خاتم پیامبران صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم

خاتم پیامبران صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم تألیف محمد بن احمد بن مصطفی (1316-1395ق)، معروف به محمد ابوزهره ترجمه حسین صابری، پژوهشی است تحلیلی از تاریخ زندگانی و سیره پیامبر(ص). نویسنده، با بهره‌گرفتن از آیات قرآن و منابع تاریخی با نگاهی نو، نه تنها به بررسی زندگانی پیامبر اسلام(ص) در دوران جاهلیت تا درگذشت آن بزرگوار پرداخته، بلکه تصویری فراگیر از سیر تاریخی نزول و تشریع آیات الاحکام قرآن را نیز ارائه داده است. وی با روش نقل و تحلیل، با بیان و تشریح احکام و تبیین نزول قرآن، خواننده را از همین گذرگاه به فضای واقعی عصر رسالت رهنمون می‌کند.

خاتم پيامبران صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم
پدیدآوران	ابوزهره، محمد (نویسنده) صابری، حسین (مترجم)
ناشر	آستان قدس رضوي. بنياد پژوهشهاي اسلامى
مکان نشر	ايران - مشهد مقدس
سال نشر	1380ش.
چاپ	سوم
شابک	‎964-444-391-8
موضوع	محمد(ص)، پيامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق.
زبان	فارسی
کد کنگره	‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏خ‎‏2041‎‏ / 22/9 BP

کتاب در سی و هشت فصل همراه با مقدمه‌ای تنظیم شده و مؤلف در آن، به بررسی اوضاع سیاسی فرهنگی و اقتصادی جهان در عصر بعثت پرداخته و آیین‌های موجود در جزیرة العرب و جهان، از جمله آیین مجوس، مانوی، مزدکی، بودایی، کنفوسیوس و بت پرستی را مورد بررسی قرار داده است. بررسی سرزمین بعثت، مکان و زمان رسالت، اقوام ساکن در جزیرة العرب، فصل‌های بعدی کتاب را تشکیل می‌دهند.

نسب و خاندان پیامبر(ص)، ولادت، کودکی، جوانی و ویژگی‌های فردی و خصوصیات اخلاقی و خصایص انسانی پیامبر(ص) قبل از بعثت، فصل‌های سوم تا ششم کتاب را به خود اختصاص داده است. بشارت‌های ادیان آسمانی به بعثت پیامبر موعود، و بالاخره، بعثت پیامبر(ص) و سرآغاز دعوت و ایمان برخی از اهل مکه به وی، مبارزه پیامبر(ص) و پایداری او، تحریم اقتصادی یاران پیامبر(ص) و مرگ خدیجه و ابوطالب، از دیگر فصل‌های کتاب است.

در فصل سیزدهم از دو حادثه مهم شق‌القمر و معراج پیامبر(ص) به عنوان دو معجزه آن حضرت یاد شده و آن گاه از گسترش اسلام، ماجرای مباهله، اسلام انصار، هجرت پیامبر به مدینه و طرح اسلام برای حکومت و واکنش‌های قریش و سایر قبایل دینی از جمله یهود و نصارا گزارش شده و بالاخره، از واکنش‌های مخالفان در قالب جنگ‌های بدر، احد، حنین، احزاب، خیبر، فتح مکه و دیگر غزوه‌ها و سریه‌ها که فصل‌های زیاد از کتاب را شامل می‌شود، سخن گفته شده است.

تشریع بیشترین بخش احکام شریعت اسلامی، گسترش اسلام و طرح آن در شبه جزیره عربی و پر آوازه شدن اسلام و فراتر رفتن آیین جدید از مرزهای جزیرة العرب با اعزام هیأت‌ها و نوشتن نامه‌ها از سوی پیامبر(ص) به فرمانروایان و کشورها و رؤسای قبیله‌ها و سران مذاهب، از دیگر مباحث کتاب است.

گزارش آخرین حج پیامبر(ص) که نویسنده ضمن اشاره به داستان غدیر خم و سخن پیامبر(ص) در باره ولایت امیرمؤمنان(ع)، آن را به معنای دوستی گرفته و نه سرپرستی، و در عین حال، مؤلف معترف است که خلفای سه گانه، در مراسم غسل و دفن پیامبر(ص) حاضر نبودند، و علی(ع) و چند نفر از بستگان پیامبر(ص)، جنازه آن حضرت را تجهیز و دفن کردند، پایان بخش کتاب است. نویسنده، در ادامه بخش پایانی بحثی را نیز، به همسران پیامبر(ص) اختصاص داده است.

منابع مقاله

معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.