ابن قصار، علی بن عمر
ابوالحسن علی بن عمر بن احمد بغدادی مالکی (متوفی 397ق) معروف به ابن قصار، فقیه و محقق بزرگ مالکی‌مذهب، قاضی بغداد و صاحب کتاب «عيون الأدلة في مسائل الخلاف بين علماء الأمصار» است.
| ابن قصار، ع‍ل‍ی‌ب‍ن عمر | |
|---|---|
 | |
| نام پدر | عمر |
| رحلت | شنبه هفتم ذیقعده سال 397ق |
| مذهب | مالکی |
| پیشه | فقیه، قاضی بغداد |
| اطلاعات علمی | |
| مشایخ | |
| شاگردان | |
| برخی آثار | |
ولادت
تاریخ ولادت و محل ولادت ایشان مشخص نیست. اما گفته شده مدت زیادی در بغداد زیست.
اساتید
- ابوبكر محمد بن عبدالله بن محمد بن صالح ابهری (289-375ق)
- ابوالحسن علی بن فضل ستوری (متوفای 343ق)[۱]
شاگردان
- قاضی ابومحمد عبدالوهاب بن علی بن نصر تغلبی(362-422ق)
- امام حافظ ابوذر، عبدالله بن احمد بن محمد بن عبدالله بن غفیر هروی مالکی (355-435) معروف به ابن سماک
- ابوالفضل محمد بن عبیدالله بن عمروس بغدادی مالکی (متولد372ق)
- ابوالحسین محمد بن علی بن محمد هاشمی عباسی بغدادی معروف به ابن غریق (370-465ق)
- ابوعلی اسماعیل بن حسن بن علی بن عتاس.[۲]
جایگاه علمی
گسترش مکتب مالکی در عراق از طریق خاندان آل حماد بن زید اتفاق افتاد، خاندانی که در ثروت مشهور بودند و بین آنها و خلافای بنی عباس روابط خوبی بود که از عصر مأمون عباسی شروع شد و عده‌ای از ایشان به مناصب قضاوت و افتاء رسیدند. که از مشهورترین علمای آنان امام علامه حافظ قاضی اسماعیل بن اسحاق بود که از اولین افرادی بود که قول مالک را نشر داد و بعد از ایشان جماعتی در انتشار این مذهب در عراق کوشیدند که مشهورترین آنها ابوبکر ابهری بود و شاگردان ایشان ابن قصار و ابن جلاب و باقلانی را می‌توان نام برد.[۳]
قاضی ابوالحسن علی بن عمر بن احمد بن قصار بغدادی، از اعلام علمای محقق و صاحب‌نظران مدقق است که در مذهب مالکی جایگاه عظیمی دارد؛ چراکه فقها او را بلندآوازه کرده و شهرت او را در محافل درس و تعلیم در مشرق و مغرب عالم اسلامی به گوش همگان رسانده‌اند.
کتاب «عيون الأدلة في مسائل الخلاف بين علماء الأمصار» او همواره تمجید شده و در مذهب مالکی جایگاه ویژه‌ای دارد و ابواسحاق شیرازی در کتاب «طبقات الفقهاء» آن را چنین توصیف می‌کند: «ابن قصار در مسائل خلاف کتاب ارزشمندی دارد، که برای مالکیه در علم خلاف کتابی بهتر از آن نمی‌شناسم»[۴].
وفات
سرانجام روز شنبه هفتم ذیقعده سال 397ق در بغداد درگذشت.[۵]
پانویس
منابع مقاله
- سعودی، عبدالحمید بن سعد بن ناصر، مقدمه کتاب «عیون الأدلة في مسائل الخلاف بین افقهاء الأمصار لابن القصار کتاب الطهاره»، جلد اول، ریاض، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، 1426ق.
- سلیمانی، محمد بن حسین، مقدمه کتاب «المقدمة في الأصول»، علی بن عمر بن قصار مالکی، تحقیق محمد بن حسین سلیمانی، بیروت، دارالغرب الإسلامي، الطبعة الأولی، 1996م.