آشتیانی، منوچهر
منوچهر آشتیانی (1309-1399ش)، جامعهشناس مارکسیست، عضو سابق حزب توده ایران و پژوهشگر فلسفه بود. از پیشگامان جامعهشناسی شناخت در ایران و از شاگردان مارتین هایدگر، هانس-گئورگ گادامر و کارل لویت بود. وی از نوادگان میرزاحسن آشتیانی و خواهرزاده نیما یوشیج بود و آثار متعددی در حوزه جامعهشناسی و فلسفه از خود به جای گذاشت.
| منوچهر آشتیانی | |
|---|---|
 منوچهر آشتیانی، جامعهشناس و فلسفهپژوه ایرانی | |
| نام کامل | منوچهر آشتیانی |
| ولادت | ۱۹ مهر ۱۳۰۹ |
| محل تولد | سنگلج، تهران، ایران |
| محل زندگی | تهران، هایدلبرگ |
| رحلت | ۸ مهر ۱۳۹۹ (۹۰ سال) |
| مدفن | قطعه نامآوران بهشت زهرا |
| طول عمر | ۹۰ سال |
| خویشاوندان | نیما یوشیج (دایی)، میرزاحسن آشتیانی (نیای پدری) |
| دین | اسلام |
| پیشه | جامعهشناس، پژوهشگر فلسفه، مترجم، استاد دانشگاه |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | دکتری |
| دانشگاه | دانشگاه هایدلبرگ |
| علایق پژوهشی | جامعهشناسی شناخت، فلسفه کانت، مارکسیسم، جامعهشناسی تاریخی |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
ولادت
منوچهر آشتیانی در ۱۹ مهر ۱۳۰۹ در محله سنگلج تهران متولد شد. وی از طرف پدری نسب به خاندان روحانی میرزا حسن آشتیانی میرساند و از طرف مادر به خاندان اسفندیاری نور مازندران منتسب بود. نیما یوشیج، پدر شعر نو فارسی، دایی وی بود.[۱]
تحصیلات
آشتیانی پس از اتمام دوره متوسطه در دبیرستان البرز، در دانشسرای عالی تهران (دانشکده ادبیات دانشگاه تهران) در رشته فلسفه و علوم تربیتی پذیرفته شد و با کسب رتبه اول موفق به دریافت بورسیه تحصیل در دانشگاه سوربون فرانسه گردید. پس از چندماه تحصیل در سوربون، در سال ۱۳۳۴ به آلمان رفت و در دانشگاه هایدلبرگ به تحصیل در دورههای دکتری جامعهشناسی و فلسفه پرداخت.[۲] رساله دکتری فلسفه را زیر نظر کارل لویت و دیتر هینریش و جامعهشناسی را نزد ارنست توپیچ گذراند.
فعالیتها
وی پس از بازگشت به ایران در دانشگاههای مختلفی از جمله دانشگاه ملی (شهید بهشتی)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه امام صادق(ع) به تدریس پرداخت.
آشتیانی از بنیانگذاران جامعهشناسی شناخت در ایران محسوب میشود و آثار متعددی در این حوزه تألیف کرده است. وی در جوانی در سازمان جوانان حزب توده و کنفدراسیون دانشجویان ایرانی فعالیت داشت و در نهضت نفت با جوانان جبهه ملی همراه بود. کتاب «پرسیدن و جنگیدن» گفتگوی بلند رضا نساجی با وی، منبع مهمی برای تاریخ شفاهی معاصر ایران به شمار میرود.
وفات
منوچهر آشتیانی پس از یک دوره طولانی بیماری و بستری شدن به دلیل سکته مغزی، سرانجام در ۸ مهر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت[۳] و در قطعه نامآوران بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
آثار
- کارل مارکس و جامعهشناسی شناخت
- جامعهشناسی شناخت کارل مانهایم
- ماکس وبر و جامعهشناسی شناخت
- جامعهشناسی شناخت (مقدمات و کلیات)
- جامعهشناسی شناخت ماکس شئلر
- گفتارهایی پیرامون شناخت مناسبات اجتماعی
- درآمدی به بحران جامعهشناسی جهانی معاصر[۴]
- فلسفه کانت در آئینه آثار او
- جایگاه دیالکتیک هگل در تاریخ دیالکتیک جدید
- زمانهای اجتماعی و تاریخی در جامعهشناسی و تاریخ
- جامعهشناسی تاریخی
- پرسیدن و جنگیدن (گفتوگو)
- هستیمندی و تاریخمندی: درباره هستی انسان و تاریخیت او در فلسفه غرب
پانويس