شرح وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة و بهامشه تعلیقات منتقاة لعدة من العلماء
شرح وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، مجموعه توضیحاتی است که فقیه، اصولى، مفسر، رجالی، محدث و مرجع تقلید شیعه قرن چهاردهم هجری قمری، سید حسن صدر کاظمی (1272-1354ق)، درباره روایات و مطالب وسائل الشيعة نوشته ادیب، محدّث و فقیه قرن یازدهم هجری قمری، شیخ حر عاملى بیان می‌کند. این شرح متأسفانه کامل نشده و فقط شامل مبحث «طهارت» است. حدیث‌شناس و رجالی معاصر عراقی، احمد کاظم بغدادی، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای مفید نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر و چگونگی تصحیح آن را شناسانده و در حواشی کتاب، تعلیقاتی حاوی دیدگاه‌های عدّه‌ای از اندیشوران دیگر را نیز آورده است.
| شرح وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة (کتاب الطهارة) و بهامشه تعلیقات منتقاة لعدة من العلماء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدر، حسن (نويسنده)
حر عاملی، محمد بن حسن (نويسنده) بغدادی، احمد کاظم ( محقق) |
| عنوان‌های دیگر | وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة. شرح |
| ناشر | مطبعه حاجی محمدآقا |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 0 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- سید حسن صدر کاظمی با تأکید بر آنکه قسمت مهمّی از زندگی‌ام را در راه نگارش علوم حدیث و درایه و رجال مصرف کرده‌ام، افزوده است: من که 70 سال دارم، تصمیم گرفتم که اندک باقی‌مانده زندگی‌ام را در شرح وسائل الشيعة از نظر سندی، توضیح واژگان و دلالت و فقهش صرف کنم[۱].
ساختار و محتوا
- هرچند احمد کاظم بغدادی تأکید کرده که شرح حاضر، 6 جلد دارد و فقط به شرح باب طهارت پرداخته است[۲]، ولیکن تنها 5 جلد به‌ترتیب ذیل در دسترس است:
- جلد اول:
- مقدمه محقق (زندگی، آثار و جایگاه علمی سید حسن صدر کاظمی، تعریف لغوی و اصطلاحی فقه و مراحل پیدایش و گسترش فقه اهل‌بیت(ع): مرحله فقه روایی و عصر صدور و مراحل شش‌گانه فقه اجتهادی و ویژگی‌ها و روش تحقیق کتاب حاضر و نسخه‌های خطی آن).
- مقدمه شارح (روش شیخ حر عاملى در وسائل الشيعة).
- شرح مبحث طهارت (از آغاز تا عدم جواز استعمال آب نجس در طهارت و نه در هنگام ضرورت، جز در خصوص خوردن و آشامیدن از باب اضطرار).
- جلد دوم تا پنجم: ادامه شرح طهارت از باب «عدم نجاست آب چاه با صرف به هم رسیدن بدون دگرگونی اوصاف آن و حکم نزح (برداشتن مقدار معینی از آب چاه برای پاک‌سازی) تا پایان مبحث وضو و مقدماتش.
نمونه مباحث
- سید حسن صدر کاظمی، بعد از نقل روایتی درباره سه بار شستن در وضو، آن را از نشانه‌های مخالفان و از باب تقیه دانسته و همه رجال سند را تصحیح کرده و در مورد یکی از راویان این روایت به نام «داوود بن زربی» افزوده است: او از یاران خاصّ امام موسی کاظم(ع)، موثّق و باتقوا، از راویان نصّ بر امامت امام رضا(ع) و همچنین از نزدیک‌ترین افراد به خلیفه هارون‌الرشید بود و به همین جهت، امام معصوم(ع) تقیه در باب وضو را بر او واجب کرد[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.