ابن ابی‌زمنین، محمد بن عبدالله
ابن ابى‌زَمَنَيْن، ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن عيسى بن محمدابراهیم مُرّى، (324 - 399ق)، فقيه مالكى، محدّث، واعظ، اديب و شاعر اندلسى.
| نام | ابن ابی‌زمنین، محمد بن عبدالله |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | عبدالله |
| متولد | 324ق |
| محل تولد | البیره |
| رحلت | 399 ق |
| اساتید | سعيد بن فحلون
محمد بن معاویه قرشى، اسحاق بن ابراهیم، احمد بن مطرف، احمد بن شامه، وهب بن مسره |
| برخی آثار | تفسیر ابن ابی‌زمنین |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03543AUTHORCODE |
ولادت
او در البيره زاده شد. ابن بشكوال، تبار او را از تَنَس (شهرى در الجزاير امروزى) و قاضى عياض، از ناحيه عَدْوه (منطقه‌اى در مغرب) از قبيله نَفْزَه دانسته است. او نمى‌دانست كه چرا خاندانش به ابن ابى‌زمنين شهرت يافته‌اند و دراين باره مى‌گفت: به سبب هيبتى كه از پدر بر دل داشتم، جرأت این پرسش را بر خود ندادم.
اساتید
وى ظاهراً در آغاز حيات علمى خود، فقه و حديث را نزد پدرش كه فقيه بود، فراگرفت، سپس به قُرطبه سفر كرد و در آنجا سُكنى گزيد و با كسب محضر اساتيد آن سامان، یکى از بزرگان قُرطبه شد و كلام او مورد وثوق عام و خاص گرديد. او در فقه مالكى، صاحب فتوا بود و آوازه کتاب‌هایش مانند المنتخب در زمان حيات او همه جا پيچيد. ابن ابى‌زمنين، عالمى وارسته و در تهذيب خود كوشا و دقيق بود و شهرت او بيشتر به سبب تأليفاتش در باب وعظ، زهد و اخبار نیکان است. او از سلطان دورى مى‌گزيد و در وعظ از چنان بيان شيوا و مؤثرى برخوردار بود كه قلب‌ها را به‌سوى خود جذب مى‌كرد.
ابن ابى‌زمنين در بجّانه از سعيد بن فحلون حديث شنيد و مختصر ابن عبدالحكم و نيز چند حديث را بر او خواند و عموم روايات سعيد بن فحلون را از طريق پدرش عبدالله بن عيسى فراگرفته بود. علاوه بر این وى در قرطبه از محمد بن معاویه قرشى، اسحاق بن ابراهیم، احمد بن مطرف، احمد بن شامه، وهب بن مسره، ابن جزّار قروى، ابان بن عيسى بن محمد، احمد بن حزم، ابن احمر، احمد بن عطار، محمد بن قاسم بن هلال و ديگران حديث شنيد و نزد ابوابراهیم و اسحاق طليطلى فقه آموخت.
شاگردان
اهل قرطبه و ديگران از او فقه آموختند و ابوزكريا قليعى، ابوعمر بن حذّاء، حكم بن محمد، هشام بن سوار، قاضى يونس، حسین بن غسّان، ابوعبدالله بن الحصار از او روايت كردند.
وفات
ابن ابى‌زمنين سرانجام به زادگاه خود البيره بازگشت و در همان جا درگذشت.
آثار
از ابن ابى‌زمنين آثارى در دست است كه بيشتر به روش ابن ابى‌الدّنيا نوشته شده است. آنچه از اشعار وى در دست است، در زهد و موعظه، توجه به مرگ و معاد و نكوهش دنياست، اما در این مآخذ به‌جاى ابن ابى‌زمنين، به‌غلط ابن ريمین آمده است.
الف) خطى:
1. أصول السّنّة يا رسالة في عقيدة أهل السّنّة، كه نسخه‌اى از آن در روان‌كوشك استانبول است.
ب) چاپى:
1. منتخب الأحكام در فقه كه در 1308ق، در الجزاير به طبع رسيده است.
آثار بسيار ديگرى هم به او منسوب است كه در مآخذ و فهارس متعدد از آنها ياد شده است.[۱].
پانویس
- ↑ بادکوبه هزاوه، احمد، ج2، ص657