشق مستقر شده و شاگردان فراوانى داشته است و بالاخره در همین شهر در سال 646ق، وفات يافته است.
از ابن بيطار آثار متعددى در پزشکى و داروسازى به‌جاى مانده است؛ رسالة في الأغذية و الأدویة؛ مقالة في الليمون؛ کتاب الإبانة و الإعلام بما في المنهاج من الخلل و الأوهام (ابن بيطار در این کتاب به انتقاد از کتاب ابن جزله متوفى به سال 498ق، تحت عنوان منهاج البيان في ما استعمله الإنسان پرداخته است)؛ کتاب تفسير کتاب دياسقوريدوس؛ کتاب الأفعال العجيبة و الخواص الغريبة و کتاب میزان الطبيب نيز ظاهرا از او است لیکن در مورد 2 کتاب اخير اطلاعى در دست نيست.
شهرت ابن بيطار بيشتر به خاطر تألیف دو اثر مهم «المغني في الأدویة المفردة» و کتاب «الجامع في الأدویة المفردة» است كه این کتاب را ابن بيطار به نام سلطان ايوبى ملك صالح نجم‌الدين، حوالى سال 635ق، تألیف نموده است.
منابع مقاله
1. برگرفته از مقدمه کتاب الجامع في الأدویة المفردة، به قلم دكتر محمدمهدى اصفهانى، ص3.
2. مقاله الفاظ من جامع المفردات، به قلم دكتر سليم نعيمى در فصلنامه مجموعه علوم انسانى، شماره 29، سال 1398ق.