بهجت، محمدتقی
محمدتقى بهجت (1295-1388ش)، عالم، فقیه، عارف، از مراجع تقلید شیعه، از شاگردان محمدحسین غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی) و سید علی قاضی، از جانب سید علی قاضی لقب فاضل گیلانی گرفته بود.
| نام | بهجت، محمدتقی |
|---|---|
| نامهای دیگر | آیت‌الله بهجت
بهجت فومنی، محمدتقی محمدتقی بن محمود فومنی |
| نام پدر | کربلایى محمود بهجت |
| متولد | ۲ شهریور ۱۲۹۵ش برابر با ۲۵ شوال ۱۳۳۴ق |
| محل تولد | فومن گیلان |
| رحلت | ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ش برابر با 22 جمادی‌الاول 1430ق |
| اساتید | آقا ضیاى عراقى |
| برخی آثار | بهجه الفقیه |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00043AUTHORCODE |
ولادت
در شب جمعه ۲ شهریور ۱۲۹۵ش برابر با ۲۵ شوال ۱۳۳۴ق، در شهر مذهبى فومن واقع در استان گیلان، چشم به جهان گشود. شانزده ماه از عمرش نگذشته بود که مادرش به سراى باقى شتافت و از اوان کودکى طعم تلخ یتیمى را چشید.
پدرش، کربلایى محمود بهجت، از مردان مورد اعتماد شهر فومن بود و در ضمن اشتغال به کسب و کار، به رتق و فتق امور مردم مى‌پرداخت و اسناد مهم و قباله‌ها به گواهى ایشان مى‌رسید. وى اهل ادب و از ذوق سرشارى برخوردار بوده و مشتاقانه در مراثى اهل‌بیت(ع) به ویژه حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) شعر مى‌سرود، مرثیه‌هاى جانگدازى که اکنون پس از نیم قرن هنوز زبانزد مداحان آن سامان است.
تحصیلات
محمدتقى تحصیلات ابتدایى حوزه را در مکتب‌خانه فومن به پایان رساند و پس از تحصیلات ادبیات عرب در سال 1348ق، هنگامى که تقریباً چهارده سال از عمر شریفش مى‌گذشت، براى تکمیل دروس حوزوى عازم عراق شد.
تحصیل در کربلا
حدود چهار سال در کربلاى معلى اقامت گزید و افزون بر تحصیل علوم رسمى از محضر استادان بزرگ آن سامان همچون مرحوم حاج شیخ ابوالقاسم خویى (غیر از آیت‌الله خویى معروف) بهره برد.
تحصیل در نجف
در سال 1352ق براى ادامه تحصیل به «نجف اشرف» رهسپار شد و سطح عالى علوم حوزه را در محضر آیات عظام همچون حاج شیخ مرتضى طالقانى به پایان رساند و پس از درک محضر آیات عظام آقا ضیاى عراقى و میرزاى نایینى، وارد حوزه درسى آیت‌الله حاج شیخ محمدحسین غروى اصفهانى شد.
افزون بر این ایشان از محضر آیات عظام حاج سید ابوالحسن اصفهانى و حاج شیخ محمدکاظم شیرازى، صاحب حاشیه بر مکاسب و در حوزه علوم عقلى، کتاب «الاشارات و التنبیهات» و «اسفار» را نزد آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌اى(ره) فرا گرفت و در زمان شاگردى به تدریس سطوح عالى پرداخت و در تألیف کتاب «سفینه‌البحار» محدث کبیر، حاج شیخ عباس قمى(ره) را یارى کرد.
در زمینه تهذیب نفس در زادگاهش فومن از کودکى محضر عالم بزرگوا «سعیدى» و در کربلا از برخى علماى دیگر بهره برد. ایشان در درس‌هاى اخلاقى آقا سید عبدالغفار در نجف اشرف شرکت جسته و از آن استفاده کرد، تا این‌که در سن هجده سالگى به محضر پرفیض عارف کامل حضرت آیت‌الله سید على آقاى قاضى بار یافت و مورد ملاطفت و عنایات ویژه آن استاد معظّم قرار گرفت. در عنفوان جوانى چنان مراحل عرفان را سپرى کرد که غبطه دیگران را برانگیخت.
سفر به ایران و اقامت در قم
در سال 1364ق موافق با 1324ش با قلبى صیقل یافته از معنویت و سینه‌اى مالامال از عشق به حضرت حق و با کوله‌بارى از علم و کمال راهى سرزمین خویش شد و در زادگاهش تشکیل خانواده داد و در حالى که آماده بازگشت به نجف اشرف بود؛ هنگام عبور از قم، در زمانى که هنوز چندین ماه از مهاجرت حضرت آیت‌الله بروجردى(ره) به قم نگذشته بود، موقتاً مقیم شد و خبر رحلت اساتید بزرگ حوزه علمیه نجف را یکى پس از دیگرى شنید، از این رو در شهر مقدس قم رحل اقامت افکند.
حضرت آیت‌الله بهجت پس از ورود به قم، خدمت آیات عظام کوه کمره‌اى حضور یافت و در بین شاگردان درخشید همچنین در درس حضرت آیت‌الله بروجردى حاضر شد.
با توجه به این‌که ایشان به سبب شهرت‌گریزى عمدتاًً در منزل خود تدریس می‌کردند، با وجود این افراد بسیارى از محضر آن جناب استفاده کردند که برخى از آنان خود صاحب رساله و فتوا هستند: محمدتقى مصباح یزدى، عبدالمجید رشید پور، سید مهدى روحانى، على پهلوانى تهرانى، مختار امینیان، محمدهادى فقهى و....
وفات
حضرت آیت‌الله بهجت در ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه روز یکشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ش برابر با 22 جمادی‌الاول 1430ق به علت ایست قلبی درگذشت. جنازه وی پس از تشییع انبوه مردم و اقامه نماز بر آن توسط آیت‌الله جوادی آملی در حرم حضرت فاطمه معصومه(س) (در مسجد بالاسر) دفن شد.
آثار
برخى از آثار این عالم عارف عبارتند از:
- مباحث الاصول
- دوره کامل طهارت
- بهجة الفقیه
- دوره کامل کتاب زکات
- استفتاءات
- حاشیه بر کتاب ذخیره العباد
- رساله توضیح المسائل(فارسی و عربى)
- مناسک حجّ
- وسیله النجاه
- جامع المسائل
- مناسک حج و عمره